میدل ایست نیوز: هفته گذشته و با ادامه دار شدن دامنه تظاهرات ضد نژاد پرستی در آمریکا و دیگر کشورها سر خط اصلی رسانه ها در صفحات بین الملل پرداختن به درگیری های ایالات متحده بود؛ اما در خاورمیانه نیز دو اتفاق مهم فضای مجازی را به خود مشغول کرد. نخست تحرکات گاه و بیگاه گروهک تروریستی داعش در سوریه و عراق و دوم از سر گیری مذاکرات میان بغداد و واشنگتن پس از 12 سال.
اکثر رسانه های ایرانی نیز در پرداختن به موضوعات مربوط یه کشور همسایه خود این دو محور را مورد بررسی قرار دادند.
رسانه هایی که جریان فکری اصولگرایی بر آنان حاکم است با گاردی به شدت بسته با این مذاکرات برخورد کردند اما رسانه های منسوب به جریان اصلاح طلب در خصوص این گفت وگوها خوش بینانه تر نوشتند.
روزنامه شرق در مطلبی با عنوان «مذاکرات راهبردی عراق و آمریکا، «برگ برنده دوبل» ترامپ» به قلم عبدالرحمن فتح اللهی به تشریح وضعیت دو کشور عراق و آمریکا و معضلات داخلی آنان در این مدت پرداخته و نوشته است:
در این شرایط بغداد و واشنگتن پای میز مذاکرات راهبردی حاضر شده‌اند تا بتوانند به فصل مشترکی در حوزه راهبردهای امنیتی، دیپلماتیک و اقتصادی میان خود دست پیدا کنند؛ فصل مشترکی که شاید بتواند امتیازاتی در همه حوزه‌های چالشی یاده‌شده، هم برای دولت تازه‌نفس و البته موقت مصطفی الکاظمی به همراه داشته باشد و هم بتواند برگ برنده‌‌ای را برای ترامپ نگران از آینده به وجود آورد که روزبه‌روز خود را از راهیابی مجدد به کاخ سفید در جدال با جو بایدن دورتر می‌بیند. خصوصا که با شکست تلاش‌های سیاسی و مذاکرات دیپلماتیک چند ساله زلمی خلیل‌زاده به عنوان نماینده آمریکا در امور افغانستان با نیروهای طالبان و ازبین‌رفتن موافقت‌نامه صلح، عملا، نه‌تنها برگ برنده ترامپ در حل بحران افغانستان از او گرفته شد، بلکه حتی این روزها این برگ برنده به پاشنه آشیل رئیس‌جمهوری آمریکا در انتخابات پیش‌رو بدل شده است؛ چراکه شدت خشونت‌ها بعد از نقض مفاد موافقت‌نامه صلح دو طرف، افغانستان را وارد دور جدیدی از حملات طالبان کرده است که تقریبا در یک دهه اخیر بی‌سابقه است.در کنار آن، تشدید تنش واشنگتن- پیونگ‌یانگ بعد از مانور سیاسی و دیپلماتیک ترامپ بر حل بحران چند ده‌های کره شمالی، شرایط را به نقطه‌‌ای رسانده است که دستان ترامپ برای دستیابی به یک برگ برنده در حوزه سیاست خارجی او را به‌شدت نیازمند به حصول توافق‌نامه سیاسی، اقتصادی و امنیتی با دولت عراق به عنوان کشوری در دل منطقه ژئواستراتژیک خاورمیانه کرده است تا بتواند با این موافقت‌نامه علاوه بر دستیابی به برگ برنده، دیگر ناکامی‌های خود را به حاشیه بکشاند.
به نظر می‌رسد در چنین شرایطی مذاکرات عراق و آمریکا یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر را برای تغییر مسیر در دو طرف و به‌ویژه دولت ترامپ شکل داده است.
همین روزنامه روز سه شنبه در مطلبی با عنوان «سر برآوردن مُرده از گور» كرونا، بي‌ثباتي سياسي و اتفاقات جهانی اخیر را از جمله عوامل احیای دوباره داعش دانسته و نوشته است:
تنها یک سال بعد از اینکه گفته شد خلافت خودخوانده داعش نابود شده است، حالا به نظر می‌رسد این گروه تروریستی نه‌تنها دوباره زنده شده بلکه در مسیر بازیابی قدرت خود در عراق و سوریه به‌سر می‌برد. داعش ادعا کرده فقط در یک ماه گذشته صد حمله انجام داده است؛ کشته‌شدن سه سرباز سوری و حداقل 10 مبارز یک گروه شبه‌نظامی ازجمله این حملات هستند. اما مهم‌ترین نتیجه‌ای که می‌توان از این جریان گرفت این است که داعش، به‌آرامی اما پیوسته با سوءاستفاده از نقاط‌ضعف دشمنان خود در حال قدرت‌گرفتن است.
