ساوایای عراقی و غالب یمنی، ماموران جدید امریکا برای نفوذ بر خاورمیانه

میدل ایست نیوز: اعلام تعیین مارک ساوایا، به عنوان فرستاده ویژه امریکا به عراق و عامر غالب، سفیر این کشور در کویت توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا موجی از واکنش‌های مختلف در محافل سیاسی و رسانه‌ای را به همراه داشته است.

به گزارش الخلیج آنلاین، انتصاب ساوایا و غالب اقدامی مهم به شمار می‌آید چراکه پس از ایفای نقش محوری در جلب حمایت جوامع عرب‌تبار مقیم امریکا از ترامپ در جریان انتخابات ریاست جمهوری، به هر کدام از این دو نفر، سمت دیپلماتیک مهمی داده شده است.

بنا بر اعلام تحلیلگران، این قدردانی ترامپ از ساوایا و غالب تنها به خاطر تلاش آن‌ها نیست بلکه نشان دهنده اتکای دولت امریکا به روابط اجتماعی و پیشینه عربی آن‌ها و توانایی ساوایا و غالب در تقویت نفوذ واشنگتن در منطقه است.

نکته جالب توجه اینجاست که هر دوی این‌ها به مواضع سیاسیشان در حمایت از روند عادی‌سازی روابط با اسرائیل شناخته می‌شوند و این امر بُعدی حساس به انتصاب آن‌ها بخشیده است به ویژه در کشورهایی مانند عراق و کویت که از توازن‌های ظریف و حساس منطقه‌ای برخوردار هستند.

مارک ساوایا کیست؟

وی در بغداد و در خانواده‌ای مسیحی کلدانی به دنیا آمد و در دهه نود به همراه خانواده‌اش به امریکا مهاجرت کرد.

این مرد عراقی الاصل با مشارکت فعال در کمپین انتخاباتی ترامپ و جذب حمایت کلدانی‌ها و عرب‌ها به سود حزب جمهوری خواه شناخته شد.

ساوایا ریاست دو شرکت متخصص در کاشت و توزیع ماری‌جوآنا را بر عهده دارد.

وی به داشتن مواضع حامی ترامپ معروف است و در ایجاد پل ارتباطی میان کمپین ترامپ و اتباع عربی نقش داشته است که این موضوع باعث نفوذ وی در حلقه‌های تصمیم‌گیری شد.

در اکتبر 2025 به عنوان فرستاده ویژه رئیس جمهور امریکا در عراق تعیین شد که اولین گام وی در فعالیت دیپلماتیک محسوب می‌شود.

عامر غالب کیست؟

وی مسلمان یمنی است که در سال 1979 به دنیا آمد و در سال 1997 به امریکا مهاجرت کرد.

غالب یکی از اعضای حزب دموکرات بود سپس حمایت خود را از ترامپ در انتخابات 2024 اعلام کرد.

وی در سال 2021 به ‌عنوان شهردار شهر کوچک هامترامیک در ایالت میشیگان انتخاب و به نخستین عرب‌تبار و مسلمان امریکایی تبدیل شد که اداره این شهر را بر عهده می‌گیرد.

وی زمانی که همراه با دیگر مسلمانان محافظه‌کار، برافراشتن پرچم همجنس‌گرایان را بر فراز یک میله پرچم عمومی ممنوع کرد، جنجال آفرین شد و خشم لیبرال‌ها را برانگیخت.

وی معتقد است که ترامپ توانایی دارد به درگیری‌های خاورمیانه پایان بدهد.

غالب در تقویت پایگاه جمهوری‌خواهان در میان مهاجران و مسلمانان ساکن میشیگان نقش داشته است.

از تحسین تا مأموریت

رئیس جمهور امریکا درباره انتخاب مارک ساوایا به عنوان فرستاده ویژه در عراق گفت این انتخاب به علت درک عمیق وی از روابط عراق و امریکا و نیز ارتباطات منطقه‌ای ساوایا بوده است و مأموریت وی بر تقویت منافع امریکا و برقراری ارتباط مستقیم با مقامات عراقی متمرکز خواهد بود.

ترامپ در شبکه اجتماعی تروث سوشال توضیح داد که مأموریت ساوایا هماهنگی ابتکارات مشترک و تضمین شفافیت ارتباطات دو دولت در خصوص اولویت‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی است.

رئیس جمهور امریکا در ادامه نقش وی در کمپین انتخاباتی سال 2024 خود به خصوص از تلاش‌هایش برای جذب رأی دهندگان مسلمان در ایالت میشیگان را مورد تمجید قرار داد.

در عراق، هم دولت بغداد و هم دولت اربیل از این انتصاب استقبال کردند، در حالی که هوشیار زیباری، وزیر خارجه سابق این کشور، این اقدام را اعتراف به این نکته دانست که وضعیت عراق نیازمند رسیدگی فراتر از چارچوب‌های دیپلماتیک سنتی است.

