عربستان و امریکا از یکدیگر چه میخواهند؟
با وجود اختلافات پیرامون درگیری اعراب و رژیم صهیونیستی، امریکا و عربستان بیش از ۷ دهه است که اتحاد عمیق و قوی خود را حفظ کردند، این اتحاد مبتنی بر معامله سادهای است که آن حفاظت نظامی در مقابل تامین پایدار نفت به شمار میآید.

میدل ایست نیوز: با وجود اختلافات پیرامون درگیری اعراب و رژیم صهیونیستی، امریکا و عربستان بیش از ۷ دهه است که اتحاد عمیق و قوی خود را حفظ کردند. این اتحاد مبتنی بر معامله سادهای است که آن حفاظت نظامی در مقابل تامین پایدار نفت به شمار میآید.
به گزارش النهار، با بازگشت دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا، حامی سرسخت عربستان به کاخ سفید به نظر میرسد دو کشور در حال حرکت در جهت تحکیم روابط دو جانبه هستند. همانطور که ترامپ در دور اول ریاست جمهوری خود عمل کرد، در اولین سفر خارجی خود به ریاض رفت.
با وجود اینکه جو بایدن، رئیس جمهور پیشین امریکا موضع مرددتری نسبت به عربستان اتخاذ کرد، اما دولت وی در آستانه تقویت روابط از طریق توافقی بوده است که میتوانست به برقراری روابط دیپلماتیک ریاض و تل آویو منجر شود.
با حمله جنبش فلسطینی حماس به رژیم صهیونیستی در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ که منجر به ایجاد جنگ وحشیانه از سوی صهیونیستها در نوار غزه شد و بنا بر اعلام وزارت بهداشت فلسطین در پی آن بیش از ۵۲ هزار به شهادت رسیدند، این فرآینده با شکست مواجه شد.
عربستانیها خواهان این هستند که تل آویو متعهد به تشکیل کشور فلسطین شود اما حمله حماس و جنگ پس از آن منجر به تشدید موضع عربستان در قبال رژیم صهیونیستی و در پی آن تعلیق توافق سهجانبه شد.
عربستان از امریکا چه میخواهد؟
عربستان به دنبال تقویت شراکت دفاعی خود با امریکاست.
دهههاست که اختلافاتی میان عربستان و ایران وجود دارد. با وجود اینکه چین در اوایل سال ۲۰۲۳ کمک کرد تا روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان پس از ۷ سال از سرگرفته شود، اما دو کشور همچنان رقیب یکدیگر در کسب نفوذ در خاورمیانه هستند.
عربستان به دنبال این است که با امریکا به توافقی دست یابد که تا جایی که امکان آن وجود دارد، شبیه به یک پیمان دفاع مشترک باشد به گونهای که واشنگتن هرگونه حمله به عربستان را حمله به امریکا به شمار آورد.
یکی از نمونههای ممکن، معاهده امریکا و ژاپن است که ژاپن به امریکا این حق را میدهد تا در این کشور پایگاههای نظامی تشکیل دهد و در مقابل امریکا قول داد تا در صورت حمله به این کشور آسیایی از آن دفاع کند.
به این ترتیب، عربستان در حال تدوین طرحی برای تکیه کامل به انرژی هستهای برای فعالسازی اقتصاد خود و تلاش برای دستیابی به کمک امریکا در این حوزه است.
در ماه آوریل، کریس رایت، وزیر انرژی امریکا اعلام کرد دولت ترامپ میکوشد تا به عربستانیها حق دستیابی به تکنولوژی هستهای امریکا و شاید اجازه غنیسازی اورانیوم به منظور تولید انرژی تجاری را بدهد.
همانطور که در طرح چشمانداز ۲۰۲۳ آمده است، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان پیشرفت اقتصادی و اجتماعی را هدف خود قرار داده است و برای رهایی اقتصاد کشور از تکیه به نفت خام که کشورش بزرگترین منبع این انرژی در جهان به شمار میآید، به دنبال تمرکز بر نوآوری است.
عربستان صدها میلیارد دلار در پروژههای متنوع از جمله شهرهای جدید و کارخانههای خودروهای برقی سرمایه گذاری میکند و نسبت به جذب سرمایه گذاریهای امریکا در این پروژهها اهتمام دارد. این کشور از امریکا میخواهد تا محدودیتهای خرید جدیدترین تراشههای ساخت شرکتهای امریکایی مانند Nvidia Corp را کاهش دهد.
امریکا از عربستان چه میخواهد؟
در خصوص امریکا توافق با عربستانیها فرصتی برای واکنش به رشد چین در خاورمیانه است. در مقابل دسترسی بیشتر به تکنولوژی امریکا، کاخ سفید از عربستانیها انتظار دارد تا استفاده از فناوری چین در حساسترین شبکههای کشور را محدود کنند. در خصوص دولت ترامپ، جذابیت تقویت روابط در وعده سرمایه گذاریهای کلان عربستان در شرکتهای امریکایی است.
با وجود آنکه تل آویو هم اکنون هرگونه سخن گفتن درباره کشور فلسطین را رد میکند توافق امریکا و عربستان میتواند در نهایت زمینه را برای به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی از سوی عربستان و برخی تعهدات تل آویو نسبت به فلسطینیها را فراهم کند.
این امر به راههای پایان دادن به جنگ در غزه بستگی دارد. برای امریکا این امر به یکی از متحدان اصلیاش کمک خواهد کرد تا با همسایگان خود ادغام و اتحادش را علیه ایران تقویت کند.
حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، چشمانداز دولت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی را تغییر داد. با این حمله تل آویو از تمرکز پیشین خود بر پذیرش منطقهای به نفع یک دکترین دفاعی تهاجمی بر مبنای عدم اجازه به هیچ شبه نظامی برای نزدیک شدن دوباره به مرزهای خود دست کشید.
دولت نتانیاهو از ابتدا مخالف تشکیل کشور فلسطین بوده است اما مخالفت این دولت و مخالفت افکار عمومی در این رژیم همزمان با شرایطی که عربستان و دیگر کشورهای عربی میگویند جنگ غزه تشکیل چنین دولتی را بیش از هر زمان دیگری ضرورت میبخشد، شدت یافته است.
در سایه تحولات منطقهای و بینالمللی امریکا و عربستان میکوشند تا اتحاد تاریخی خود را در راستای تطابق با چالشهای جاری، بازسازی کنند.
در جهانی که شاهد تحولات سریعی است تقویت این اتحاد میتواند عامل مهمی در شکلگیری نظم جدید منطقهای باشد.