نویسنده: علی معموری
میدل ایست نیوز: پس از شماری درگیری ها و اختلافات بر سر رهبری امور مسیحیان در عراق، به نظر می رسد که جنگی آشکار بین کلیسای کاتولیک کلدانی و حزب سیاسی مسیحی جنبش بابل درگرفته است.
یک دادگاه در عراق در اواسط ماه آوریل در واکنش به اتهاماتی که یک تاجر عراقی وابسته به جنبش بابل درباره ملکی که متعلق به کلیسا بوده مطرح کرده، احضاریه ای برای کاردینال لوئیس ساکو، بزرگ مسیحیان و اسقف اعظم بغداد، صادر کرد.
ریان الکلدانی، دبیرکل جنبش بابل، 29 آوریل کاردینال ساکو را به مداخله در سیاست و لطمه زدن به شهرت کلیسا متهم کرد. ساکو هم در 7 مه یک کنفرانس ویدئویی طولانی برگزار و تهدید کرد که اگر دولت عراق علیه کلدانی اقدامی نکند، مساله مسیحیت را به یک مساله بین المللی تبدیل خواهد کرد.
تسلط جنبش بابل بر سیاست مسیحیان
جنبش بابل در سال 2014 به عنوان یک گروه مسلح متشکل از مسیحیانی که علیه داعش می جنگیدند، تاسیس و بعدتر تحت عنوان تیپ 50 در یگان های الحشد الشعبی ادغام شد.
این جنبش در تصرف غیرقانونی زمین در استان نینوا و بغداد و همچنین چندین پرونده فساد دیگر، به ویژه در وزارت مهاجرت که از سال 2020 تحت کنترل آنها بود، دخیل بوده است.
جنبش بابل در جریان مبارزه با داعش به موارد متعدد نقض حقوق بشر متهم شد که در نتیجه این اتهامات ایالات متحده نهایتا در سال 2019 کلدانی را تحریم کرد.
این جنبش به تدریج گسترش یافت و وارد سیاست شد و در انتخابات سال های 2018 و 2021 شرکت کرد؛ در انتخابات پارلمان عراق را در سال 2018 موفق شد دو کرسی از مجموع پنج کرسی مسیحیان را از آن خود کند، اما در انتخابات 2021 همه پنج کرسی را به دست آورد.
در هر دو دولت، بابل وزارت مهاجرت را به عنوان سهم خود در دولت دریافت کرد و ایوان فایق را برای ریاست این وزارتخانه برگزید. سهم گیری وزارت مهاجرت این فرصت را برای جنبش بابل فراهم آورد تا از مسیحیان عراق دفاع کند. با این حال، کلیسا اقدامات جنبش را حرکتی خطرناک می داند که احتمالا اقلیت آسیب پذیر مسیحی در عراق را بیشتر به خطر می اندازد تا برای آن مفید باشد.
طبق بیانیه کلدانی که 29 آوریل منتشر شد، جنبش بابل کاردینال ساکو را به دخالت در سیاست، «تاسیس احزاب، شرکت در نبردهای انتخاباتی، و به خطر انداختن امنیت و آینده مسیحیان در عراق» متهم کرده است.
یک منبع رسمی در وزارت مهاجرت که نخواست نامش فاش شود، به المانیتور گفت که فایق از سوی کاردینال ساکو تحت فشار سیاسی بوده است. کلیسا این ادعا را رد کرد.
کلیسا درباره موارد زیر ابراز نگرانی کرده است:
∗ مشارکت مسیحیان در جنبش هایی که کلیسا آنها را مخاطره آمیز می داند از جمله یک گروه شبه نظامی که زیر چتر حشد الشعبی فعالیت می کند و نگرانی هایی را در میان سنی ها و کردها برانگیخته است. کاردینال ساکو از کلدانی به دلیل سازماندهی رژه های متعدد در مناطق مورد مناقشه شمال عراق و همچنین کشاندن مبارزان مسیحی با نمادهای مذهبی به خیابان ها که می تواند منجر به تنش با گروه های دیگر شود، انتقاد کرد. کاردینال ساکو در بیانیه خود گفت: «جنبش بابل به رهبری کلدانی تصاویری از مسیح، مریم باکره و صلیب در خیابان حمل می کند و دین را وارد سیاست می کند که اقدام مناسبی نیست. ما در دوران جنگ صلیبی نیستیم.»
∗ نگران مساله تصرف غیرقانونی اموال مسیحیان است. در دوران اشغال موصل و دشت نینوا توسط داعش، بسیاری از مسیحیان مجبور به فرار به دیگر مناطق در عراق یا حتی دیگر کشورها شدند و دارایی های خود را پشت سر رها کردند. چندین گزارش هستند که نشان می دهند جنبش بابل به طور غیرقانونی این املاک را به دست آورده است.
∗ کلدانی با به دست آوردن هر پنج کرسی که برای مسیحیان در پارلمان در نظر گرفته شده، نماینده رسمی سیاسی آنها در عراق شده است که این مساله موقعیت کلیسا را تضعیف می کند. دولت در گذشته اغلب هنگام معرفی نامزدها برای مناصب اختصاص داده شده به مسیحیان، از کلیسا مشاوره می خواست؛ اما اکنون بابل تنها حزبی است که این مناصب را دریافت می کند. ساکو همچنین کلدانی را به تلاش برای جذب روحانیون مسیحی از طریق پرداخت مالی به آنها برای گسترش نفوذ خود در کلیسا، متهم کرده است.
یوسف توما، اسقف اعظم کلیسای کلدانی کرکوک و سلیمانیه، از ساکو حمایت کرد و جنبش بابل را خطرناک خواند. توما گفت: «ما در اینجا با یک فاشیسم مسیحی جدید روبرو هستیم که مخالفان را قدرتمند می کند، خانواده و خویشاوندان را با یکدیگر دشمن می سازد، و هر چیزی را که کلیسای ما در چند دهه گذشته ساخته، ویران می کند.»
کلدانی ساکو را به یک مناظره عمومی دعوت کرد، اما ساکو نپذیرفت و گفت: «ما یک نهاد مذهبی هستیم و در مسائل سیاسی دخالت نمی کنیم. سیاست های کنونی در جامعه مسیحی فاصله و اختلاف ایجاد کرده است.»
کلدانی برای جلب حمایت متحدان شیعه خود در حشد الشعبی و احزاب سیاسی وابسته به آنها تحت چتر چارچوب هماهنگی، ساکو را متهم کرده که درباره اسرائیل احساس همدردی دارد و پیشتر به اسرائیل سفر کرده است. با این حال، ساکو این اتهامات را رد کرده و به دولت عراق هشدار داده که اگر در جلوگیری از کنترل کلدانی بر امور مسیحیان در عراق و دخالت و فعالیت های غیرقانونی جنبش بابل اقدامی نکند، از جامعه جهانی کمک خواهد گرفت.
بعید است که اختلاف شدید بین کلیسا و جنبش بابل در آینده نزدیک حل شود. این اختلافات در نهایت می تواند عواقب نامطلوبی برای جامعه مسیحی در عراق داشته باشد و آنها را در یک وضعیت مخاطره آمیز بین طرف های رقیب به دام بیاندازد.
