بازگشت مقاومت اسلامی فلسطین به سوریه

میدل ایست نیوز: هیئتی از سران سیاسی «جنبش جهاد اسلامی» در 8 ژانویه سال جاری میلادی در دمشق با «بثینه شعبان» مشاور سیاسی و رسانه ای رئیس جمهور سوریه دیدار و گفت وگو کرد. این بالاترین سطح دیدارهای دو طرف پس از سال 2011 است. در این سال با بالاگرفتن ناآرامی ها در سوریه، جنبش جهاد اسلامی فلسطین در نزاع سوریه اعلام بی طرفی کرد.

در اوت 2012، سران جهاد اسلامی دمشق را به مقصد بیروت یا تهران ترک کردند و فقط برخی چهره های درجه چندم خود را در دمشق نگه داشتند تا حداقلی از روابط خود را با دولت سوریه حفظ کنند. این موضعگیری با نارضایتی تهران همراه شد که همپیمان استراتژیک حکومت سوریه بود و باعث شد که ایران از 2015 حمایت های مالی خود به جهاد اسلامی را کاهش دهد. این اقدام ایران برای جهاد اسلامی بحرانی اقتصادی در پی داشت و باعث شد که سران جهاد طی سفرهای متعدد به ایران در سال های 2017- 2018، خواستار از سرگیری این کمک ها شوند.

دیدار هیئت جهاد اسلامی به ریاست «خالد البطش» عضو دفتر سیاسی جهاد اسلامی با مقامات سوریه در چارچوب سفر منطقه ای سران جهاد اسلامی بود که شامل تهران و بیروت نیز می شد و هدف از آن تقویت مجدد روابط محور ایران ـ سوریه ـ حزب الله و نیز دریافت کمک های نظامی و سیاسی و مالی بود.

هیئت جهاد اسلامی که 29 دسامبر از تهران بازدید کرد با مقامات ایرانی و از همه بالاتر رهبر ایران دیدار کرد. این هیئت در 10 ژانویه نیز در لبنان با مقامات حزب الله دیدار کرد و خواستار بازگشت کمک ها به وضعیت پیش از 2015 شد. درخواستی که در نهایت عملی شد.

بثینه شعبان در دیدار با این هیئت برای بستری شدن زخمی های تظاهرات بازگشت که از مارس 2018 در غزه آغاز شده در بیمارستان های سوریه اعلام آمادگی کرد.

«خضر حبیب» از سران جنبش جهاد اسلامی به «المانیتور» گفت که دیدار از سوریه درچارچوب سفر منطقه ای سران جهاد اسلامی بوده است و هدف از آن جلب حمایت از مسئله فلسطین و بررسی چالش های اخیری است که رویاروی ملت فلسطین قرار گرفته و به خصوص آن چیزی که در رسانه ها به «معامله قرن» شهرت یافته است.

او افزود که جهاد اسلامی به حفظ روابط خود با حکومت سوریه توجه جدی دارد، هرچند در آغاز نزاع های داخلی سوریه مسائلی میانشان پیش آمد.

حبیب تأکید کرد که جهاد اسلامی بخشی از محور مقاومت دربرابر اسرائیل است و طبیعی است که در پی گسترش روابط خود با تهران و دمشق و حزب الله باشد. او گفت که حمایت سیاسی و معنوی سوریه از «جهاد اسلامی» و مسئله فلسطین هیچ گاه متوقف نشده است.

به نظر می آید علنی کردن خبر این دیدار از جانب دولت سوریه رساندن این پیام به اسرائیل باشد که سوریه همچنان از گردان های مسلح فلسطینی حمایت می کند. ضمن اینکه این دیدار پس از انتشار گزارش هایی در رسانه های اسرائیلی انجام شد که بر اساس آنها ایران در دیدار خود با سران جهاد اسلامی در 29 دسامبر پیشنهاد داده که اتاق عملیات مشترکی با حضور حزب الله و نیروهای وابسته به ایران در «حشد الشعبی» عراق شکل بگیرد و جبهه نظامی دومی دربرابر اسرائیل باشد.

جهاد اسلامی در ماه های اخیر در چند مورد همبستگی خود با دولت سوریه را اعلام کرد، از همه مهم تر در محکوم کردن حملات هوایی اسرائیل به خاک سوریه در مدت گذشته.

«عبدالستار قاسم» استاد علوم سیاسی دانشگاه نابلس به «المانیتور» گفت که مسئله فلسطین برای سوریه اهمیت بسیاری دارد. سوریه برای این مسئله هزینه بسیاری پرداخته و 40 سال انزوای بین المللی را پذیرفته است. «حمایت سوریه از گردان های مسلح فلسطینی باعث شد که روابط سوریه با بسیاری از کشورهای غربی و امریکا روابط پر افت و خیزی باشد». او افزود که باید توجه داشت که روابط دمشق با جهاد اسلامی بهتر است تا با حماس که همه سران خود را در ژانویه 2012 از سوریه خارج کرد. موضعی که ازجانب سوریه یک خیانت شمرده شد.

به نظر عبدالستار قاسم از اهداف سفر «جهاد اسلامی» به دمشق وساطت میان حماس و دولت سوریه برای عادی شدن روابطشان بوده است. روابطی که با گرایش علنی حماس به سمت قطر در سال 2012 قطع شد.

«مخیمر ابوسعده» استاد علوم سیاسی دانشگاه الازهر در غزه، به «المانیتور» گفت که افزایش حملات اسرائیل علیه فلسطینیان در کرانه باختری و غزه و قدس و دست و پا زدن بسیاری از کشورهای عربی برای عادی سازی روابط با اسرائیل باعث شد که نیروهای مقاومت فلسطینی در پی تقویت روابط خود با تهران و دمشق برآیند.

او افزود که وقتی چند کشور عربی مانند امارات روابط خود را با حکومت سوریه ازسر گرفتند، نیروهای مقاومت فلسطینی در دمشق به طریق اولی حق دارند روابط خود را با دمشق از سربگیرند. به خصوص که این نیروها به حمایت سیاسی و مالی و نظامی نیازمندند.

به نظر می آید که فیصله یافتن نزاع های نظامی در سوریه و بازپس گیری بخش اعظم خاک سوریه از دست تروریست ها، باعث شده که برخی کشورها و به خصوص کشورهای عربی و نیز گروه های فلسطینی در پی ازسر گیری روابط با سوریه باشند. پیشتر سران حماس خبر داده بودند که ازسرگیری روابطشان با حکومت سوریه بسیار نزدیک خواهد بود.