میدل ایست نیوز: از جام جهانی فوتبال در سال 1966 تا به امروز، هر دور از مسابقات نماد ویژه ای داشته و «لعیب» کاراکتر طراحی شده برای جام جهانی 2022 قطر است.
«لعیب» به معنای بازیکن فوق العاده ماهر متشکل از چفیه سفید و عقال، مسکات طراحی شده برای جام جهانی قطر است که نمادی کامل از فرهنگ این کشور را به تصویر می کشد.
«ویلی» در جام جهانی 1966 انگلیس، «خوانیتو» در جام جهانی 1970 مکزیک، «تیپ و تاپ» در جام جهانی 1974 آلمان، «گائوچیتو» در جام جهانی 1978 آرژانتین، «نارنخیتو» در جام جهانی 1982 اسپانیا، «پیکه» در جام جهانی 1986 مکزیک، «چائو» در جام جهانی 1990 ایتالیا، «استرایکر» در جام جهانی 1994 امریکا، «فوتیکس» در جام جهانی 1998 فرانسه، «اتو، کاز و نیک» در جام جهانی 2002 ژاپن و کره جنوبی، «گولئو» در جام جهانی 2006 آلمان، «زاکومی» در جام جهانی 2010 آفریقای جنوبی، «فولکو» در جام جهانی 2014 برزیل و «زابیواکا» در جام جهانی 2018 روسیه کاراکترهای جام جهانی در ادوار گذشته بوده اند.
تا کنون عروسک های طراحی شده در تمام دوره های جام جهانی معرف فرهنگ کشور میزبان بوده و قطر نیز از این قاعده مستثنی نبوده و نمایش فرهنگ قطر به مخاطبان اصلی ترین معیار از سوی مقامات قطری برای طراحی این کاراکتر بوده است.
در ابتدا در فراخوان فیفا برای طراحی مسکات جام جهانی قطر طرح اولیه گرافیست ایرانی «سید حسن اجاقی» که شاهین پرنده ملی کشور قطر بوده به عنوان سه طرح برتر فیفا برگزیده می شود، اما پس از رای گیری عمومی رای نمی آورد.
اما امیر قطر تمایل زیادی به همکاری با طراح ایرانی داشته و طرح شاهین او برایش بسیار جذاب بوده است. همین موضوع سبب می شود تا از سوی بخش برندینگ کمیته عالی برگزاری مسابقات جام جهانی، ایمیلی مبنی بر تمایل به همکاری برای وی ارسال شود. ایده اولیه ساخت لعیب از سوی این کمیته مطرح و طراح ایرانی آن را به مرحله نهایی می رساند.
مسکات ها در دوره های قبلی همگی از حیوانات و دارای دست و پا بوده اند در حالیکه مسکات جام جهانی قطر یک پارچه معلق در هواست که همین امر به گفته طراح ایرانی آن یکی از چالش ها در طراحی این کاراکتر بوده است.
«سید حسن اجاقی» طراحی ایرانی لعیب می گوید: «زمان طراحی یک سری چالش های اساسی داشتیم و شما اگر مسکات های دوره های قبلی جام جهانی را ببینید کاراکترهای حیوان هایی هستند که شناخته شدند و یکی از مهم ترین قابلیت ها آنان این است که دست و پا دارند و می توانند تبدیل به تن پوش شوند و در روایدادها هم استفاده شوند، اما این کاراکتر فقط یک پارچه معلق در هواست که دست و پا ندارد و باید کلی حرکت فوتبالی و ورزشی انجام دهد در حالیکه فقط یک پارچه سیال است در هواست.»
در طراحی این مسکات تلاش شده که تمام مضامین فرهنگی، لباس محلی، رسم‌الخط و رنگ پرچم قطر گنجانده شود و کاراکتری کامل که نشان دهنده فرهنگ قطر باشد، ارائه شود اما بعد از رونمایی انتقاداتی هم به این کاراکتر وارد بود و آن را شبیه به سفره ماهی و روح دانستند و این در حالی‌ست که طراح آن خود به این موضوع اشاره دارد و در مراحل تکمیل تلاش کرده تا این کاراکتر تداعی کننده روح نباشد.
با این وجود در آستانه مراسم افتتاحیه جام جهانی کماکان انتقاداتی به این مسکات وجود دارد و برخی آن را ضعیف‌ترین کاراکتر جام جهانی در این سال ها می دانند و معتقدند که این نماد بسیار ساده بوده و از جذابیت بصری برخوردار نیست.
