میدل ایست نیوز: از زمان تصرف قدرت توسط طالبان در تمام افغانستان در آگوست 2021، طالبان تلاش کرده است تا با اعمال کنترل قوی بر نهادهای دولتی و افزایش تعامل با همسایگان و قدرت‌های خارجی، تسلط خود را تحکیم بخشد. این سیاست تا حدودی موفق بوده است. در حالی که طالبان هنوز توسط سازمان ملل و بسیاری از کشورهای عضو به عنوان دولت قانونی افغانستان شناخته نمی‌شوند، چندین کشور آسیای مرکزی و غرب آسیا، همچنین ترکیه، ژاپن، هند، روسیه و چین، حضور دیپلماتیک خود را در کابل از سر گرفته‌اند. علاوه بر این، طالبان کنترل تعداد زیادی از سفارت‌های افغانستان را به دست گرفته و کارکنانی که توسط دولت سابق افغانستان منصوب شده بود را جایگزین کرده‌اند.
عربستان سعودی و امارات متحده عربی به همراه پاکستان، تنها کشورهایی بودند که دولت اول طالبان را طی سال‌های 1996 تا 2001 به رسمیت شناخته بودند. به طور کلی، کشورهای عضو شورای همکاری در شناسایی سیاسی کامل دومین حکومت طالبان احتیاط می‌کنند و به عواقب حملات تروریستی 11 سپتامبر 2001 که توسط اعضای القاعده مورد حمایت طالبان برنامه‌ریزی شده بود، توجه دارند. در عین حال، کشورهای شورای همکاری به دنبال گفت‌وگو با طالبان بوده و از تلاش‌های غرب برای منزوی کردن این رژیم فاصله گرفته‌اند.
قطر یکی از تأثیرگذارترین بازیگران بوده است. از سال 2013، دوحه میزبان دفتر سیاسی طالبان بوده و به این گروه فضایی امن برای مذاکره با جامعه بین‌المللی داد که در نتیجه آن امریکا از افغانستان خارج شد.
بااین‌حال، توانایی قطر در تأثیرگذاری بر رفتار این گروه محدودیت‌هایی دارد که ناکامی مذاکرات آشتی بین افغان طی سال‌های 21-2020 این موضوع را تأئید می‌کند.
پس از بازگشت طالبان به قدرت، دوحه به تعامل با نمایندگان ارشد طالبان ادامه داد که نمونه آن دیدار بین نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر، محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، و رهبر عالی طالبان، هیبت‌الله آخوندزاده، در مه 2023 است. بااین‌حال، طالبان تلاش کرده است تا وابستگی خود را به قطر کاهش داده و در عوض روابط با سایر اعضای شورای همکاری، مانند امارات را تقویت کند.
در 21 ژانویه 2025، رئیس‌جمهور امارات، محمد بن زاید آل نهیان، با سراج‌الدین حقانی، یکی از رهبران ارشد طالبان و وزیر داخله فعلی، در ابوظبی دیدار کرد که این دومین ملاقات آن‌ها در هفت ماه اخیر بود. به گفته خبرگزاری دولتی امارات، همکاری‌های دوجانبه و تلاش برای بازسازی و ثبات در افغانستان در صدر دستور کار قرار داشت. عبد الحق وسیق، رئیس اطلاعات طالبان، نیز در این دیدار حضور داشت که نشان‌دهنده این است که این نشست مسائل امنیتی را هم مورد توجه قرار داده بود.
از زمان به‌قدرت‌رسیدن مجدد طالبان در افغانستان، امارات به دنبال تقویت تبادل اطلاعات و همکاری‌های ضدتروریسم با رژیم جدید بوده است که این موضوع در دیدار سال 2022 محمد بن زاید با ملا یعقوب وزیر دفاع موقت در ابوظبی نیز مورد تاکید قرار گرفته بود. برای امارات، جلوگیری از تبدیل افغانستان به پناهگاهی امن برای سازمان‌های تروریستی یک اولویت امنیتی مهم است، و این در حالی است که طالبان مصمم به ریشه‌کن کردن دولت اسلامی خراسان است.
