میدل ایست نیوز: دادگاه لاهه روز پنج‌شنبه (30 مارس) اعلام کرد که صلاحیت صدور رای در رابطه با پرونده شکایت ایران از مسدود شدن ۱.۷۵ میلیارد دلار دارایی‌اش در آمریکا را ندارد، اما در عین حال آمریکا را ناقض عهدنامه مودت با ایران دانست.
دادگاه اعلام کرد به واسطه نقض تعهدات آمریکا، ایران مستحق غرامت است، اما میزان غرامت تنها با رسیدگی بیشتر ممکن است.
به ایران و آمریکا دو سال فرصت داده شد تا درباره میزان غرامت توافق کنند، در غیر این صورت دادگاه بعدتر در این باره تصمیم خواهد گرفت.
دیوان بین‌المللی دادگستری، دادگاه سازمان ملل متحد است و به شکایات کشورهای عضو این سازمان از یکدیگر رسیدگی می‌کند.
در سال ۲۰۱۶، دیوان عالی ایالات متحده آمریکا حکم داد که از محل حدود دو میلیارد دلار دارایی‌های مسدود شده ایران در این کشور، به بازماندگان چند حمله «تروریستی» پرداخت شود.
واشینگتن شهریور پارسال نیز از قضات دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه، عالی‌ترین نهاد قضایی سازمان ملل متحد، خواسته بود تا شکایت جمهوری اسلامی علیه آمریکا درباره دارایی‌های مسدودشده‌اش را رد کنند.
بر اساس حکم دادگاه فدرال آمریکا در سال ۲۰۰۷ میلادی، ایران موظف به پرداخت دو میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلار غرامت به خانواده‌های قربانیان انفجار سال ۱۹۸۳ در مقر تفنگداران آمریکایی در بیروت و سایر حملات مرتبط با ایران شده است.
به دنبال تأیید این حکم در سال ۲۰۱۴ نزدیک به دو میلیارد دلار از اموال توقیف شده بانک مرکزی ایران برای پرداخت غرامت به خانواده قربانیان انفجارهای یادشده مصادره شد.
پیمان مورد نظر مقام‌های ایرانی با نام کامل «عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی» در ۲۳ مرداد ۱۳۳۴ خورشیدی در تهران بین آمریکا و دولت شاهنشاهی ایران به امضا رسید. اما اساساً روابط دیپلماتیک ایران و آمریکا پس از گروگان‌گیری سفارت آمریکا در تهران قطع شد.
واشینگتن همچنین تاکید دارد که ایران ابتدا این معاهده را با حمایت از تروریسم بین‌المللی نقض کرده است.
پس از صدور رأی رای دیوان بین المللی دادگستری، وزارت خارجه ایران این رأی را «سند دیگری بر حقانیت مواضع جمهوری اسلامی ایران و بیان کننده رفتارهای متخلفانه دولت ایالات متحده آمریکا» دانست.
این بیانیه افزود که دیوان بین المللی دادگستری در رای امروز خود با رد کلیه دفاعیات و ادعاهای دولت آمریکا، هیچ یک از دلایل آن دولت را وارد ندانسته است.
بر اساس این بیانیه، دیوان در رای خود با احراز نقض تعهدات بین المللی از سوی دولت ایالات متحده آمریکا، تصریح نموده است که دولت آمریکا تعهدات مندرج در ماده3 (بند1)، ماده 4( بندهای 1 و2) و ماده 10 عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین ایران و آمریکا 23 مرداد ماه 1334 (مطابق با 15 اوت 1995) را نقض کرده است و مسئولیت بین المللی دولت آمریکا را احراز کرده است.
این بیانیه تأکید کرده: دیوان بین المللی دادگستری پس از احراز مسئولیت بین المللی دولت آمریکا، آن دولت را ملزم به جبران خسارات نموده است.
در بیانیه وزارت خارجه ایران آمده: جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که رای صادره از سوی دیوان بین المللی دادگستری، نشانگر استواری استدلال‌ها و وثاقت درخواست ایران است.
بر اساس این بیانیه، «در این رای مهم، دیوان به درستی کلیه دفاعیات واهی آمریکا را رد نموده و با تاکید بر نقض تعهدات از جانب آن، ایران را ذیحق تشخیص داده است که الزام آمریکا به جبران خسارات، خود مهمترین دلیل برحق بودن درخواست جمهوری اسلامی ایران خواهد بود».
این بیانیه افزوده: جمهوری اسلامی ایران مطالبه حقوق ملت ایران را جزو وظایف ذاتی خود دانسته و از کلیه ابزارها و طرق دیپلماتیک، حقوقی و قضایی برای مطالبه حقوق مردم شریف ایران و منافع ملی ایرانیان استفاده خواهد نمود.
