میدل ایست نیوز: تالاب‌های تاریخی عراق که از گنجینه‌های طبیعی و فرهنگی این کشور محسوب می‌شوند و در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده‌اند، اکنون با بحرانی بی‌سابقه و فاجعه‌بار خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کنند.
به گزارش العربی الجدید، وضعیت اضطراری تالاب‌های عراق که ناشی از کاهش شدید سطح آب در رودخانه‌های دجله و فرات است، نه تنها تنوع زیستی بی‌نظیر و ثروت ماهیگیری منطقه را به شدت تهدید می‌کند، بلکه زندگی و معیشت هزاران نفر از ساکنان بومی را نیز به خطر انداخته است.
خشک شدن تالاب های عراق باعث وارد آمدن زیان‌های هنگفت به منابع ماهی شده است و افزون بر آن، گله‌های گاومیش نیز تقریباً ۴۰ درصد کاهش یافته‌اند که این موضوع بافت اجتماعی منطقه را تهدید می‌کند و هزاران نفر از ساکنان را به مهاجرت و تغییر سبک زندگی در این منطقه وادار کرده است.
شمار ساکنان هورها و تالاب‌های عراق به تازگی، در اعتراض به رنج‌هایی که تالاب‌ها متحمل می‌شوند، خانه‌ها و مهمانخانه‌های خود را آتش زدند تا ناامیدی خود را نسبت به از دست دادن یک سبک زندگی که به هزاران سال پیش بازمی‌گردد، ابراز کنند.
این در حالی است که تالاب‌ها در جنوب عراق شامل سه منطقه اصلی «هور الحویزه»در شرق استان میسان، «هور الحمّار» بین استان‌های ذی‌قار و بصره، و تالاب‌های مرکزی بین استان‌های میسان و ذی‌قار است و مساحتی بیش از ۲۰ هزار کیلومتر مربع را در بر می‌گیرند.
در همین حال کارشناسان محیط زیست و مقامات دولتی نسبت به پیامدهای مخرب و گسترده این بحران بر امنیت زیست‌محیطی و غذایی ملی به شدت هشدار داده‌اند.
آمارهایی که کارشناسان ارائه کرده اند، حاکی از آن است که ۴۰ درصد از جمعیت گاومیش‌ها و بیش از ۹۵ درصد از ثروت ماهیگیری منطقه از بین رفته است و این امر منجر به فروپاشی منابع اصلی غذا و درآمد ساکنان تالاب‌ها شده است.
جاسم الاسدی، رئیس سازمان غیردولتی «طبیعت عراق»، وضعیت کنونی را یکی از خطرناک‌ترین بحران‌های زیست‌محیطی در تاریخ تالاب‌ها توصیف کرد و خواستار راه‌حل‌های فوری و قاطع دولتی در این زمینه شد.
در همین ارتباط، حسین الکنانی، مدیر کل مرکز احیای تالاب‌ها و اراضی مرطوب در وزارت منابع آب عراق، از تلاش‌های این وزارتخانه برای مدیریت بحران از طریق اجرای پروژه‌های استراتژیک با هدف بهبود مدیریت و توزیع کارآمد آب خبر داد.
وی اظهار داشت:مذاکرات با کشورهای همسایه، به‌ویژه ترکیه و ایران، برای افزایش سهم آب ورودی به عراق در جریان است تا پایداری تالاب‌ها و حفظ اکوسیستم آنها تضمین شود.
الکنانی از جمله راه‌حل‌های در دست اقدام به پوشش کانال‌ها، پاکسازی جداول و رودخانه‌ها از رسوبات و بهبود کنترل بر رهاسازی آب با اولویت تأمین نیازهای اساسی ساکنان تالاب‌ها اشاره کرد.
شماری از کارشناسان بر این باورند چالش‌های پیش روی تالاب‌ها فراتر از کمبود منابع آبی داخلی است و سیاست‌های آبی کشورهای همسایه، تغییرات اقلیمی و افزایش دما که منجر به افزایش نرخ تبخیر می‌شود، در تشدید این بحران نقش بسزایی دارند.
تحسین الموسوی، کارشناس آب عراقی، تأکید کرد:افزون بر این عوامل خارجی، سوء مدیریت منابع آب داخلی نیز به وخامت اوضاع کمک کرده است به طوری که ذخایر استراتژیک آب عراق به سطح خطرناکی رسیده و تنها ۱۱ میلیارد متر مکعب است، رقمی که با توجه به افزایش تقاضا و کاهش منابع، بسیار نگران‌کننده است.
الموسوی تصریح کرد که وضعیت فعلی نه تنها امنیت غذایی کشور را در آستانه یک فاجعه زیست‌محیطی و کشاورزی قرار داده است، بلکه نیازمند اقدامی جدی و قاطع از سوی دولت عراق است .
