عراقچی: قرار نبود ایران جایگزین ارتش سوریه شود/تعلل و عدم انعطاف اسد در گفت‌وگو با مخالفان و اصلاحات

میدل ایست نیوز: «سید عباس عراقچی»، وزیر امور خارجه ایران درباره تحولات سوریه و این سؤال که آنچه الان در سوریه شاهدیم نتیجه توافق پشت صحنه‌ یا نتیجه غافلگیری است؟ اظهار داشت: همه چیز روشن بود و هم تحلیل‌ها و اخبار دلالت می‌کرد چنین حرکتی رخ دهد.

به گزارش خبرگزاری فارس، عراقچی بیان کرد: یک طراحی پشت صحنه‌ای از سوی امریکا و رژیم صهیونیستی وجود دارد که محور مقاومت را دچار مشکلات پی در پی کند و این را می‌دانستیم. در پی تحولات غزه و لبنان طبیعی بود چنین حرکتی رخ دهد.

همه اطلاعات به دولت و ارتش سوریه منتقل شده بود

وی ادامه داد: سیستم‌های اطلاعاتی امنیتی در کشور (ایران) و سوریه از تحرکات در ادلب اطلاع داشتند و همه اطلاعات به دولت و ارتش سوریه منتقل شده بود. آنچه غافلگیرکننده بود یکی ناتوانی ارتش سوریه در مقابله با این حرکت بود و دوم سرعت تحولات. این غیرمنتظره بود و نه فقط برای ایران بلکه برای همه.

وزیر خارجه ایران با اشاره به حضورش در دوحه عنوان کرد: کشورهایی که در قطر حضور داشتند سوال اصلی برای همه این بود که چرا ارتش سوریه اینقدر سریع عقب‌نشینی کرد و مقاومت آن کوتاه بود. سرعت تحولات همه را دچار حیرت کرده بود.

تحلیل درستی در دولت سوریه نسبت به وضعیت ارتش وجود نداشت

عراقچی افزود: بشار اسد، رئیس جمهور سوریه در دیداری که من داشتم و بعد هم علی لاریجانی دیدار داشت، خودش متعجب و گلایه‌مند از ارتش بود. مشخص بود تحلیل درستی در دولت سوریه نسبت به وضعیت ارتش وجود نداشت.

وی بیان کرد: ارتش سوریه به نظر من بیشتر اسیر یک جنگ روانی شد تا جنگ واقعی در میدان.

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران درباره حمایت‌های ایران از سوریه در این مدت بیان کرد: ما در طول 40 سال گذشته ارتباطات قوی با سوریه داشتیم. این ارتباطات و حمایت‌ها را در سه حوزه مختلف می‌توانم تقسیم کنم. یکی در حوزه مقاومت است. سوریه یکی از اعضای مهم محور مقامت بوده و نقش بسیار مهمی در مقابله با رژیم صهیونیستی و حمایت از فلسطینی‌ها ایفا کرده و در این مسیر هم قهرمانانه ایستاده است. فشارهای زیادی را تحمل کرد ولی هیچگاه از این آرمان کوتاه نیامد.

عراقچی ادامه داد: همراهی با محور مقاومت و جمهوری اسلامی ایران وجود داشت و از ابتدای جنگ تحمیلی، دولت سوریه ارتباط نزدیکی با ما داشت و از ما حمایت می‌کرد. ما همواره از سوریه به عنوان عضو بسیار مهم در حوزه مقاومت حمایت کرده‌ایم.

وی بیان کرد: حوزه دوم که با سوریه همکاری کرده و حمایت کردیم، در مبارزه با داعش بود. داعش به عنوان پدیده منطقه‌ای و حتی فرامنطقه‌ای، در یک مقطعی بروز پیدا کرد و اول در عراق و بعد به سوریه گسترش یافت و یک ائتلاف بین‌المللی ایجاد شد و نقش اصلی را در مقابله با داعش هم در عراق و هم سوریه، ایران ایفا کرد، آن هم به درخواست دولت سوریه. اعزام نیرو هم در راستای تامین امنیت ما بود.

