جانشینان احتمالی محمد بن سلمان

میدل ایست نیوز: در گیرودار شدت گرفتن فشارها بر آل سعود برای روشن کردن واقعیت‌ها در پرونده «جمال خاشقجی» و معرفی و محاکمه عاملان قتل وی، برخی گزارش‌های مطبوعاتی از احتمال تغییر «محمد بن سلمان»، که نام وی به این پرونده گره خورده، و تعیین ولیعهد جدید برای عربستان سعودی یا دست‌کم تعیین «ولی ولیعهد» به منظور کاهش سلطه وی خبر داده‌اند.

الجزیره طی گزارشی عمدتا بر اساس مطبوعات غربی به گزینه‌های احتمالی این مقام پرداخته و آنان را معرفی کرده است.

چارچوب: با قتل جمال خاشقجی و شوک جهانی از هولناکی این جنایت و متهم شدن بلندپایه‌ترین مقامات عربستان به دست داشتن در آن، در برخی ادارات ایالات متحده موضوع پایان دادن به اعتبار محمد بن سلمان، به‌عنوان شریک اصلی ایالات متحده، مطرح شده است. یک سناتور امریکایی، به صراحت تمام خطاب به مقامات عربستانی گفت: «یکی دیگر را انتخاب کنید».

احتمالات: هرچند بسیاری از ناظران با توجه به گستره قدرت و اختیارات محمد بن سلمان، تغییر او را بعید می‌دانند، گروهی دیگر بر آن‌اند که افکار عمومی در جهان ایالات متحده را تحت فشار قرار داده که دست‌کم محمد بن سلمان را تنها شریک خود در عربستان قرار ندهد و سراغ افراد دیگری در ریاض برود. ضمن اینکه برخی «عقلای قوم» در عربستان بابت اقدامات جسورانه محمد بن سلمان به‌شدت نگران شده‌اند.

روزنامه‌های «واشنگتن پست» و «فیگارو» و پایگاه «میدل ایست آی» طی گزارش‌هایی احتمال تغییر محمد بن سلمان یا دست‌کم تعیین «ولی ولیعهد» و انتقال تدریجی قدرت به وی یا تقسیم موقت قدرت میان محمد بن سلمان و این مقام جدید تا فروخوابیدن طوفان خبر دادند.

احمد بن عبدالعزیز

او آخرین برادر تنی «سلمان بن عبدالعزیز»، پادشاه کنونی عربستان، است که سه شنبه گذشته (30 اکتبر) به صورتی نامنتظره از لندن به ریاض برگشت. بسیاری حضور وی در لندن را تبعید اختیاری می‌خواندند و پایگاه میدل ایست آی خبر داده بود که بازگشت وی پس از تضمینات امریکا و انگلستان به عدم تعرض محمد بن سلمان به وی انجام شده است.

به گزارش روزنامه واشنگتن پست برخی اعضای شاخص خانواده سلطنتی عربستان از تأثیر شاهزاده احمد در کاهش نفوذ و اختیارات برادرزاده‌اش، محمد بن سلمان، سخن گفته‌اند و احتمال داده‌اند که او به سمت «ولیعهد موقت» تعیین شود. پایگاه میدل ایست آی خبر داده که احتمال دارد او محمد بن سلمان را به کناره‌گیری از ولیعهدی و همه مناصب نظامی و امنیتی‌اش در ازای ادامه فعالیت‌های اقتصادی‌اش متقاعد کند، یا شاید هم ازطریق «هیئت بیعت» وارد عمل شود و او را برکنار کند.

شاهزاده احمد (76 ساله)، که کوچک‌ترین پسر بنیان‌گذار سلطنت آل سعود است، خود پیش‌تر عضو «هیئت بیعت» بود و با انتخاب محمد بن سلمان به ولیعهدی مخالفت و از بیعت با وی خودداری کرد. او مدتی کوتاه وزیر کشور و چند دهه معاون وزیر کشور عربستان بود.

خالد الفیصل

روزنامه واشنگتن پست به نقل از منابع غربی خبر داد که از میان گزینه‌های مطرح برای تقسیم قدرت میان محمد بن سلمان و یکی از نزدیکان مورد اعتماد پادشاه عربستان، «خالد الفیصل» است که از نزدیکان شاه به شمار می‌رود. خالد (78 ساله) پسر ملک فیصل و امیر مکه است و در پی حادثه قتل خاشقجی به نمایندگی از پادشاه عربستان عازم ترکیه شد.

خالد بن سلمان

او برادر کوچک‌تر محمد بن سلمان است و روزنامه فیگارو خبر داد که هیئت بیعت عربستان موضوع تعیین وی به‌عنوان «ولی ولیعهد» را بررسی کرده است تا روند انتقال قدرت از محمد بن سلمان به وی طی روندی تدریجی انجام شود و این‌گونه قدرت از دست خاندان سلمان خارج نشود.

«خالد بن سلمان» (30 ساله) ‌هم‌اکنون سفیر عربستان سعودی در ایالات متحده است. او نیز پس از قتل خاشقجی در 11 اکتبر به‌صورت نامنتظره به ریاض بازگشت و روزنامه «نیویورک تایمز» مدعی شد که او دیگر درمقام سفیر به امریکا بازنخواهد گشت.

فیصل بن سلمان

پایگاه میدل ایست آی، «فیصل بن سلمان»، برادر بزرگ‌تر محمد بن سلمان، را نامزد احتمالی جانشینی وی دانست. فیصل (47 ساله) هم‌اکنون امیر مدینه است و پیش‌تر استاد علوم سیاسی در دانشگاه ملک سعود بود و مدرک دکترای خود را از دانشگاه آکسفورد گرفته است. او مالک مجله عرب نیوز و روزنامه الشرق الاوسط است.

خالد بن بندر

«خالد بن بندر بن عبدالعزیز» در دوره سلطنت ملک سلمان از آوریل 2015 تا ژانویه 2016 رئیس دستگاه امنیت عمومی عربستان بود. پایگاه میدل ایست آی، خالد بن بندر(67 ساله)  را از شاخص‌ترین شاهزادگان عربستانی خواند که در فرودگاه ریاض به استقبال احمد بن عبدالعزیز رفتند و از بازگشت وی استقبال کردند. او از کسانی دانسته می‌شود که توانایی جانشینی محمد بن سلمان را دارد.

خالد بن سلطان

«خالد بن سلطان» (69 ساله) میان سال‌های 2011-2013 معاون وزیر دفاع عربستان بود و همه پیش‌بینی می‌کردند که پس از پدرش، «سلطان بن عبدالعزیز»، به وزارت دفاع تعیین شود، اما چنین نشد. او در سال 1991 فرمانده نیروهای نظامی عربی بود که همراه با نیروهای امریکایی در پی حمله «صدام حسین» به کویت، به عراق حمله کردند. او نیز از شاخص‌ترین  شاهزادگانی بود که در فرودگاه ریاض از احمد بن عبدالعزیز استقبال کردند.

مقرن بن عبدالعزیز

«مقرن بن عبدالعزیز» از پسران بنیان‌گذار سلطنت آل سعود است که چند ماه ولیعهد عربستان بود اما در آوریل 2015 «به خواست خود» از این سمت کناره‌گیری کرد. مقرن (73 ساله) نیز از اصلی‌ترین کسانی بود که از بازگشت احمد بن العزیز به ریاض از وی استقبال کردند.