نویسنده: آدام لوسنته
میدل ایست نیوز: دولت اقلیم کردستان عراق در بحبوحه کمبود مداوم برق در سراسر عراق و همچنین افزایش نگرانی های زیست محیطی، برای افزایش مصرف انرژی های تجدیدپذیر تلاش می کند. در همین راستا مسرور بارزانی، نخست وزیر اقلیم کردستان عراق، در نیمه ماه مه طبق برنامه ریزی ها از یک نیروگاه خورشیدی در اربیل رونمایی کرد. آغاز به کار این نیروگاه می تواند به تقویت بخش کشاورزی کمک کند و همچنین در جبران کمبود مزمن برق منطقه مثمر ثمر باشد.
این پروژه به طور قطع برای رفع کمبود برق عراق که حدودا 12 ساعت در روز طول می کشد، جذابیت دارد؛ اما می تواند برای کشاورزی و مدیریت آب در منطقه خودمختار کردستان در شمال کشور نیز مفید باشد. افزایش سرزمین های بیابانی و کم آبی از مشکلات اقلیم کردستان است؛ اما باید به این مساله نیز اشاره کرد که هزینه تجهیزات تامین برق از انرژی خورشیدی برای مزارع کشاورزی به هزاران دلار می رسد و بسیاری از کشاورزان در منطقه کردستان و در کل عراق، توانایی پرداخت چنین مبالغی را ندارند.
نشوان ظهیر، مدیر بخش مربوط به کشور عراق در سازمان محیط زیست و مدیریت منابع آبی «کِواس» مستقر در سوئیس، به المانیتور گفت: «کشاورزان هنوز توانایی پرداخت این مقدار پول را ندارند.»
استفاده از انرژی خورشیدی در منطقه کردستان رو به افزایش است و به ویژه می تواند به مزارع و بخش های فناوری نوپای سبز و کشاورزی در اقلیم کمک کند.
بارزانی سنگ بنای این نیروگاه خورشیدی را در 18 ماه مه گذاشت و می توان این نیروگاه را اولین نمونه در نوع خود در اربیل خواند. طبق اعلام دولت اقلیم کردستان، این نیروگاه ظرفیت تولید 25 مگاوات برق در ساعت را خواهد داشت. به گزارش خبرگزاری کردستان 24، این پروژه 100 میلیون دلار هزینه دارد و ساخت آن تا یک سال آینده آغاز می شود. برای توضیح بیشتر می توان به اطلاعات موجود در وب سایت خبری محیط زیست «اکو واچ» اشاره کرد مبنی بر اینکه یک مگاوات انرژی خورشیدی برای تامین برق یک خانه در ایالات متحده در مدت زمان بیش از یک ماه کافی است.
دلایل زیادی برای کمبود برق در اقلیم کردستان و در کل عراق وجود دارد. ارتش امریکا در جریان جنگ خلیج فارس در سال 1991 به شبکه ملی عراق آسیب جدی وارد آورد. بر اساس گزارشی که در سال 2007 توسط نیویورک تایمز منتشر شد، غارتگران نیز پس از تهاجم ایالات متحده در سال 2003 به عراق به شبکه برقی این کشور به شدت آسیب رساندند. سوء مدیریت دولت و قبوض پرداخت نشده نیز از دیگر مسائل تاثیرگذار هستند. مجموع این عوامل و یک سری مشکلات دیگر سبب شده اند که بسیاری از عراقی ها برای تامین برق مورد نیاز خود در شبانه روز، به ژنراتورهای پر سر و صدای دیزلی متکی باشند.
با توجه به چنین شرایطی، جای تعجب ندارد که استفاده از انرژی خورشیدی در عراق در حال افزایش است. غول انرژی فرانسوی «توتال انرژیز» در ماه آوریل از برنامه ریزی خود برای سرمایه گذاری 10 میلیارد دلاری در یک نیروگاه خورشیدی در بصره واقع در جنوب عراق خبر داد.
دولت اقلیم کردستان در دسامبر گذشته این ادعا را مطرح کرد که 20 درصد از برق منطقه از انرژی های تجدیدپذیر تامین می شود.
سازمان «کِواس» روی مدیریت منابع آب در خاورمیانه کار می کند که حمایت از استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در مدیریت آب را نیز شامل می شود. ظهیر که مدیر بخش عراق در این سازمان است، در ادامه اظهارات خود به المانیتور اینطور تخمین زده که «هزاران» نفر در منطقه کردستان در بسیاری موارد برای تامین برق خانه های خود و موسسات خصوصی، از صفحات خورشیدی استفاده می کنند. او گفت: «هزاران نفر در کردستان عمدتا در سطح خانه های مسکونی و نهادها، از انرژی خورشیدی استفاده می کنند. اما این کار در مزارع به دلیل سرمایه اولیه مورد نیاز، چندان مرسوم نیست.» به گفته ظهیر، هزینه نصب سیستم های خورشیدی برای مزارع در عراق از 2500 تا 5000 دلار متغیر است. سیستم های دارای باتری که امکان ذخیره و استفاده از انرژی را برای مدت زمان طولانی تری فراهم می آورند، گران تر هستند.
به رغم این شرایط، ظهیر معتقد است که استفاده از انرژی خورشیدی در اقلیم کردستان می تواند مزایای متعددی به ویژه برای کشاورزی داشته باشد. او با اشاره به روش آبیاری قطره ای با سرعت پایین، گفت: «در مزارعی که از آبیاری قطره ای استفاده می شود، پمپاژ آب زمان بیشتری می برد و شبکه برق ملی توانایی تضمین تامین برق مورد نیاز برای این کار را ندارد.» ظهیر نیروگاه خورشیدی در اربیل را یک پیشرفت مثبت توصیف کرد و افزود: «قرار نیست این نیروگاه کل کمبود برق سیستم را جبران کند، اما شروع خوبی است.»
عراق نیز مانند برخی از دیگر نقاط در منطقه خاورمیانه از کمبود آب و بیابان زایی رنج می برد. کشاورزان عراق و سوریه در همسایگی آن که از انرژی خورشیدی استفاده می کنند، عمدتا این کار را به دلیل شرایط محیط زیستی موجود انجام می دهند.
تلاش های اقلیم کردستان برای افزایش استفاده از انرژی خورشیدی می تواند آگاهی در زمینه فناوری سبز و انرژی های تجدیدپذیر، به ویژه در فناوری کشاورزی، را بالا ببرد.
یک شرکت استارتاپی در منطقه اربیل موسوم به «فایو وان لبز» معتقد است که عراق به ویژه در زمینه کشاورزی از نبود نوآوری و بدبینی مرتبط با مسائل محیط زیستی رنج می برد. هِدی محمد، مدیر پیشین پشتیبانی سازمان، اوایل سال جاری میلادی به المانیتور گفت: «درک ادغام کسب و کار با کشاورزی [برای استارت آپ ها] دشوار است. آنها همچنین نگران این مساله هستند که به دلیل تغییرات آب و هوایی، نتوانند کسب و کار موفقی در این زمینه داشته باشند.»
با این وجود، استارت آپ های فناوری عراق شروع به توجه به محیط زیست کرده اند. حسن جیوراج در ماه ژانویه در گزارشی برای المانیتور نوشت که شرکت های فناوری سبز و کشاورزی از جمله استارت آپ های عراقی هستند که سرمایه گذاری را جذب می کنند.