در ادامه این گزارش در پاسخ به این سوال که آیا داعش در عراق و سوریه شکست نخورده بود؟ چنین می خوانیم:تقریبا بیش از یک سال پیش داعش به‌دنبال حمله ائتلاف بین‌المللی داعش به رهبری آمریکا در منطقه مرزی سوریه و عراق ضربه سهمگینی خورد و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، پس از این حملات اعلام کرد که «داعش شکست خورد». این خلافت خودخوانده به این ترتیب بود که تمام قلمرویی را که با بربریتی بی‌سابقه بین سال‌های 2014 و 2015 به دست آورده بود، از دست داد. اتفاقات فعلی اما نشان می‌دهد داعش حتی بدون داشتن قلمرو جغرافیایی هنوز زنده مانده است. با عقب‌نشینی اعضای داعش به صحراهای سوریه، این گروه تروریستی توانست بخشی از درآمدهای پیشین خود را پس‌انداز کند. با چشم‌انداز فعلی می‌توان به‌سادگی گفت که حتی مرگ ابوبکر البغدادی، سرکرده این خلافت خودخوانده، چندان تأثیری پایداری بر فعالیت و حیات این گروه نداشته است. براساس منابع اطلاعاتی آمریکایی، ابراهیم الهاشمی القریشی، به‌سادگی در این گروه جانشین البغدادی شد.
كيهان ىر يك گزارش خبري با عنوان استفاده ابزاری آمریکا از مذاکره برای ماندن در عراق به انتقاد از گفت وگوی بغداد و واشنگتن پرداخت و گفت: موضع‌گیری آمریکایی‌ها در نخستین جلسه مذاکرات با عراق و اظهاراتی که مقامات کاخ سفید پس از آن بر زبان آورده‌اند، به همگان نشان داد که قصد واشنگتن از گفت و گو با بغداد، برای ماندن در عراق و یا خرید زمان است.
این نوع گفتمان در حالی به عنوان خروجی مذاکرات ویدئو کنفرانسی طرفین، در اختیار رسانه ها قرار گرفته است که عراقی ها پیشاپیش در مورد آن هشدار داده بودند. آنها می‌دانند که تکرار اصطلاحاتی چون «تهدید داعش»، به معنای ماندن آمریکا در عراق است.
فراکسیون پارلمانی بدر گفت که هیأت مذاکره‌کننده عراق بایستی به ماهیت مشکلات داخلی عراق در طول حضور نیروهای اشغالگر آمریکایی در این کشور اشراف کامل داشته باشد.
السهلانی در مصاحبه با وبگاه «المعلومه» تصریح کرد که آمریکا با سوء استفاده از شرایط امنیتی عراق و بدون موافقت پارلمان، تعداد نظامیانش در داخل خاک عراق را افزایش داده است.
همین روزنامه شنبه 23 خرداد در مطلب دیگری با تیتر حشد‌الشعبی: اجازه نمی‌دهیم مصوبه پارلمان برای اخراج آمریکا دور زده شود نوشت: بعد از ماجراجوییِ حماقت‌بارِ آمریکا و رئیس‌جمهور پر حاشیه‌اش، «دونالد ترامپ»، در ترور سردار سپهبد «قاسم سلیمانی» و معاون حشد‌الشعبی «ابومهدی المهندس» در بغداد، موج بزرگی علیه اشغالگران در این کشور راه افتاد که منجر به تصویب قانونی در پارلمان شد که به موجب آن نیروهای آمریکایی کاملاً باید از عراق خارج شوند. مقاومتِ عراق این مصوبه را میزانی برای هرگونه رویارویی با آمریکا در نظر می‌گیرد؛ اما به نظر می‌رسد مذاکرات اخیر دارای ابهاماتی است و همان‌گونه که جریان‌های سیاسی عراق به ویژه جریان مقاومت تأکید دارند، معیار همان مصوبه پارلمان عراق برای خروج نیروهای آمریکایی است و دولت عراق باید توجه داشته باشد، جدای از بحثِ منافع عراق که در کوتاه‌کردن دست بیگانگان است، این دولت حتی برای حفظ پایگاه سیاسی خود ضروری است که نظر نیروهای مقاوت برای خروج کامل نیروهای بیگانه را مطمح نظر قرار دهد و مذاکرات آتی این مهم را نشان خواهد داد.
