روی آوردن عراق به راه حل اضطراری برای تامین برق از طریق «نیروگاههای شناور»
هیئت دولت عراق برای مقابله با بحران مزمن برق و جبران کسری آن، با تامین برق از طریق نیروگاههای شناور با ظرفیت تولیدی ۵۹۰ مگاوات موافقت کرد و این اختیار را به وزارت برق داد تا با شرکت ترکیهای Kar Powership – BKPS قرارداد منعقد کند. در این گزارش به مزایا و معایب استفاده از این روش برای مقابله با بحران برق پرداخته شد.

میدل ایست نیوز: عراق سال هاست که از بحران مزمن برق رنج میبرد و با ورود به تابستان و افزایش تقاضای انرژی این بحران تشدید میشود. این در حالی است که سامانه تولید برق همچنان با کمبود روبروست و زیرساختهای انتقال و توزیع برق نیز در یکی از گرمترین کشورهای جهان، کافی نیست.
به گزارش العربی الجدید، علیرغم اختصاص بودجههای عظیم برای بخش برق توسط دولتهای پیشین، نتایج از سطح مورد انتظار پایینتر است. این امر عراق را وا داشت تا به راه حلهای اضطراری برای کاهش شکاف میان تولید و تقاضا روی آورد.
در این خصوص هیئت دولت عراق از موافقت با تامین برق از طریق نیروگاههای شناور با ظرفیت تولیدی ۵۹۰ مگاوات خبر داد. بنابر اعلام هیئت دولت عراق این برق از طریق «کشتیهای تولیدی» تأمین میشود که در دوره اوج مصرف به شبکه ملی برق متصل خواهد شد.
بر اساس این تصمیم به وزارت برق عراق مجوز داده شد تا با Kar Powership – BKPS که یک شرکت ترکیهای متخصص در نیروگاههای شناور است، قرارداد ببندد. این شرکت ترکیهای ضمن پایبندی به تامین هزینههای زیست محیطی و لجستیکی مربوطه، موظف به بهره برداری از این این شناورها تنها به مدت ۷۰ روز و بدون تمدید این بازه زمانی، است.
احمد موسی، سخنگوی رسمی وزارت برق عراق اعلام کرد هیئت دولت به طور رسمی اختیار عقد قراردادهای مستقیم را به این وزارتخانه داده است تا پاسخگوی اوج تقاضای برق در تابستان باشد. ظرفیت کنونی شبکه ملی برق حدود ۲۵ هزار مگاوات است درصورتی که تقاضای ملی در دوران اوج خود به ویژه در ماههای فصل تابستان به بیش از ۴۸ هزار مگاوات میرسد. این نشان میدهد که عراق با کمبود واقعی نزدیک به ۲۳ هزار مگاوات رو به رو است یعنی بیش از ۴۸ درصد از کل تقاضا.
وی خاطر نشان کرد بهره برداری از نیروگاههای شناور به تامین ۵۹۰ مگاوات اضافی کمک میکند. این، اقدامی اضطراری برای کاهش شکاف تولید به ویژه در مناطق جنوبی به شمار میآید که در ماههای اوت و سپتامبر شاهد بار مصرف بالایی هستند.
سخنگوی وزارت برق عراق بیان کرد این وزارتخانه تاکنون قراردادی امضا نکرده اما روند تکمیل اقدامات فنی و حقوقی ادامه دارد. امیدواریم در آینده برای اطمینان از ورود این واحدهای شناور به چرخه خدمات رسانی در بازه زمانی حساس قراردادی امضا شود.
موسی اشاره کرد وزارت برق عراق در حال کار بر دو مسیر موازی است. اولین آن شامل راه حالهای فوری برای کاهش کسری، و دومین آن مرتبط با اصلاح ریشهای زیرساختها از طریق تقویت سرمایه گذاری در پروژههای انرژی پایدار و افزایش کیفیت توزیع است.
