عراق و امریکا به دنبال توسعه همکاریهای استراتژیک و همگرایی اقتصادی
در آستانه سفر قریب الوقوع هیئت امریکایی به بغداد، این پرسش در میان صاحبنظران مطرح شده است که آیا این سفر میتواند سرآغاز همکاریهای اقتصادی گستردهتر بین دو کشور و ایفای نقش کلیدی شرکتهای امریکایی در توسعه زیرساختها و بخش انرژی عراق باشد.

میدل ایست نیوز: همزمان با تلاش عراق و امریکا برای ترسیم روابط آینده در سایه منافع و فرصتهای مشترک، همکاریهای راهبردی میان دو کشور در بلند مدت میتواند به تقویت امنیت منطقهای، همگرایی اقتصادی و ثبات کمک کند.
فرهاد علاء الدین مشاور روابط خارجی نخست وزیر عراق با انتشار مقالهای در الشرق الاوسط با اشاره به سفر قریب الوقوع هیئت بلندپایه امریکایی به عراق نوشت: در حاشیه سفری که اخیراً به واشنگتن داشتم، یکی از مقامات امریکایی برای من تشریح کرد رویکرد سیاست خارجی دولت جدید این کشور بر ایجاد امنیت، قدرت و رفاه بیشتر برای امریکا متمرکز است.
وی افزود: به عقیده من این رویکرد کاملاً با آرمانها و سیاست خارجی عراق، بهویژه با سیاست «اول عراق» و «منافع مشترک» که توسط محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق اتخاذ شده است، همخوانی دارد و این امر باعث میشود عراق نیز امنتر، قدرتمندتر و شکوفاتر شود.
مشاور روابط خارجی السودانی در ادامه این مطلب تصریح میکند: تحولات جاری در کشور عراق به تحکیم و تقویت شراکتهای پایدار و پیشرفته بین بغداد و واشنگتن کمک خواهد کرد چرا که در طول سالهای گذشته، روابط عراق و امریکا بر اساس اصل تبادل منافع مشترک، شاهد رشد فزایندهای در زمینههای امنیتی، انرژی و اقتصادی بوده است.
فرهاد علاء الدین تصریح کرد: در همین حال، امروزه، با تسریع روند نهضت اقتصادی و توسعه همهجانبه در عراق، بهویژه در بخش انرژی، فرصتها بیش از هر زمان دیگری برای شرکتهای بزرگ امریکایی فراهم شده است تا در شکلدهی به این نهضت و احیای اقتصادی مشارکت کنند و علاوه بر ایفای نقش خود در تقویت و تحکیم روابط دوجانبه بین دو کشور، نشانه و ردپایی روشن و مؤثر از خود نیز در عراق بر جای گذارند.
علاء الدین با اشاره به اینکه قرار است هیئتی بلندپایه متشکل از نخبگان شرکتهای بزرگ امریکایی در اوایل آوریل به بغداد سفر کند تا فرصتهای جدید و امیدوارکننده در بازار رو به رشد عراق را بررسی نماید؛ خاطر نشان میکند: این سفر به رهبری اتاق بازرگانی امریکا و عراق و در چارچوب ابتکاری گستردهتر برای تقویت روابط اقتصادی و تجاری بین دو کشور انجام خواهد گرفت و انتظار میرود در این سفر، چندین یادداشت تفاهم و توافقنامه همکاری بین شرکتهای بازدیدکننده و همتایان عراقی آنها امضا شود.
وی گفت: بدون تردید، شرکتهای معتبر جهانی مانند «جنرال الکتریک»، «KBR»، «بیکر هیوز»، «هالیبرتون»، «هانیول» و غیره، در سایه فرصتهای سرمایهگذاری و قراردادهای میلیارد دلاری برای نوسازی این بخش حیاتی، میتوانند نقشی محوری در توسعه بخش انرژی عراق ایفا کنند.