از طرفی دیگر مشعان الجبوری، نویسنده سیاسی در ایکس این سؤال را مطرح کرد که آیا شاهد تجربه‌ای مشابه پرونده لبنان خواهیم بود؟

در واشنگتن، عامر غالب در برابر کمیته روابط خارجی سنای امریکا در یک جلسه استماع فشرده قرار گرفت. در این جلسه سناتور تد کروز، از وی درباره یک بیانیه قدیمی پرسید که در آن صدام حسین را «شهید» توصیف کرده بود. غالب در جواب گفت: این چنین تصور نمی‌کنم. وی یک دیکتاتور بود که باعث رنج بسیاری از مردم شد.

غالب تاکید کرد که از جنبش تحریم اسرائیل (BDS) حمایت نمی‌کند و توافقات ابراهیم را فرصتی برای ایجاد حرکتی به سمت صلحی که توسط دولت ترامپ هدایت می‌شود به شمار می‌آورد و در عین حال هرگونه ارتباط با اخوان المسلمین را انکار می‌کند.

در پایان جلسه، سناتور کروز مخالفت خود با تایید صلاحیتش را اعلام کرد. این در حالی بود که غالب بر آمادگی خود برای اجرای سیاست‌های ترامپ و تقویت روابط امریکا و کویت با حفظ احترام متقابل تاکید کرد.

دلایل و پیامد‌ها

هیثم هادی نعمان الهیتی، تحلیلگر مسائل سیاسی بر این باور است که انتخاب ساوایا و غالب نشان دهنده وفاداری سیاسی در جنبش ترامپی «ماکا» است که از حزب جمهوری خواه حمایت می‌کند.

الهیتی در ادامه این اقدام را در واقع پاداشی برای شخصیت‌هایی دانست که در موفقیت ترامپ در میان مسلمان و عرب‌ها در امریکا نقش داشتند.

این تحلیلگر به عراقی الاصل بودن ساوایا اشاره کرد و گفت وی زمانی توانایی خود را نشان داد که در آزادی الیزابت تسورکوف، پژوهشگر اسرائیلی-روسی، نقش داشته است. از طرفی غالب نیز در تقویت نفوذ امریکا در کویت نقش ایفا کرده است.

وی توضیح داد که هدف از این انتخاب‌ها ایجاد خطوط ارتباطی مستقیم با بغداد و کویت برای عبور از موانع اداری و دیپلماتیک است. ساوایا همچنین حلقه ارتباطی میان ترامپ و محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق خواهد بود و غالب نیز کانال ارتباطی با کویت.

این تحلیلگر اشاره کرد که واشنگتن عراق و کویت را دو کشور محوری در مسائل نفتی و گذرگاه‌های منطقه‌ای از جمله جاده ابریشم و خط موازی با ایران می‌داند.

وی افزود که این اقدام ممکن است به السودانی فرصتی بدهد تا با حمایت مستقیم امریکا، تصمیمات قاطعی برای پایان دادن به مسلح کردن شبه نظامیان بگیرد.

از طرفی دیگر طارق عبود، پژوهشگر امور بین‌الملل گفت که رئیس جمهور امریکا در تشکیل تیم خود رویکرد روشنی را پیروی می‌کند که بر تعیین شخصیت‌هایی بیرون از ساختار دیپلماتیک سنتی در واشنگتن مبتنی است و ترجیح می‌دهد افرادی را انتخاب کند که با آن‌ها روابط شخصی و اعتماد متقابل دارد.

عبود توضیح داد که این رویکرد در انتخاب‌های پیشین ترامپ مانند استیو ویتکاف، توماس باراک، جرد کوشنر و مورگان اورتگاس نمود پیدا کرده است.

وی افزود که رئیس جمهور امریکا تلاش می‌کند تا از طریق این انتخاب‌ها نفوذ دولت پنهان و بروکراسی سیاسی ریشه دار در واشنگتن را دور بزند.

این پژوهشگر اشاره کرد که ترامپ پس از برکناری مایکل والتز، مشاور امنیت ملی در ژوئن گذشته تا کنون جایگزینی برای وی انتخاب نکرده و به سپردن این پرونده به مارکو روبیو، وزیر خارجه کشورش که به نظر می‌رسد نقش وی در حلقه‌های اصلی تصمیم‌گیری همچنان در حاشیه قرار دارد، اکتفا کرده است.

عبود بر این باور است که ترامپ ترجیح می‌دهد افرادی را انتخاب کند که وفاداری شخصی‌شان به وی قابل اطمینان است تا اینکه صرفاً به تجربه سازمانی‌شان تکیه داشته باشد.