غذاهای نذری مشهور ایام محرم در عراق

میدل ایست نیوز: بخار از دو دیگ بزرگ در خیابان بر می خیزد که روی اجاق ‌های ساخت داخل قرار گرفته اند، در حالی که «ابو فؤاد محمد الشمری»، شهروند 55 ساله عراقی ایستاده است و یکی از دیگ ها را هم می زند و در کنار خود به دهها ظرف کوچک و بزرگ چیده شده در انتظار پخت و آماده شدن قیمه می نگرد.

با اولین روز ماه محرم، اولین ماه هجری قمری، نشانه های آغاز مراسم عاشورا در عراق نمایان می‌ شود که به مناسبت بزرگداشت شهادت امام حسین بن علی(ع)، سومین امام از امامان شیعه برگزار می شود.

مراسم عاشورا در مرکز و جنوب عراق با نصب پرچم های سیاه بر روی پشت بام ها و واحدهای تجاری آغاز می شود و مردان و زنان و حتی کودکان لباس سیاه به تن می کنند و همچنین دیگ ها در خانه ها یا خیابان ها برای اطعام هیئت های عزاداری یا توزیع غذا میان مردم برپا می شوند.

دولت عراق، روز چهارشنبه گذشته را به مناسبت آغاز سال جدید هجری قمری تعطیل رسمی اعلام کرد و همچنین دفتر «آیت الله علی سیستانی»، مرجع عالیقدر شیعیان، روز پنجشنبه را اولین روز ماه محرم اعلام کرد.

ماه محرم یا همان طور که در میان مردم خوانده می شود، عاشور به غذاهای سنتی خود شهرت دارد که بیشتر مردم عراق حتی مردم قومیت ها و ادیان دیگر انتظار آن را می کشند.

مشهورترین این غذاها قیمه است که از نخود و گوشت به عنوان مواد اصلی، علاوه بر ادویه های ویژه آن و روش خاص تهیه آن تشکیل شده است.

ابوفؤاد در گفت‌وگوی خود با وبگاه العالم الجدید می گوید که قیمه، غذایی سنتی در عراق است که به میراثی اصیل و قدیمی از نسل های گذشته باز می گردد و در این ماه برای کسب ثواب به صورت رایگان توزیع می شود و همچنین روش های مختلفی برای طبخ آن وجود دارد، ولی قیمه نجفی از دیگر قیمه ها محبوب تر و مشهورتر است.

وی در ادامه درباره روش تهیه آن می گوید که از نخود مکزیکی استفاده می کنم که باکیفیت ترین نخود موجود در بازار است و نخود را به مدت یک روز کامل خیس می کنیم و سپس آن را به گوشت سرخ شده اضافه می کنیم و به آن آب را می افزاییم و به مدت 4 ساعت بر روی شعله ملایم قرار می دهیم تا نخود پخته شود و با کفگیر بزرگی هم زده می شود تا آب شروع به تبخیر کند، سپس ادویه های خاصی به مواد اضافه می شود که شامل زیره و دارچین و رب گوجه فرنگی و هل و نمک و ادویه های قیمه، علاوه بر روغن است تا مواد با هم ترکیب شوند و به صورت ماده ای یکپارچه و غلیظ دربیاید که مردم به آن علاقه دارند.

قابل ذکر است که قیمه نجفی که ریشه های آن به شهر نجف در جنوب بغداد باز می گردد در طعم و بافت آن با دو نوع دیگر یعنی قیمه کربلایی و کاظمینی تفاوت دارد و تهیه آن به زمان و تلاش بیشتری نیاز دارد.

مسلمانان شیعه در عراق و در جهان، مراسم روز دهم ماه محرم را با ورود صدها هزار زائر از داخل و خارج کشور عراق به شهر کربلا، مکانی که حرم امام حسین(ع)، نوه حضرت محمد (ص) قرار دارد، برگزار می کنند.

علاوه بر قیمه، هریسه(حلیم) یکی از رایج ترین غذاهای موجود در زمان عاشورا در عراق است و از گندم و گوشت تشکیل شده است و در ظرف هایی ریخته می شود و به آن شیره خرما یا شکر و دارچین اضافه می شود.

حلیم غذایی مشهور در میان همه قومیت های عراق است و تقریبا قومیت یا دینی وجود ندارد که در یکی از آئین هایش پخت این غذا وجود نداشته باشد و این غذا دارای تاریخی قدیمی در سرزمین عراق است و به ابتدای تاریخ باز می گردد.

از سوی دیگر، «محمد رحیم»، پژوهشگر و مورخ عنوان می کند که بیشتر غذاهایی که در ماه محرم در عراق تهیه می شود، برنج و قیمه و حلیم و آش و شله زرد در دو نوع سفید و زرد آن است.