مشاور السودانی بیان کرد: بنابراین به احتمال بسیار زیاد، این سفر میتواند به امضای توافق نامهای بیسابقه بین شرکت جنرال الکتریک و وزارت برق عراق منجر شود که هدف آن تولید ۲۴ هزار مگاوات برق با انرژی و راندمان بالا است و همانگونه که «زیاد علی فاضل»، وزیر برق عراق در یکی از مصاحبههای اخیر تلویزیونی خود اظهار داشت، هدف از امضای این توافقنامه کمک به رفع شکاف بزرگ در تقاضای برق است که پیشبینی میشود به ۴۸ هزار مگاوات برسد.
این مقام عراقی در ادامه مقاله خود آورده است: تلاشهای موازی برای مقابله با این چالش، شامل ایجاد شراکتهای فرامرزی و همچنین ادامه تلاشهای ملی برای تکمیل پروژه اتصال شبکه برق عراق به کشورهای شورای همکاری است که هدف از آن انتقال ۵۰۰ مگاوات برق از شبکه برق کشورهای عضو این شورا از طریق کویت در سال ۲۰۲۵ خواهد بود، ضمن آنکه انتظار میرود تفاهمهای عراق با اردن، عربستان سعودی و ترکیه، منجر به واردات مجموعاً ۲۵۰۰ مگاوات برق تا سال ۲۰۲۷ شود.
با وجود آنکه حجم واردات برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده، در آستانه رسیدن به مرحله خودکفایی، در حال افزایش است، اما نیاز به همکاری با شرکتهای امریکایی در زمینههای انتقال فناوری و توسعه زیرساختها، برای دستیابی به پایداری و ارائه راهحلهای بلندمدت، امری بسیار مهم خواهد بود.
از سوی دیگر، در بخش گاز طبیعی عراق نیز فرصتهای بزرگی برای پیشبرد مسیر توسعه بخش انرژی کشور نمایان شده است به طوری که مقادیر عظیمی از گاز همراه نفت، همچنان به دلیل ضعف زیرساختها و نیاز مبرم به تخصصهای پیشرفته بینالمللی در زمینههای فرآوری و بهرهبرداری از این منبع حیاتی، بهطور شبانهروزی سوزانده میشود. در همین زمینه شرکتهای امریکایی، از قابلیتهای فناوری پیشرفته و بسیار بالایی بهرهمند هستند که آنها را به شریکی ایدهآل در این زمینه تبدیل خواهد کرد و این قابلیتها میتوانند به طور مؤثر در کاهش ضایعات و بهرهبرداری حداکثری از منابع طبیعی، به نفع هر دو کشور و کمک به عراق برای رسیدن به مرحله خودکفایی در عرصه انرژی در کوتاهمدت و میانمدت، کمک کنند.
این در حالی است که حیان عبدالغنی، وزیر نفت عراق نیز اخیراً اعلام کرد وزارتخانه متبوعش در حال وارد کردن یک سکوی شناور گاز (FSRU) برای تأمین گاز مورد نیاز نیروگاههای برق کشور عراق است و هم اکنون، فرآیند مناقصه در این خصوص در حال انجام است و انتظار میرود مناسبترین پیشنهاد برای اجرای این پروژه در آینده نزدیک انتخاب شود. این پروژه میتواند فرصتی امیدوارکننده برای شرکتهای امریکایی متخصص در ساخت سکوهای شناور و تأمین گاز طبیعی مایع ایجاد کند تا آنها به طور فعال در این عرصه نیز مشارکت داشته باشند و در چارچوب تلاشهای عراق برای گسترش گزینهها و تنوع بخشیدن به منابع تأمین انرژی این کشور با سایر شرکتهای جهانی به طور برابر رقابت کنند.
