جایگزین کردن اورتگاس برای لبنان چه معنایی دارد؟
تصمیم دولت دونالد ترامپ برای جایگزین کردن «مورگان اورتگاس» معاون فرستاده ویژه امریکا به خاورمیانه، آن هم در آستانه سفر اورتگاس به بیروت، گمانه‌زنی‌های مختلفی در لبنان درباره معنای این اقدام واشنگتن در مقطع زمانی کنونی به همراه داشت.
میدل ایست نیوز: به باور برخی منابع لبنانی، با توجه به رفتار دیپلماتیک ناخوشایند اورتگاس در بیروت و شواهد مرتبط با وابستگی شدید او به اسرائیل و فشار او بر دولت لبنان برای تسریع در پرونده خلع سلاح حزب الله، هرکس جایگزین او شود قطعا برای لبنان نتایج بهتری خواهد داشت هرچند سیاست کلی امریکا در خصوص لبنان تغییر نخواهد کرد.
به گزارش النشره، در شرایطی که همه منتظر بودند ببینند مورگان اورتگاس فرستاده امریکا در سفر آینده خود به بیروت چه طرح یا پیشنهاد یا خواسته‌ای مطرح خواهد کرد، رسانه‌ها از قصد دولت امریکا به ریاست دونالد ترامپ برای جایگزین کردن اورتگاس با شخصی دیگر خبر دادند. انتشار این گزارش‌ها، درها را به روی گمانه‌زنی‌های مختلف درباره پیامدهای این جایگزینی باز کرد به خصوص که از زمان نخستین سفر اورتگاس به بیروت، پرسش‌های متعددی درباره او مطرح شده است.
دیدگاه‌های مختلفی درباره علت این تصمیم دولت امریکا در شرایط کنونی مطرح شده است. به گفته برخی تحلیلگران، معاون فرستاده امریکا به خاورمیانه در چارچوب ماموریت خود در بیروت به طور مستقل عمل نکرده بلکه به دستورهایی که مقامات بالاتر صادر کرده بودند پایبند بوده است. بنابراین نمی‌توان جایگزین شدن او را نشانه تغییر اصولی در موضع واشنگتن در موضوع لبنان قلمداد کرد به ویژه که ترامپ نیز شخصا در سفر اخیر خود به چند کشور شورای همکاری، از وجود اصول ثابت سخن گفت.
تغییر خط مشی به جای تغییر سیاست
این تحلیلگران در عین حال معتقدند جایگزین شدن اورتگاس به این معنا نیست که تغییری در خط مشی امریکا در منطقه ایجاد نخواهد شد، چرا که اورتگاس در تعامل با مسائل داخلی لبنان مرتکب یک سری اشتباهات شد. این اشتباهات بود که موجب شد او در سفر دوم خود به لبنان، نسبت به سفر نخست خود موضع ملایم‌تری در پیش بگیرد.
تحلیلگران در عین حال تاکید دارند صرفا جایگزین شدن اورتگاس با شخصی دیگر نمی‌تواند تضمین کننده تغییری محتوایی در سیاست امریکا باشد چرا که سیاست‌های کلی، فراتر از اشخاصی هستند که مسئول اجرای آنها می‌شوند.
با این همه، سفر آینده اورتگاس به بیروت –البته در صورتی که تحت تاثیر تصمیم دولت ترامپ به جایگزین کردن او لغو نشود- رویداد مهمی برای لبنان محسوب می‌شود به ویژه که قرار است این سفر بعد از سفر ترامپ به چند کشور شورای همکاری و رخ دادن تحولاتی در سطح منطقه صورت گیرد. از جمله این تحولات می‌توان به پیشرفت‌های به دست آمده در مذاکرات بین تهران و واشنگتن و تحولات سیاسی در سوریه اشاره کرد. در عین حال نباید تاثیر تنش‌های داخلی در لبنان به ویژه در ارتباط با روابط بین نواف سلام نخست وزیر و جنبش حزب الله را از نظر دور داشت.
کارشناسان منطقه همچنین معتقدند دولت امریکا در شرایط کنونی به روشنی بر موضوع سوریه تمرکز کرده است به ویژه که این کشور تحت تاثیر امتیازات بزرگی که احمد الشرع رئیس دوره انتقالی سوریه حاضر به اعطای آن شده، عرصه تحولاتی سریع است. درست برعکس لبنان که وجود موانع متعدد، از دستیابی به پیشرفت چشمگیر جلوگیری کرده است. در چنین شرایطی، دیدگاه احتمالی واشنگتن این است که وقوع تحولات جدی در دمشق در آینده ممکن است ماموریت امریکا در بیروت را تسهیل کند آن هم به علت اهمیت نقشی که سوریه در عرصه توازنات جدید در منطقه ایفا خواهد کرد.
تاثیر مذاکرات با ایران بر پرونده لبنان
در مجموع، منابع لبنانی معتقد ایالات متحده امریکا تاثیر پیامدهای پرونده ایران را بر تحولات داخلی لبنان درک می‌کند به این ترتیب که دستیابی به توافق با تهران، به دستیابی به راه حل در بیروت کمک خواهد کرد. به گفته برخی منابع سیاسی، با توجه به سفر امروز عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران به بیروت و سفر آخر هفته اورتگاس به لبنان، می‌توان نتیجه گرفت که لبنان به موضوع کشمکش مستقیم بین ایران و امریکا تبدیل شده است و این دو سفر ماهیت مسیری را که لبنان در پیش خواهد گرفت مشخص خواهد کرد.
اما نکته مهم‌تر در واقعیت کنونی این است که دولت امریکا از معادله کنونی حاکم بر اوضاع لبنان ناراضی نیست. به ویژه که به رغم ادامه نقض توافقنامه آتش‌بس از سوی اسرائیل، هیچ نشانه‌ای از این که لبنان به سمت فروپاشی پیش می‌رود دیده نمی‌شود. باید این نکته را نیز در نظر داشت که واشنگتن به عنوان رئیس کمیته نظارت بر توافقنامه آتش‌بس بین لبنان و اسرائیل، تنها طرفی است که می‌تواند تل‌آویو را ملزم به توقف نقض آتش‌بس کند البته در صورتی که اراده‌ای برای این کار در واشنگتن وجود داشته باشد.
برخی منابع اسرائیلی اخیرا فاش کردند، جوزف عون رئیس جمهور لبنان که خواستار پیشبرد آرام و تدریجی پرونده خلع سلاح حزب الله است تا تاثیر منفی آن بر امنیت و ثبات کشور را به حداقل برساند، نارضایتی خود از عملکرد اورتگاس و نحوه خطاب قرار دادن مسئولان لبنانی را به مقامات دولت امریکا اطلاع داده است. دیدار اورتگاس با فرمانده ارتش لبنان در بیروت نیز تنش‌ها را بیشتر کرد چرا که لحن او در این دیدار بسیار آمرانه بود. برخورد اورتگاس با ولید جنبلاط در فضای مجازی نیز موجب ناخرسندی بسیاری از دوستداران لبنان در سفارت امریکا در بیروت شد.
به باور برخی منابع لبنانی، با توجه به رفتار دیپلماتیک ناخوشایند اورتگاس در بیروت و شواهد مرتبط با وابستگی شدید او به اسرائیل و فشار او بر دولت لبنان برای تسریع در پرونده خلع سلاح حزب الله، هرکس جایگزین او شود قطعا برای لبنان نتایج بهتری خواهد داشت هرچند سیاست کلی امریکا در خصوص لبنان تغییر نخواهد کرد.