وزیر خارجه ایران افزود: این حقیقت وجود داشت که اگر با داعش در عراق و سوریه نجنگیم مجبوریم در قلمرو خود بجنگیم. برای ما هم تهدید بزرگ بود.

عراقچی گفت: ما به سوریه نیرو اعزام و با ارتش سوریه همراه شدیم و در عراق هم همین طور و موفق شدیم داعش را شکست دهیم. پیروزی بر داعش نتیجه دستاورد شهید سلیمانی بود و نیروهای مختلف را در عراق و سوریه بسیج کرد.

وی بیان کرد: وقتی داعش شکست خورد، نیروهای ما که به درخواست دولت سوریه رفته بودند به درخواست دولت سوریه خارج شدند. وظیفه دیگری در آنجا نداشتیم، البته تعدادی نیروها بودند که مسئولیت مستشاری داشتند. ما نیروی رزمنده خود را کاهش دادیم.

همواره دولت سوریه را به گفت‌وگو با مخالفان و یافتن راه‌حل سیاسی دعوت کردیم

وزیر خارجه ایران ادامه داد: مقوله سوم حمایت ما از سوریه مربوط به ارتباط دولت سوریه با مردم و معارضین خودش بود و ما در این خصوص دخالتی نداشتیم و همواره دولت سوریه را به گفت‌وگو با مخالفان و یافتن راه‌حل سیاسی دعوت کرده بودیم.

عراقچی ادامه داد: تشکیل روند آستانه مقدار زیادی در همین جهت است. ایران، روسیه و ترکیه روندی را درست کردند و دیروز آخرین جلسه آن را در دوحه داشتیم. تشکیل این روند برای این بود که این سه کشور به اصلاحات سیاسی در سوریه کمک کنند.

وزیر خارجه ایران بیان کرد: در ملاقات اخیر با اسد توصیه‌های زیادی در خصوص ارتش داشتیم که ارتش سوریه نیاز به روحیه دارد و کاری بود که بشار اسد باید انجام می‌داد و دوم اینکه با مردم سوریه تعامل بیشتر صورت بگیرد. آنچه حکومت‌ها را حفظ می‌کند مردم هستند. مثل ایران که فقط اتکای ما به مردم ماست.

عراقچی درباره روند آستانه بیان کرد: ایران، روسیه و ترکیه توافق کردند به مدیریت اوضاع کمک کنند و جلوی تنش‌ها گرفته شود و این سه کشور ضامن صلح و آرامش شدند. این روند بیش از 10 سال گذشته موفق بوده است صلح و آرامش را در سوریه ایجاد کند.

وی با بیان اینکه این حملات اخیر که صورت گرفته خلاف روند آستانه بود، افزود: یکی از اهداف روند آستانه این بود بعد از برقراری آرامش سه کشور کمک کردند به دولت و معارضان که گفت‌وگوی سیاسی شکل بگیرد و در 10 سال گذشته به آرامی در این مسیر حرکت کردیم و به خوبی پیش نرفت و دولت اسد هم انعطاف کمی داشت و هم سرعت کمی در حرکت به این سمت داشت.

وزیر خارجه ایران بیان کرد: ما در حد اینکه کمک‌های سیاسی و مشورت‌هایی را ارائه دهیم به دولت سوریه کمک می‌کردیم و این قسمت الان دچار مشکل شد و ارتش سوریه نتوانست اقدامی را صورت دهد.

عراقچی تصریح کرد: هیچ وقت قرار نبوده جایگزین ارتش سوریه باشیم. حضور رسمی ما در سوریه برای مبارزه با داعش و حمایت از مقاومت بوده است.

همواره اسد را به گفت‌وگو با معارضان تشویق کردیم

وی درباره موضوع معارض مشروع گفت: این درخواست گروه آستانه بود. واقعیت این است که معارضان دولت سوریه از انواع و اقسام مختلف هستند. دیروز در روند آستانه به گفت‌وگوهای دولت با معارضان تشویق کردیم.