راه حل موقتی
در این راستا، احمد عبدالله، پژوهشگر امور اقتصادی بیان کرد تکیه بر نیروگاههای شناور برای تولید برق، با وجود اینکه اقدامی اضطراری است، اما در اصل یک راه حل موقتی به شمار میآید که نشان دهنده نبود یک راهبرد بلندمدت برای حل ریشهای بحران برق در عراق است.
عبدالله افزود این دست راه حلها از لحاظ اقتصادی خطرناک است و توان دولت در اداره پرونده برق را تضعیف میکند چرا که بهره برداری از کشتیهای شناور تنها برای ۷۰ روز و هزینه بالای بهره برداری از آن، تغییر محسوسی در وضعیت کلی شبکه ایجاد نمیکند.
وی افزود عراق در ماههای تابستان با کمبود بیش از ۲۰ هزار مگاوات برق مواجه است در نتیجه، پوشش کمتر از ۶۰۰ مگاوات از طریق شناورها تنها یک بهبود ظاهری آماری از یک بحران ساختاری عمیق است. به این ترتیب خطرات اقتصادی این قراردادها تنها به هزینه محدود نمیشود بلکه به زیرساختها و پروژههای انرژی خورشیدی و گازی و نوسازی شبکههای انتقال و توزیع نیز لطمه وارد میکنند.
این پژوهشگر اقتصادی تاکید کرد مقابله با بحران برق نیازمند یک طرح جامع حداقل ۵ ساله است که شامل گذار تدریجی به سمت انرژیهای تجدیدپذیر، به خصوص انرژی خورشیدی در مناطق با تابش بالا، و استفاده از گاز مشعل به جای سوزاندن آن برای کاهش وابستگی به سوخت وارداتی باشد.
وی در ادامه بازسازی نیروگاههای حرارتی و تبدیل برخی از آنها به سیستم سیکل ترکیبی برای ارتقای کیفیت و نیز تجدید ساختار شبکه انتقال و توزیع برق در راستای کاهش تلفات فنی را ضروری و همکاری بخش خصوصی و سرمایه گذاران در پروژههای تولید و توزیع انرژی با نظارت مستقیم دولت و با قیمتهای منصفانه را مهم دانست.
همچنین کریم عقراوی، کارشناس حوزه برق بیان کرد نیروگاههای شناور یا آنچه که به کشتیهای تولید شناخته میشود، راه حلی فنی و انعطاف پذیری هستند که در جهان برای تامین انرژی برق در زمانهای اضطراری یا هنگام بروز کسری فصلی در تولید برق مورد استفاده قرار میگیرند.
عقراوی افزود این نیروگاهها در اصل کشتیهای بزرگ مجهز به واحدهای کامل تولیدی هستند که با گازوئیل یا گاز یا سوختهای سنگین کار میکنند و با کابلها و خطهای موقتی مستقیماً به شبکه ملی برق متصل میشوند.
وی توضیح داد این شناورها معمولاً در بنادر یا نزدیکی ایستگاههای تبدیل ساحلی پهلو میگیرندو آمادهسازی شرایط بهره برداری با تامین سوخت و اتصال با شبکههای فشار قوی یا متوسط فراهم میشود. آمادگی سریع این شناورها در عرض چند هفته و عدم نیاز به زیرساختهای ثابت از بارزترین مزایای آنها به شمار میآید.
این کارشناس افزود توزیع ناعادلانه انرژی برق یکی از دلایل کسری است. استفاده از گاز طبیعی در تولید برق اقدام خوبی است اما شبکه توزیع برق در عراق از کسری زیادی رنج میبرد که در برخی برآوردها فراتر از ۴۰ درصد از میزان تقاضای کلی است.
وی تاکید کرد استفاده از کشتیهای تولیدی میتواند موقتاً کسری برق را کاهش دهد اما جایگزین حل ریشهای که مستلزم اصلاح سیستم تولید، انتقال و توزیع است، نمیشود.