پیام‌ها، منافع و موانع عادی‌سازی روابط بین عربستان و سوریه

میدل ایست نیوز: تصمیم عادی سازی روابط بین عربستان و سوریه با توجه به اینکه ریاض از جایگاه بالایی در میان کشورهای عربی، منطقه ای و بین المللی برخوردار است، اهمیت ویژه ای دارد.

به گزارش الخلیج آنلاین، ناظران تاکید می کنند که تصمیم بازگشت سوریه به اتحادیه عرب، باید در فشار به سوریه برای دستیابی به راه حلی سیاسی برای بحران در این کشور و آماده سازی شرایط مناسب و تامین امنیت بازگشت پناهندگان و آوارگان سوری، تاثیر داشته باشد.

بازگشت روابط دیپلماتیک

تصمیم ریاض و دمشق برای ازسرگیری فعالیت هیئت های دیپلماتیک خود، تاکیدی بر تمایل دو کشور در تحقق نزدیکی بیشتر پس از بیش از 12 سال قطع روابط است.

وزارت خارجه عربستان 9 مه در بیانیه ای اعلام کرد که تصمیم ازسرگیری فعالیت هیئت دیپلماتیک خود در سوریه با توجه به پیوند برادری میان دو کشور و در راستای اهتمام به گسترش همکاری مشترک کشورهای عربی و تقویت امنیت و ثبات در منطقه اتخاذ شده است.

در این بیانیه اشاره شده است که این گام، تصمیم اتحادیه عرب برای بازگشت سوریه به کرسی خود را در نظر گرفته است.

از طرفی دیگر یک منبع در وزارت خارجه سوریه گفت که تصمیم این کشور برای آغاز مجدد فعالیت هیئت دیپلماتیک خود در عربستان، با توجه به پیوند عمیق بین دو کشور و در راستای تحقق آرمان های دو کشور و خدمت به همکاری مشترک کشورهای عربی، اتخاذ شده است.

تصمیم ازسرگیری فعالیت هیئت های دیپلماتیک دو کشور، دو روز پس از تصمیم اتحادیه عرب برای بازگشت سوریه به کرسی خود اتخاذ شد.

منافع و موانع

بازگشت روابط عربستان و سوریه، منافع مهمی برای دو کشور دارد اما در مقابل این روابط با موانع و چالش های بسیاری مواجه است.

موسسه بین المللی ایران شناسی که مقر آن در ریاض است، اشاره کرد که دو طرف از طریق ازسرگیری روابط فیمابین به تحقق شماری از اهداف در سطح داخلی و خارجی امید دارند.

براساس این گزارش که 13 آوریل منتشر شد، عربستان به دنبال از بین بردن همه مشکلات و موانع دیپلماتیک در تعامل با اختلافات در چارچوب تلاش هایش برای رهبری جهان عرب است.

همچنین عربستان تلاش می کند به امریکا در سایه تحولاتی که توازن روابط بین المللی شاهد آن بوده و متنوع سازی گزینه هایش در مدیریت توازن در منطقه در راستای خدمت به منافع استراتژیک خود فشار وارد کند و از طرفی دیگر با قاچاق مواد مخدر از سوریه مقابله کند.

در مقابل سوریه تلاش می کند، عزلت بین المللی خود را از بین ببرد و جایگاه خود در میان کشورهای عربی را پس بگیرد، این کشور همچنین به دنبال بهبود اقتصاد خود از طریق کسب حمایت کشورهای عربی و افزایش تبادل تجاری و جذب سرمایه گذاری و شرکت های بازسازی است.

اما راه میان دمشق و ریاض هموار نیست زیرا دو کشور دیدگاه های متفاوتی نسبت به برخی پرونده ها به ویژه در رابطه با لبنان دارند.

اتکای سوریه به تاثیر روسیه و ایران نیز یکی از موانع اصلی روابط بین دو کشور علاوه بر تقسیم سوریه به مناطق نفوذ چند بازیگر منطقه ای موثر است.

تحریم های امریکا بر سوریه نیز از بارزترین موانع در برابر پیشرفت روابط بین ریاض و دمشق به خصوص در زمینه های اقتصادی و تجاری است به گونه ای که قانون قیصر امریکا، هر دولت، شرکت یا فرد که با دولت سوریه در 4 بخش حیاتی از جمله انرژی، هواپیمایی، حواله ای مالی و بانکی و ساخت و ساز و مهندسی همکاری داشته باشد را تحریم می کند.

رویکرد کشورهای عربی

مثنی مشعان المزروعی، استاد جغرافیای سیاسی بیان کرد که آنچه هم اکنون در خاورمیانه جریان دارد، تحرکات سیاسی پیوسته ای است که خبر از تغییری طی مرحله آتی می دهد.

وی در گفت وگویی با الخلیج آنلاین توضیح داد که کشورهای عربی رویکردی برای بازگرداندن سوریه به آغوش جهان عرب دارند و این رویکرد پس از این اتخاذ شد که سوریه تلاش کرد روابط خود با کشورهای عربی به ویژه شورای همکاری را احیا کند زیرا این اقدام تاثیر بسزایی بر سیاست خارجی دارد.

وی معتقد است که بازگشت روابط کشورهای عضو شورای همکاری و سوریه، منفعت سیاسی گسترده ای برای سوریه دارد که نخستین آن ماندن نظام سیاسی سوریه است.

المزروعی افزود که بازگشت روابط عربستان و شورای همکاری با سوریه، افق های سیاسی و اقتصادی جدیدی باز می کند که ممکن است در بازسازی زیرساخت های سوریه که در جنگ ویران شد، نقش داشته باشد.

این استاد جغرافیای سیاسی افزود که پس از عادی سازی روابط، تحرکات سیاسی و سفر متقابل و قطعا بازگشت به آغوش جهان عرب، اتحادیه عرب و سازمان کنفرانس اسلامی رخ می دهد که بازگشت سیاسی جامعی به جهان عرب است.

قحطان الخفاجی، استاد سیاست استراتژیک نیز تصریح کرد که بازگشت روابط سوریه با عربستان، در راستای تغییر کلی در روند روابط فیمابین منطقه ای صورت گرفته، روندی که با نزدیکی ایران و عربستان برای پایان اختلافات آغاز شد.

الخفاجی گفت که سود سوریه از نزدیکی با کشورهای عربی و عربستان، در تحکیم مشروعیت نظام سوریه و تقویت راه های توسعه داخلی است. وی معتقد است این روابط، راه را برای بهبود روابط اقتصادی بین سوریه و اطراف آن باز می کند.

در حالی که بسیاری از کشورهای عربی روابط خود با سوریه را از سرگرفته اند، قطر و کویت همچنان بر موضع خود اصرار دارند و حاضر به عادی سازی روابط با سوریه نیستند.

حرکت کشورهای عربی به سمت سوریه با انتقاد برخی کشورهای خارج منطقه نیز مواجه شد از جمله اینکه امریکا و بریتانیا به عادی سازی روابط با سوریه واکنش نشان دادند.

همچنین بخوانید

بشار اسد؛ عامل جدید اختلاف کشورهای عربی و غرب