وزیر خارجه ایران تصریح کرد: ایران همواره دولت اسد را تشویق کرده که وارد گفت‌وگو با گروه‌های معارض شود و آنها در حکومت و دولت مشارکت داده شوند. در مسائل اجتماعی به آنها نقش داده شود. این حوزه خود بشار اسد بود.

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به این سؤال که چطور شد به این سرعت این اتفاق افتاد؟ گفت:‌ سرعت در نحوه عقب‌نشینی ارتش بود. ارتش نتوانست مقاومت کند و به سرعت صحنه را ترک کرد. این از جنبه‌های روانی قضیه بود.

نگرانی کشورهای منطقه

عراقچی گفت: ما دیروز در دوحه اجلاس روند آستانه را داشتیم. وزرای خارجه عربستان، عراق، اردن و مصر وقتی مطلع شدند چنین جلسه‌ای هست به سرعت خودشان را به دوحه رساندند و از ما خواستند که یک جلسه مشترک بین کشورهای عضو روند آستانه و آنها به اضافه قطر باشد.

وی افزود: ما دیشب ساعت 8:30 جلسه هشت کشور را داشتیم و در آنجا همه نسبت به تحولات سوریه نگرانی داشتند و این نگرانی بود که فروپاشی سوریه چه تبعات سنگینی برای منطقه خواهد داشت. اینکه نکند سوریه به سمت جنگ داخلی برود و به دولت ورشکسته و تجزیه داخلی پیش برود.

وزیر خارجه ایران بیان کرد: چون سرعت تحولات همه را غافلگیر کرده بود در بیانیه‌ای که داشتیم بر وحدت سوریه و تغییرناپذیری مرزهای سوریه و اینکه سوریه نباید به محلی برای تروریست‌ها تبدیل شود و گفت‌وگو بین دولت سوریه و معارضان شروع شود، تاکید کردیم. این درخواست هشت کشور بود. سیر تحولات خیلی سریع بود.

عراقچی تصریح کرد: این واقعیت صحنه بود. ما از توطئه ای که جریان داشت و از تحولات روی زمین که حتی چه تعداد نیرو آموزش داده شده بودند، مطلع بودیم. ارتش سوریه لشکر گارد را به ادلب فرستاده بود.

وی گفت: هفته پیش این حرف ها با اسد مرور شد و خودش از این وضعیت متأثر بود. همان موقع شایعه شده بود که کودتا صورت گرفته است. سر راه فرودگاه به زیارت حضرت رقیه رفتم و به عنوان یک کار دیپلماسی عمومی به میان مردم رفتم. آن هم حرکتی بود که در سوریه مورد استقبال واقع شد.

وزیر خارجه ایران اشاره کرد: نگرانی منطقه در قالب بیانیه بیان شد و آن نگرانی هنوز وجود دارد و ما تحولات را رصد می‌کنیم.

نگرانی ایران نسب به سوء استفاده رژیم صهیونیستی

عراقچی بیان کرد:‌ ایران نگرانی ویژه‌ای دارد و آن سوءاستفاده رژیم صهیونیستی است و از شب گذشته نیز تحرکاتی صورت گرفته است. باید نسبت به این تحولات هشدار داد و تا جایی که مطلعم گروه‌های مقاومت از نزدیک تحرکات رژیم صهیونیستی را رصد می‌کنند.

وی در خصوص پیش‌بینی‌اش برای جبهه مقاومت گفت: طبیعی است تاثیر می‌گیرد. جبهه مقاومت بیش از یک سال است که دوران سختی را گذرانده و یک مقاومت مثال زدنی را نشان داده است. هیچ کس باور نمی‌کرد رزمندگان فلسطینی در غزه 14 ماه است هنوز مقاومت می‌کنند و اسرا را حفظ کردند و هنوز گوشه و کنار تلفات از رژیم می‌گیرند. حزب‌الله هم توانست خود را بازسازی کند و رژیم را به آتش‌بس مجبور کند.

وزیر خارجه ایران علت تن دادن رژیم صهیونیستی به آتش بس را تلفاتی دانست که این رژیم متحمل شده است و در نهایت به اجبار آتش بس را پذیرفت.

