ائتلاف حزب کمونیست عراق با جریان صدر به پایان رسید؟

میدل ایست نیوز: با گذشت یک سال و نیم از شکل گیری ائتلاف «سائرون» میان جریان صدر و حزب کمونیست عراق، به نظر می آید که این ائتلاف چندان در فضای سیاسی عراق کامیاب نبوده است، چون بسیاری از ناظران و نمایندگان مجلس و حتی اعضای خود این ائتلاف و از آن بالاتر «سید مقتدی صدر»، رهبر معنوی این ائتلاف، از ناکامی و ناتوانی آشکار آن در اجرای برنامه ها و وعده های انتخاباتی سخن گفته اند.

از دفتر صدر در نجف اخباری درباره اختلافات شدید اعضای جریان صدر با حزب کمونیست درباره تعدیل قانون انتخابات استانداری ها به گوش می رسد که طرفین متعهد به خودداری از درز دادن آن در رسانه ها شده اند.

ائتلاف سائرون در نیمه ژانویه سال گذشته اعلام موجودیت کرد. این ائتلاف در انتخابات سال گذشته مجلس عراق با کسب 54 کرسی، بیشترین کرسی ها را از آن خود کرد و به این ترتیب به بازیگری مؤثر در فضای سیاسی عراق تبدیل شد. هر دو بال این ائتلاف در مدت گذشته از پیوستن به اپوزیسیون درون حاکمیت و استفاده از تظاهرات مردمی برای اصلاح مسیر دولت سخن گفته اند. اما از نظر اعضای حزب کمونیست، در عمل این ائتلاف هم مانند دیگر ائتلاف ها برای سهم خواهی و تحمیل اراده و کارزار برای گرفتن مناصب و امتیازات بیشتر عمل کرده است.

انتخابات استانداری ها که قرار است در پایان سال جاری میلادی برگزار شود، نیز تهدید تازه ای برای این ائتلاف شده است. به خصوص که حزب کمونیست عراق می داند که با توجه به قانون جدید جایی در دولت های محلی نخواهد داشت و تنها راهی که برای ماندن دارد ائتلاف با نیروهای از هم پاشیده مدنی و ایجاد جبهه سیاسی تازه است.

با وجود این، «رعد المکصوصی»، عضو ائتلاف سائرون در مجلس عراق، می گوید که این ائتلاف توانست عرف سیاسی تشکیل ائتلاف ها براساس تمایزات مذهبی و قومی را بکشند و گروه های دیگر هم در پی تکرار این تجربه بروند. به نظر وی، ائتلاف جریان صدر با احزاب سکولار و کمونیست تغییری آشکار در سرشت ائتلاف های سیاسی در عراق بود و توانست تشکلی فرافرقه ای در عراق بسازد که «هنوز هم یکپارچه است و بعید نیست که در انتخابات استانداری ها هم به همین نحو شرکت کند».

«جهاد جلیل»، از اعضای برجسته حزب کمونیست عراق که پس از ائتلاف حزبش با جریان صدر از آن استعفا داد نظر دیگری دارد. او می گوید که ائتلاف سائرون متشکل از حزب کمونیست با حزب «الاستقامه» است و این دومی در حقیقت حزب نیست بلکه همان جریان صدر است که به موجب قانون خود را در قالب حزب ثبت کرده و هیئت سیاسی آن چند چهره نزدیک به سید مقتدی صدر هستند، «شاهد این مدعا اینکه در یک سال گذشته شاهد هیچ فعالیتی ازجانب حزب الاستقامه نبوده ایم و هیچ موضع گیری یا بیانیه از آنها دیده نشده است، این یعنی که حزب کمونیست نه با یک حزب که با یک گروه مذهبی ائتلاف کرده است».

جلیل می افزاید که ائتلاف سائرون توانست جمع بین نقیضین کند و این را نباید نادیده گرفت «اما نتیجه کار تفاوتی با دیگر احزاب نداشت و سائرون همان مسیری را رفت که تشکل «الاحرار» (نام فراکسیون صدر در مجلس سابق) پیش گرفت و نتوانست الگوی سیاسی تازه ای در کشور ایجاد کند».

به نظر جلیل شاهد دیگر شکست پروژه ائتلاف سائرون آن بود که نتوانست چهره های سیاسی مهم و تأثیرگذاری مانند «سید عمار الحکیم» و «حیدر العبادی» را با خود نگه دارد، چون در پی گسترش نفوذ خودش در نهادهای حکومتی بود.

جلیل ورود حزب کمونیست در کنار جریان صدر در انتخابات استانداری ها را «عین انتحار» می خواند و تأکید می کند که با یک محاسبه ساده می شود فهمید که حزب کمونیست یک کرسی هم در استانداری ها به دست نخواهد آورد، اما اگر با احزاب غیر دینی وارد انتخابات شود شاید چیزی نصیبش شود، «اما نیروهای سیاسی غیر دینی دیگر به حزب کمونیست اعتماد ندارند».

«حذیفه صالح»، عضو «التحالف المدنی» ائتلاف نیروهای سیاسی سکولار عراق، نیز معتقد است که ائتلاف سائرون همه جا خود را ائتلاف منسجم و یکپارچه جا می زند اما واقعیت کاملا خلاف این است و حتی اخیرا با جریان صدر درباره سهم خود در پست های ویژه به اختلافات شدیدی خورده است.

او پیش بینی کرد که در آینده نزدیک این اختلافات و فروپاشی سائرون علنی شود، چون ماندن حزب کمونیست با سائرون باعث می شود که حزب کمونیست هیچ کرسی ای در انتخابات استانداری ها به دست نیاورند.

ناظران سیاسی معتقدند که حزب کمونیست پیش از ائتلاف با جریان صدر، فعالیت بیشتری در آزادی های مدنی و حقوق بشر و مبارزه با فساد داشته است.

«محمد الشریفی»، تحلیلگر سیاسی عراقی، معتقد است که موفقیت پروژه ائتلاف سائرون فقط در میدان تظاهرات بوده اما در عرصه سیاسی و پارلمانی شکست سختی خورده است.

به نظر الشریفی حزب کمونیست هیچ تأثیر آشکاری در چارچوب ائتلاف سائرون نداشته اند و همه تصمیمات از دفتر صدر در نجف گرفته می شود.

او می افزاید که ائتلاف سائرون برخلاف دیگر تشکل های سیاسی به تصویب قانون جدید انتخابات استانداری ها رأی داد.

الشریفی تأکید می کند که انتخابات جدید استانداری ها ائتلاف های سیاسی تازه ای را لازم می آورد و حزب کمونیست هم با ائتلاف سیاسی تازه ای وارد انتخابات خواهد شد و می افزاید که اکثر سران سیاسی حزب کمونیست همین نظر را دارند.