دیدار محمد بن زاید و حقانی در ژانویه 2025 پس از گفت‌وگوهای سطح بالا بین عبدالله بن زاید وزیر خارجه امارات و مولوی امیر خان متقی همتای افغان او در اوایل همین ماه انجام شد. آن‌ها توافق کردند که تا با ارتقاء نمایندگی دیپلماتیک افغانستان در دبی به کنسولگری عمومی، و ایجاد یک کمیته مشترک برای تسهیل صدور ویزا برای افغان‌های مقیم امارات روابط را تقویت کنند.
همچنین گفتوگوها بر تقویت همکاری‌های تجاری هم متمرکز بود و توافقی برای افزایش همکاری در بخش بانکی به امضا رسید. امارات همچنین متعهد شد که یک مرکز لجستیکی برای افزایش صادرات افغانستان راه‌اندازی کند و حمایت فنی برای آموزش هوانوردی ارائه دهد. ابوظبی همچنین وعده داد که در همین سال 400 میلیون دلار کمک انسانی به افغانستان ارائه کند.
تجربه امارات در صنعت هوانوردی در تأمین پیوندهای تجاری و تسهیل تماس‌های مردمی مؤثر بوده است. به‌عنوان‌مثال، در سال 2022، شرکت خدمات هوایی GAAC Solutions، که متعلق به دولت امارات است، قراردادی 10 ساله برای مدیریت خدمات زمینی و امنیتی در فرودگاه‌های کابل، قندهار و هرات امضا کرد. علاوه بر این، شرکت هواپیمایی کم‌هزینه اماراتی FlyDubai به اولین شرکت هواپیمایی بین‌المللی تبدیل شد که پس از به قدرت رسیدن طالبان، پروازهای خود را به فرودگاه بین‌المللی کابل از سر گرفت و به طور متوسط دو پرواز در روز انجام داد.
درحالی‌که امارات در نوامبر 2021 خدمات کنسولی را در سفارت خود در افغانستان از سر گرفت، این کشور در به رسمیت شناختن کارکنان کنسولی منصوب شده توسط طالبان تردید داشت. این وضعیت سال گذشته با تصمیم امارات برای پذیرش بدرالدین حقانی به عنوان سفیر تغییر کرد و امارات را به دومین کشوری تبدیل کرد که پس از چین یک نماینده طالبان را به رسمیت می‌شناسد.
درحالی‌که عمان پیش‌تر در حاشیه دیپلماسی شورای همکاری با طالبان قرار داشت، در میانه سپتامبر 2024 سفارت افغانستان در مسقط را به دیپلمات‌های منصوب شده توسط طالبان تحویل داد.
به‌تازگی، در تاریخ 10 مارس 2025، امیر خان متقی وزیر امور خارجه موقت افغانستان، با سید بدر البوسعیدی وزیر خارجه عمان، در مسقط دیدار کرد که این اولین بازدید رسمی یک مقام ارشد طالبان از عمان پس از قدرت یابی مجدد بود. دو طرف در مورد تجارت و سرمایه‌گذاری، امنیت غذایی و آموزش و پرورش بحث کردند. عمان همچنین تمایل خود را برای کمک به طالبان در کاهش انزوای دیپلماتیک اعلام کرد.
در مقایسه با سایر کشورهای شورای همکاری، نفوذ مالی عمان محدود است و این موضوع مشارکت کشور را در ابتکارات بازسازی و توسعه در افغانستان محدود می‌کند. بااین‌حال، به دلیل سیاست خارجی بی‌طرفانه و شهرت به‌عنوان یک میانجی منطقه‌ای محتاط، مسقط روابط دیپلماتیک دوستانه‌ای با طیف وسیعی از قدرت‌ها از غرب و جنوب جهانی حفظ کرده است که می‌تواند برای طالبان مفید باشد. به‌عنوان‌مثال، درحالی‌که دولت ترامپ خواستار بازگشت تجهیزات نظامی آمریکایی باقی‌مانده در جریان تخلیه سریع از افغانستان است، عمان می‌تواند نقش میانجی را ایفا کند. عمان همچنین به دنبال تقویت همکاری‌های ضدتروریسم با طالبان پس از یک حمله نادر تروریستی به یک مسجد شیعه در مسقط در ژوئیه 2024 است. این حمله مرگبار توسط اتباع عمانی وابسته به داعش انجام شد.