عراقچی درباره نقض آتش‌بس در لبنان توسط رژیم صهیونیستی اظهار داشت: مقاومت لبنان و حزب الله به اندازه کافی از تسلیحات و تجهیزات و امکانات برخوردار است که بیش از یک سال و دو سال هم مبارزه کند.

وی در ادامه بیان کرد: به نظر من عامل اصلی در موفقیت این حرکت اخیر در سوریه، فقط ارتش سوریه بود که ایستادگی نکرد ولی نیروهای مقاومت علیرغم اینکه در جاهای دیگر دستشان بند بود می‌آمدند و اگر ارتش مقاومت کرده بود حلب هم سقوط نمی‌کرد.

وزیر خارجه ایران تاکید کرد: ایران با هوشمندی مسائل را دنبال می‌کند و حامی مقاومت بوده و هستیم.

احتمال آتش‌بس در غزه ظرف چند هفته آینده

عراقچی درباره آتش‌بس در غزه نیز بیان کرد: احتمال اینکه آتش‌بسی ظرف چند هفته آینده برقرار شود می‌دهم ولی باید منتظر ماند و دید.

وی افزود: اسرائیل و شخص نتانیاهو با هدف نابودی حماس وارد غزه شدند و اگر الان با حماس وارد آتش‌بس شوند یعنی قبول شکست.

حمایت ایران از اراده مردم سوریه

وزیر خارجه ایران درباره اینکه بعد از سوریه نوبت عراق است، گفت: این پیش‌بینی‌ها پایه‌ای از واقعیت را دارند. وقتی پای تروریسم باز می‌شود و زمینه برای درگیری‌های داخلی ایجاد شود و توطئه‌های رژیم صهیونیستی هم پایان نمی‌یابد، احتمال گسترش درگیری‌ها در کل منطقه و نه فقط عراق هست.

عراقچی گفت: در خصوص آینده سوریه از نزدیک دنبال می‌کنیم چه اتفاقی خواهد افتاد. الان گروه‌های مسلح مستقر شدند ولی در سوریه طیف وسیعی از اقوام و طیف‌های مختلف سیاسی وجود دارند و اگر به نقشه سوریه نگاه کرده باشید هر گوشه آن تحت کنترل یک کسی است. اینکه در خصوص یک نفر به توافق برسند راحت نیست.

وی تصریح کرد: خواهان آن هستیم اراده مردم سوریه غالب شود. مسیر آسانی نخواهد بود.

وزیر خارجه ایران بیان کرد:‌ با توجه به صحنه سیاسی فعلی سوریه هر احتمالی وجود دارد. برخی از کشورهای منطقه بسیار عصبانی هستند و حدس می‌زنم یکسری تحرکات از جانب دیگر شروع شود.

عراقچی درباره سفارت سوریه در تهران گفت: منتظر هستیم چه حکومتی در سوریه مستقر می‌شود و آن زمان سفارت را تحویل آن می‌دهیم. در مورد سفارت خود با طرف های مختلف در سوریه درباره امنیت سفارت و سرکنسولگری صحبت کردیم و همین طور امنیت اماکن مقدس حرم رقیه و زینب و به ما تضمین‌هایی داده شده که حرمت آنها حفظ خواهد شد.

وی افزود: در داخل سوریه تماس‌هایی با گروه‌های مختلف وجود دارد که نسبت به امنیت ایرانیانی که هنوز هستند، اقداماتی برای بازگشت آنها صورت گرفته است و امشب همه کسانی که در آنجا هستند برمی‌گردانیم. برای تضمین امنیت آنها و سفارتخانه و اماکن مقدس ارتباطاتمان نزدیک و مستمر است.

وزیر خارجه ایران گفت: تا الان دولت سوریه وجود داشت ما مسائل داخلی سوریه را به خود دولت سوریه واگذار کرده بودیم ولی الان براساس بیانیه‌ای که دادیم ملاک ما برای روند سیاسی از نظر ما قطعنامه 2254 باشد که منجر به یک دولت فراگیر در سوریه شود که همه طرف‌های مختلف نقش خود را داشته باشند.