عراق در پی اثبات بی طرفی خود به کشورهای خلیج فارس

ميدل ایست نیوز: «نظیر الکندوری» تحلیلگر سیاسی عراق در مقاله ای به بحران های پیش روی دولت جدید عراق در عرصه سیاست خارجی پرداخت.

در این مقاله که در «نون پست» منتشر شده نگاه کشورهای عربی و حاشیه خلیج فارس به عراق به دو جناح تقسیم شده است: عربستان و قطر. وجه مشترک هر دوی این جناح‌ها اشتیاق به خارج شدن عراق از سایه ایران به سود اعراب است، اما هر کدام از آنها عراق را در جناح خویش می‌خواهد. بر همین اساس وزیر امور خارجه قطر سفری کوتاه به عراق کرد تا نامش به عنوان اولین مقام کشورهای حاشیه خلیج فارس که پس از تشکیل دولت جدید عراق از این کشور دیدار می‌کند ثبت شود. او در سفر خود با رئیس جمهور و نخست وزیر و رئیس مجلس و وزیر امور خارجه و تنی چند از رهبران سیاسی مانند رهبر جریان حکمت ملی عراق دیدار کرد و حضور قطر در روند بازسازی عراق را وعده داد. روشن است که قطر با این سفر و با پیشنهادهای اغواکننده مالی در پی آن است که در نزاع‌هایش با عربستان سعودی، عراق را به جناح خود بکشاند.

از آن سو، عربستان نیز در پی نزدیک شدن به عراق است. این تمایل عربستان هم در راستای رقابتش با ایران در منطقه و هم نزاعش با قطر است. عربستان پیشتر در اثرگذاری بر روند تشکیل حکومت جدید عراق و به قدرت رساندن کسی که منافع عربستان را تأمین کند یا تشکیل ائتلاف‌های سیاسی مخالف با ائتلاف‌های متحد با ایران شکست خورده بود و این‌گونه عربستان بزرگ‌ترین بازنده تشکیل دولت جدید عراق شده بود، اما این بار با وعده‌های اقتصادی به صحنه بازگشته است.

وزیر نیرو، صنعت، و منابع طبیعی عربستان سعودی اولین سفر رسمی خود به عراق پس از تشکیل دولت جدید را در حالی آغاز کرد که پرونده اقتصاد و سرمایه‌گذاری عربستان در دستور کار مذاکراتش با طرف عراقی بود. موضوع تأمین برق برای عراق از مهم‌ترین سرمایه‌گذاری‌هایی است که عربستان برای عراق در نظر دارد. این در حالی است که پیش‌تر در پی قطع ناگهانی صادرات برق ایران به عراق در تابستان گذشته، عربستان حاضر نشده بود جانشین ایران در تأمین برق عراق شود.

امروز عراق بار دیگر خود را در تنگنا می‌بیند. امریکا به عراق 45 روز فرصت داده که برای واردات برق و گاز خود از ایران جایگزین بیابد. عربستان هم با پیشنهاد خود حکم حلقه نجات را برای دولت عبدالمهدی پیدا کرده است. مسئله برق از اصلی‌ترین چالش‌های دولت عراق است و مدتی کوتاه پیش از این تظاهرات گسترده‌ای در جنوب و مرکز عراق در اعتراض به کمبود برق درگرفت که در مواردی به خشونت نیز کشیده شد.

مقامات آگاه در دولت عراق خبر داده‌اند که سران عراق، رئیس جمهور و نخست وزیر و رئیس مجلس، با یکدیگر توافق کرده‌اند که سفرهایی به کشورهای حاشیه خلیج فارس آغاز کنند تا به این کشورها این پیغام را برسانند که عراق نمی‌خواهد در هیچ یک از محورهای بحران در خلیج فارس و نیز نزاع امریکا و عربستان با ایران در منطقه باشد و فاصله ای برابر از همه حفظ خواهد کرد. این مقامات می‌کوشند کشورهای حاشیه خلیج فارس را متقاعد کنند که عراق با هیچ جناح و محوری در منطقه نیست و نباید آن را زیر سایه هیچ کشوری فرض کرد.

اما عراق با امریکا چه خواهد کرد؟ تا چند روز دیگر سفیر جدید امریکا وارد بغداد می‌شود و تقریبا نمی‌توان شکی داشت که یکی از اصول کار او جانبداری از جناح عربستان ـ امارات در منطقه و دشمنی با ایران و نیروهای نظامی‌ای است که وابسته به ایران شمرده می‌شوند. تردیدی نیست که سیاست‌های سفیر جدید امریکا قاطع‌تر از سفیر سابق خواهد بود و چه بسا کارش به برخورد علنی با هم‌پیمانان تهران در عراق بکشد. عبدالمهدی و دوستانش قرار است این پرونده را چگونه مدیریت کنند؟

پیش‌تر حیدر العبادی و وزیر امور خارجه دولتش، ابراهیم الجعفری، در عین ادعای بی طرفی به روشنی در پرونده‌های حساس، ازجمله موضوع سوریه و بحرین و یمن، کنار ایران ایستاده بودند. اما دولت جدید با چه تضمینی خواستار اعتماد کشورهای خلیج فارس به بی طرفی‌اش است؟ جای این پرسش هم هست که کمک‌ها و سرمایه‌گذاری‌های وعده‌داده شده ازسوی کشورهای حاشیه خلیج فارس آیا به بازسازی مناطق جنگ زده خواهد انجامید یا باز هم به جیب مفسدان در عراق خواهد رفت.