روزنامه شرق نیز در مطلبی با عنوان خروج برنامه‌ریزی‌شده از عراق به از سر گیری مذاکره میان بغداد و واشنگتن پس از 12 سال پرداخت و نوشت: بعد از ماه‌ها تنش، بغداد و واشنگتن گفتوگوهای استراتژیکی را آغاز کرده‌اند تا بتوانند روابط میان دو کشور را ترمیم کنند اما تقریبا بر کسی پوشیده نیست که حتی با رویکرد دوستانه نخست‌وزیر جدید عراق احتمال تغییر شگرف در این روابط بسیار کم است.
روزنامه همشهری نیز در گفت وگویی با تامر بدوی، تحلیلگر انجمن شرق به مذاکرات راهبردی میان واشنگتن و بغداد پرداخت.
در این مصاحبه با عنوان سایه تهران بر مذاکرات واشنگتن _ بغداد اشاره شده که رفتار آمریکا در این گفتوگوها می‌تواند مقدمه‌ای برای گفت‌وگوی مستقیم با ایران باشد، مبنای سیاست خارجی الکاظمی مشابه عبدالمهدی است؛ با این تفاوت که او گرایش بیشتری به آمریکا دارد، چشم‌انداز آمریکا برای کاهش نفوذ ایران در عراق شامل ابعاد سخت و نرم است، از سناریوهای محتمل این است که الکاظمی تلاش کند موافقت آمریکا برای تقدیم امتیازات اقتصادی به ایران را جلب کرده تا در مقابل، ایران هم گروه‌های مقاومت را به صبر بیشتر و مهار تنش‌ها با هدف خروج کامل آمریکا در میان‌مدت ترغیب کند.
روزنامه ایران نیز در مطلبی با عنوان توافق بغداد- واشنگتن برای کاهش نظامیان به این گفت وگوها پرداخت و نوشت: نشســت مجازی پنجشنبه در حالی برگزار شد که به نوشته المانیتور احزاب داخلی عراق مواضع متفاوتی در قبال این مذاکرات داشــتند. اهل تســنن و کردها از همکاری با امریکا ابراز رضایت کامل کردند اما در میان احزاب شــیعه اختلاف نظرهایــی وجود داشــت. برخــی از گروه ها ماننــد حزب فتح، حزب نــوری مالکی و حزب ســائرون وابســته به مقتــدی صدر با اصرار بر خروج نظامیــان امریکایی از عراق، هر گونه مذاکرات راهبردی با امریکا خارج از این محور را محکوم کردند اما جنبش حکمت)عمار حکیم( و نصر)حیدر العبادی( همسو با الکاظمی خواستار گسترش همکاری با ایاالت متحده بودند. نخست وزیر عراق نیز در این فضای چند قطبــی اعــالم کرد که مجوز این مذاکــرات را از آیت اهلل سیســتانی و پارلمان عراق گرفته چراکه مرجع عالی شیعیان عراق با خروج نظامیان امریکایی پیش از انجام انتخابات مخالف است.
روزنامه فرهیختگان نیز برای پرداختن به این موضوع تیتر ابهام خروج محدود یا کامل از عراق انتخاب کرده و نوشته است: گفتوگوهای راهبردی بغداد و واشنگتن به پیشنهاد آمریکا و پس از عملیات ترور سردار قاسم سلیمانی و ابومهدی مهندس در عراق به دولت بغداد ارائه شد. پس از این جنایت، پارلمان عراق در مصوبه‌ای خواهان اخراج نیروهای آمریکایی از عراق بهترین گزینه برای آمریکا، تداوم حضور طولانی‌مدت در عراق بود اما تهدیدات چندماه گذشته، باعث شد تا پیش از واکنش نظامی گروه‌های مقاومت، استراتژی نظامی واشنگتن در عراق با تغییری معنادار همراه باشد. مهم‌ترین تغییر درحال حاضر کاهش نیروهای آمریکایی از عراق و عدم تلاش این کشور برای برپایی پایگاه‌های دائمی یا حضور نظامی دائمی در عراق است. عملکرد دو دهه گذشته آمریکا در عراق نشان می‌دهد این کشور در بسیاری از مواقع، تعهدات خود را زیرپا گذاشته و حاکمیت عراق را نقض کرده است ولی با این حال در تلاش است تا به بهانه این گفتوگوها، حضور خود در عراق را به‌شکلی رسمی ادامه بدهد و همچنان در منطقه حضور داشته باشد.
