دستاوردها و خسارت های روسیه از دخالت نظامی در سوریه

میدل ایست نیوز: با پایان چهارمین سال ورود نظامی روسیه به پرونده بحران سوریه، بحث برسر دستاوردها و خسارت های روسیه از این دخالت مستقیم نظامی مطرح شده است.

مسکو در سال 2015 در حالی دخالت نظامی خود در پرونده سوریه را آغاز کرد که به علت کاهش شدید قیمت نفت و تحریم های غرب علیه روسیه در پی بحران اوکراین شرایط اقتصادی بحرانی داشت. البته این بحران اقتصادی باعث شد که کرملین در پی گسترش نفوذ خود در خاورمیانه با هدف استفاده از ظرفیت های اقتصادی این منطقه برآید.

روزنامه «فایننشال تایمز» در گزارشی هزینه روزانه مسکو در جنگ سوریه را 2/3 میلیون دلار برآورد کرد. ارتش روسیه تاکنون 116 عنصر نظامی خود را از دست داده است. در نبود آمارهای رسمی درباره ماموران و سربازان غیر رسمی، گفته می شود که تاکنون دست کم 200 نیروی غیر رسمی وابسته به روسیه نیز کشته شده اند. همچنین 21 جنگنده و بالگرد روسی از بین رفته است.

البته جنگ در شمال سوریه همچنان ادامه دارد و با ورود دوباره قدرت های رقیب در پرونده سوریه به خصوص امریکا و ترکیه و چه بسا ایران، دور تازه ای از جنگ در منطقه آغاز شود. به خصوص که نشانه های رقابت بر سر نفوذ در سوریه نیز پیدا شده است.

«آندره اونتیکوف»، کارشناس سیاسی روسی، در گفت وگو با «عربی 21» تأکید کرد که هدف اصلی روسیه از دخالت در سوریه جلوگیری از سلطه یافتن تروریست ها بر دمشق بود که به دست آمد.

او گفت که هنوز زود است که از پیروزی یا شکست پروژه روسیه در سوریه سخن بگوییم، چون بقایایی از جبهة النصره و گروه تروریستی داعش در سوریه همچنان مشغول جنگیدن هستند و بحران به لحاظ سیاسی تمام نشده است. وی افزود که البته در مقایسه با سال 2015 که تروریست ها به دروازه های دمشق رسیده بودند و تبدیل شدن سوریه به کشور تروریست ها مایه نگرانی همه بود خطرات و نگرانی ها بسیار کمتر شده است.

به گفته اونتیکوف، می توان گفت که دستاورد روسیه دور کردن تروریست ها از دمشق و از هم پاشیدن داعش و ایجاد فضای مناسب برای پیشبرد راه حل سیاسی در سوریه بوده است که در مرحله بعد با تشکیل رسمی کمیته تدوین قانون اساسی و تشکیل دولت انتقالی و اجرای انتخابات سراسری تثبیت می شود.

او افزود که برای عادی شدن همه چیز زمان لازم است و اقرار کرد که کشورش هزینه های این مشارکت را می پردازد اما در عوض شاهد کاهش خطر در منطقه هستیم. «می شد که سوریه به یک صادرکننده تروریسم به مرکز آسیا تبدیل شود و امنیت ملی روسیه را تهدید کند و اگر چنین می شد بی تردید تهدیدها بسیار شدیدتر بود. روسیه آتش جنگ را پیش از شعله ور شدنش خاموش کرد».

این تحلیلگر روسیه ای، امریکا را عامل افزایش هزینه های جنگ خواند و بعید ندانست که امریکا در پی ایجاد دامی برای فرسایشی کردن جنگ برای روسیه بوده باشد. او افزود که روسیه به رغم تحریم ها و مشکلات اقتصادی پیروز شد و اقدامات امریکا و اروپا ضربه ای کاری بر حکومت روسیه وارد نیاورد.

«محمد الجمل»، پژوهشگر علوم سیاسی، نیز معتقد است که روسیه در چهار سال گذشته به اهداف اصلی خود در سوریه دست یافته که همانا تقویت جایگاهش در عرصه بین الملل و پر کردن خلأ ناشی از خروج امریکا و تضعیف نفوذش در منطقه است.

او می گوید که روسیه امروز به یک مهره تأثیرگذار منطقه ای با نقشی مهم در سوریه و مناقشه فلسطین و اسرائیل و خاورمیانه تبدیل شده است.

وی مدعی شد: خسارت اصلی  که مسکو از دخالت به شدت خشن و خونبار خود در سوریه دیده این است که در میان ملت های منطقه فاقد محبوبیت شده است و در نتیجه این وضعیت هرگاه ملت ها در ساخت نظام سیاسی بیانگر اراده خود توفیق یابند روسیه بازنده خواهد بود.

الجمل تأکید می کند که پیچیدگی شدید وضعیت سوریه نیز مشکل دیگری است که روسیه با آن مواجه است و هرچه این نزاع طولانی تر شود تعارضات منافع روسیه با دیگر طرف های درگیر شدیدتر می شود.

او می افزاید که چالش اصلی روسیه در حال حاضر حفظ دستاوردهایش است و این کار منوط به پیش گرفتن سیاستی است که هم ملت سوریه هم حکومت هم ایران هم ترکیه هم اسرائیل را راضی نگه دارد و تحقق چنین چیزی اصلا آسان نیست.

به گفته الجمل، به نظر نمی آید روسیه نقشه موفقی برای خروج از این وضعیت طراحی کرده باشد و اگر تنش ها در سوریه دوباره بالا بگیرد حتما روسیه هم با همان شدت و خشونت وارد عمل می شود و این هزینه های سیاسی و نظامی سنگین تری را به روسیه تحمیل می کند.

اما از نظر اونتیکوف، دخالت روسیه در سوریه نه برای حفظ حکومت بشار اسد که برای حمایت از حکومت مشروع مرکزی در سوریه و جلوگیری از تجزیه این کشور بوده است.

اونتیکوف می افزاید که روسیه موظف به ادامه تلاش برای اجرای قطع نامه 2254 شورای امنیت با همکاری ایران و ترکیه است و باید برای خروج کامل نیروهای خارجی از سوریه تلاش کند و این باعث می شود که روسیه مجبور به ماندن در سوریه باشد.

به نظر اونتیکوف بازی کشورهای خارجی در سوریه ادامه دارد و روسیه باید با تیزبینی کامل اوضاع سوریه را زیر نظر داشته باشد، به خصوص که امریکا با حمایت از کردها در پی تقسیم سوریه است.