مشاور نخست وزیر عراق در عرصه ارتباطات خارجی در ادامه این مقاله تصریح میکند، در طول دو سال و نیم گذشته، عراق بیش از هر زمان دیگری قراردادهایی را به شرکتهای امریکایی اعطا کرده است که این امر نشان از سطح اعتماد فزاینده و مشارکت رو به رشد بین دو کشور است به طوری که همکاری اقتصادی بین عراق و امریکا شاهد رشد قابل توجهی بوده است و بخشهای متعددی از جمله کشاورزی و صنایع غذایی را نیز شامل میشود.
در مرحله کنونی، دولت عراق در حال تسریع اجرای پروژههای بزرگ زیرساختی، بهویژه در زمینههای حمل و نقل، آب و ارتباطات است و این بخشها از زمینههای مورد توجه و تخصص شرکتهای امریکایی هستند و آنها را به برجستهترین موارد برای برنده شدن این قراردادها و مشارکت فعال در مسیر توسعه عراق تبدیل میکند.
بنابراین مسیر اقتصادی پرشتاب عراق، فرصتی واقعی برای تعمیق مشارکت با امریکا، بهویژه در سایه رویکرد بلندپروازانه برای توسعه بخشهای انرژی و زیرساختها است و شرکتهای امریکایی در موقعیتی ممتاز قرار دارند تا بتوانند این مسیر را هدایت و در اجرای مهمترین بخشهای آن با کارایی بالا مشارکت کنند.
در همین زمینه، مایک والتز، مشاور امنیت ملی امریکا نیز در تماس تلفنی دهم مارس خود با محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق، وجود چنین پتانسیل و امکانی را تایید کرد و از نخستوزیر به دلیل تعهدش به روابط دوجانبه بین عراق و امریکا و همچنین تلاش دولت ترامپ برای تقویت روابط انرژی و اقتصادی بین دو کشور در راستای تحقق منافع ملتهای آنان تمجید و قدردانی کرد.
فرهاد علاء الدین در ادامه این مطلب تصریح میکند، پر واضح است که مسیر آینده روبط در سایه منافع و فرصتهای مشترک، بهطور فزایندهای در بغداد و واشنگتن آشکار و ترسیم خواهد شد و این امر روابط دوجانبه را به سمت همکاری پایدارتر مبتنی بر احترام متقابل و همسویی در اهداف استراتژیک سوق خواهد داد.
این امر با اصول اساسی ایجاد امنیت، قدرت و رفاه و شکوفایی بیشتر برای امریکا از یک سو، و برآورده کردن آمال و آرزوهای عراقیها برای تقویت ثبات و توسعه اقتصادی همهجانبه از سوی دیگر، کاملاً همخوانی دارد.
نویسنده مقاله تاکید میکند، با نگاهی به آینده، میتوان دریافت که عراق و امریکا فرصتهای قطعی برای تعمیق مشارکت خود پیش رو دارند که این امر میتواند به تقویت امنیت منطقهای، همگرایی اقتصادی و ثبات در بلندمدت کمک خواهد کرد. وجود همین رویکرد، جوهر تماس تلفنی بین محمد شیاع السودانی نخستوزیر عراق و دونالد ترامپ رئیسجمهور امریکا، در هشتم نوامبر ۲۰۲۴ بود به طوری که دو طرف بر تعهد خود برای پیشبرد مشارکت راهبردی میان دو کشور و تقویت روابط دوجانبه فراتر از جنبههای امنیتی، با تمرکز بر زمینههای اقتصادی، مالی، انرژی و فناوری تأکید کردند.
این توافق و همسویی، زمینهساز فصل جدیدی از مشارکت عراق و امریکا است که با توجه به منافع مشترک، نویدبخش آیندهای روشن خواهد بود و توسعه اقتصادی و ثبات منطقهای را در قلب روابط دو کشور قرار خواهد داد، به گونهای که چنین رویکردی به نفع مردم هر دو کشور باشد و به طور مؤثر به تحکیم امنیت و صلح در منطقه و جهان کمک نماید.