مهاجرت از عراق؛ چرا جوانان به دنبال اخذ تابعیت کشورهای پیشرفته هستند؟
مهاجرت جوانان عراقی برای دستیابی به رویای زندگی بهتر و تحقق آرزوهای شغلی و تحصیلی، به ویژه در کشورهای اروپایی، در حال افزایش است و بیکاری، نبود شغل در رشته‌های تخصصی و مشکلات سیاسی و اقتصادی، جوانان را به مهاجرت به کشورهای اروپایی و توسعه‌یافته سوق می‌دهد.
میدل ایست نیوز: پدیده مهاجرت جوانان از شهرهای مختلف عراق برای دستیابی به رویای اخذ تابعیت و شروع یک زندگی جدید که آرزوی آن را دارند، همچنان ادامه دارد اما نکته قابل توجه این است که آمار مهاجرت در استان‌های اقلیم کردستان عراق، که در مقایسه با سایر مناطق عراق از ثبات بیشتری برخوردارند، در حال افزایش است.
به گزارش العربی الجدید، هر از گاهی مقامات عراقی از غرق شدن مهاجران جوان هنگام تلاش برای ورود به اروپا از طریق ترکیه یا لیبی و تونس که اغلب تحت عنوان گردشگر وارد آن‌ها می‌شوند، خبر می‌دهند.
فوت بیش از 70 شهروند در عراق حین تلاش برای مهاجرت غیرقانونی
یک منبع در وزارت کشور عراق خبر داد طی سال جاری بیش از 70 شهروند حین تلاش برای مهاجرت فوت شدند و استان‌های اقلیم کردستان عراق و بغداد در صدر شهرهای این کشور در پدیده مهاجرت غیرقانونی یا ارائه درخواست‌های مهاجرت قرار دارند و مقامات حدود 40 عراقی را پس از بازداشت و حبس چندماهه در کشورهای مختلف، تحویل گرفته‌اند.
در یک مغازه کوچک شیرینی فروشی در یکی از محله‌های بغداد، «عمر عبدالرحمن» 26 ساله مشغول کاری است که خود را مجبور به انجام آن می‌بیند تا امرار معاش کند. در حالی که او سه سال پیش از دانشکده مهندسی در رشته نرم‌افزار فارغ‌التحصیل شده، همچنان به دنبال شغل در رشته تخصصی خود است.
عبدالرحمن در گفت‌وگو با این پایگاه خبری بیان کرد: «از زمان فارغ التحصیلی‌ام دنبال کار مرتبط با رشته‌ام هستم اما موفق نشدم. رویای من این بود که خودم را توسعه دهم و در پروژه‌های مهندسی کار کنم، اما شرایط مرا به کار در اینجا مجبور کرد تا زندگی کنم».
با وجود چالش‌ها، وی از رویای مهاجرت به آلمان برای به پایان رساندن تحصیلات تکمیلی و کار در این زمینه دست نکشیده است.
عبدالرحمن افزود: «من به طور مداوم با دوستانم که در دانشگاه با آن‌ها درس خواندم در ارتباط هستم. آن‌ها اکنون در آلمان هستند. در رشته علوم کامپیوتر تخصص گرفتند و در حرفه خود مشغول کار هستند. وقتی درباره موفقیت آن‌ها می‌شنوم، امیدوار می‌شوم و آرزو می‌کنم که من هم مثل آن‌ها باشم».
تاثیرات شبکه‌های اجتماعی
با گسترش شبکه‌های اجتماعی، جوانان روزمرگی‌های همسالان خود در کشورهای اروپایی که زندگی پایداری دارند و از فرصت‌های شغلی مناسب و آموزش با کیفیت بالا و خدمات بهداشتی برخوردارند را دنبال می‌کنند.
«مناف صبار»، دانشجوی سال اول دانشگاه گفت: «من می‌خواهم مهارت‌هایم را ارتقا دهم و آینده‌ام را در محیطی بسازم که برای تلاش و علم ارزش قائل است. من علاقه زیادی به هوش مصنوعی دارم و در حال تحصیل در رشته نرم‌افزار هستم و این حوزه‌ای است که امیدوارم در آن به آرزوهایم برسم. من احساس می‌کنم گیر افتاده‌ام و به دنبال فرصتی برای مهاجرت هستم».