عربستان سعودی که به‌صورت تاریخی یک قدرت دیپلماتیک در افغانستان بوده، نسبت به همسایگان خود در شورای همکاری، تعاملات سطح پایینی با طالبان داشته است. دیدارهای مهم بین رهبری سعودی و طالبان، از جمله دیدار ولیعهد سعودی و حاکم فعلی، محمد بن سلمان، با ملا یعقوب عمدتاً و حقانی عمدتاً در موسم حج و در سال‌های 2023 و 2024 انجام شده است.
عربستان سعودی که میزبان بانک توسعه اسلامی و سازمان همکاری اسلامی است، برنامه‌هایی را برای کمک به جمعیت آسیب‌دیده افغان و تقویت روابط خود با رژیم طالبان از طریق مرکز کمک‌های انسانی و امدادی ملک سلمان تدوین کرده است.
فیصل طلق البوقامی، سفیر عربستان در افغانستان که در ژوئیه 2024 به کابل بازگشت، به‌عنوان کانال اصلی ارتباط با طالبان عمل کرده و با عبدالسلام حنفی معاون نخست‌وزیر، و همچنین متقی وزیر خارجه دیدار کرده است. سفارت عربستان در کابل در دسامبر 2024 خدمات کنسولی خود را از سر گرفت.
به‌تازگی، سفیر عربستان با متقی گفت‌وگوهایی برای افزایش سهمیه‌های عمره و حج برای زائران افغان داشته است. علاوه بر این، عبدالحکیم شرعی وزیر دادگستری فعلی طالبان، در یک کنفرانس دوروزه در مکه درباره گفت‌وگوی دینی بین الاسلامی شرکت کرد.
باوجود تلاش طالبان برای تنوع در گفتوگوها، قطر همچنان محل اصلی این گروه برای خروج از انزوای دیپلماتیک است. شناسایی سهیل شاهین به‌عنوان نماینده دیپلماتیک طالبان توسط دوحه این روند را تأیید می‌کند.
بااین‌حال طالبان یک گروه یکپارچه نیست برخی از رهبران ارشد به طور فزاینده‌ای در ابراز نارضایتی از تمرکز قدرت جناح تحت رهبری آخوندزاده و سیاست‌های سخت‌گیرانه در مورد زنان، فعال شده‌اند.
به نظر می‌رسد که صداهای مخالف اصلی در درون طالبان که در چند ماه گذشته اقامت‌های طولانی‌مدتی در کشورهای داشته‌اند احتمالاً بر این تصور هستند که با ترک طور موقتی افغانستان فشارها را کاهش دهند. اگرچه مقامات طالبان تقسیمات سیاسی را کم‌اهمیت جلوه داده و این سفرهای خارجی را به مراقبت‌های پزشکی یا انگیزه‌های دیپلماتیک نسبت می‌دهند، اما این موضوع نشان‌دهنده برخی نارضایتی‌های زیرساختی درون گروه است.
عادی‌سازی واقعی روابط بین کشورهای عضو شورای همکاری و طالبان نشان‌دهنده اهتمام اعضای این بلوک سیاسی به ثبات افغانستان است. به نظر می‌رسد مقامات امیدوارند که اعضای عمل‌گراتر طالبان بتوانند نقش تعیین‌کننده‌ای در ادغام کشور در جامعه بین‌المللی، توسعه‌بخش خصوصی افغانستان و کاهش سیاست‌های سرکوبگر در امور اجتماعی ایفا کنند.