مناف با چالش‌هایی مانند مخالفت خانواده‌اش با مهاجرت روبرو است اما مصمم است که به این هدف برسد. او با جوانان عراقی و عربی دیگری که به صورت غیرقانونی به اروپا مهاجرت کرده‌اند در ارتباط است.
وی گفت: «من تسلیم سختی‌ها یا موانع نمی‌شوم و به هدفم که تنها با اخذ شهروندی کشوری محقق می‌شود که برای استعدادها ارزش قائل است، خواهم رسید. شاید کانادا، بریتانیا، بلژیک یا آلمان. هوش مصنوعی آینده‌ای است که دنیا را تغییر خواهد داد و کشورهای پیشرفته این را درک و فرصت‌های بزرگی برای متخصصان فراهم می‌کنند، در حالی که در عراق امکانات محدود و فرصت‌ها اندک است.
رویای آینده‌ای بهتر
بیکاری یکی از دلایل تمایل جوانان عراقی به مهاجرت است و بر اساس آخرین آمار وزارت برنامه ریزی عراق در سال 2021، نرخ بیکاری در این کشور 16.5 درصد برآورد شد.
مناف افزود: تنها تعداد کمی از فارغ‌التحصیلان در رشته تخصصی خود در عراق مشغول به کار می‌شوند، پس چطور ممکن است به مهاجرت فکر نکنند؟
برای «مروان کاظم»، جوان 19 ساله عراقی، مهاجرت تنها یک رویا نیست بلکه برنامه‌ای است که برای دستیابی به آن کار می‌کند. او معتقد است که تحصیل در خارج، به ویژه در کشورهایی مانند آلمان، هلند یا بلژیک، درها را به روی او باز خواهد کرد.
وی تصریح کرد: «من می‌خواهم آینده خوبی داشته باشم. پدر و برادران بزرگترم در مشاغلی کار می‌کنند که وقت و سلامتی‌شان را می‌گیرد تا بتوانند زندگی مناسبی برای خانواده‌های خود فراهم کنند و من نمی‌خواهم مانند آن‌ها باشم. رویای من این است که مانند بسیاری از افرادی که مهاجرت کرده‌اند و طی سال‌های کمی توانستند پس از کسب شغل خوب، به ثبات برسند، موفق شوم. من توانایی‌های تجاری دارم و فکر می‌کنم در این زمینه موفق خواهم بود و می‌توانم در پروژه‌هایی که باعث تغییر در دیگر کشورها می‌شوند، مشارکت کنم».
اگر چه وی در تحصیلاتش موفق نبود، اما دلیل آن را مشغله کاری برای جمع‌‌آوری هزینه مهاجرت دانسته است.
این جوان عراقی تصریح کرد: «داستان‌هایی که عراقی‌های مهاجر درباره موفقیت‌هایشان در تحقق آرزوهای خود در زمینه تحصیل یا کار منتشر می‌کنند، بسیاری از جوانان را به پیروی از راه آن‌ها تشویق می‌کند».
عدم ثبات امنیتی و سیاسی و نبود فرصت‌های شغلی
«احمد کامل»، پژوهشگر مسائل اجتماعی اعلام کرد: «عوامل زیادی از جمله نبود فرصت‌های شغلی، جوانان عراق را به مهاجرت سوق می‌دهد. علاوه بر عدم ثبات امنیتی و سیاسی که به‌ویژه با تسلط ساختارهای قبیله‌ای و ناتوانی قانون در مقابله با آن‌ها، به آینده افراد آسیب می‌رساند، اقتصاد عراق از چالش‌های مداوم رنج می‌برد که جوانان را بدون گزینه‌های پیش‌رو رها می‌کند».
کامل بر این باور است «جذابیت زندگی در کشورهای توسعه‌یافته، جوانان را ترغیب می‌کند تا تصمیم بگیرند مهاجرت کنند. فقدان مدیریت صحیح در دو دهه گذشته به دلیل رقابت‌های سیاسی و بی‌توجهی زیاد به بخش‌های خدماتی و زیرساخت‌ها، منجر شد که سطح آموزش، بهداشت و محیط زیست پایین باشد. این شرایط بر جوانانی که به دنبال فرصتی برای نشان دادن توانایی‌ها و بهره‌گیری از مهارت‌های خود هستند، تاثیر منفی می‌گذارد و آن‌ها را وادار می‌کند، تا برای برآورده شدن آرزوهایشان، به دنبال کشوری دیگر باشند.
