مثلث ترامپ، بن سلمان و پوتین؛ تهدیدی برای آینده اوپک

میدل ایست نیوز: با وجود خروج قطر از سازمان اوپک و سخنان «سعد الکعبی» وزیر مشاور در امور انرژی این کشور مبنی بر اینکه این تصمیم، تصمیمی راهبردی برای تمرکز بر صادرات گاز طبیعی بوده و هیچ علت سیاسی نداشته است، اما «شکیب خلیل»، وزیر سابق انرژی الجزایر و رئیس گذشته سازمان اوپک تصریح کرد که خروج دوحه از اوپک به معنای نقطه عطفی در سازمان اوپک محسوب می شود چرا که این کشور به سمت کشورهای روسیه، عربستان و ایالات متحده امریکا گام بر می دارد.

به گزارش روزنامه العربی الجدید، شکیب در گفتگو با رویترز گفت: خروج دوحه به دلیل اختلاف با ریاض، تاثیرات روانی مهمی بر جای خواهد گذاشت و به عنوان الگویی برای دیگر اعضا در مقابل تصمیمات یک جانبه عربستان تبدیل خواهد شد.

از زمان ولایت عهدی «محمد بن سلمان» و هم پیمانی با روسیه در سازمان اوپک، تحلیلگران غربی معتقدند که این سازمان در سایه اقدامات و تصمیمات سه شخصیت سیاسی در آستانه خطر است ،نخست؛ محمد بن سلمان که همه خواسته های «دونالد ترامپ» رئیس جمهور امریکا را مو به مو اجرا می کند، دوم «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه که از اوپک در منازعات خود با واشنگتن و ایجاد اتحادی در حوزه انرژی با چین، استفاده می کند. سوم؛ ترامپ که از اوپک در راستای اهداف سیاسی خود در انتخابات بهره برداری می کند، از همین رو طبق گفته تحلیلگران، سازمان اوپک بیشتر از آنکه در خدمت اعضای سازمان باشد، به منافع کشورهای دیگر کمک می کند.

در همین چارچوب، مقام مسئول در حوزه نفتی عراق در گفتگو با العربی الجدید گفت: عراق به ویژه پس از کاهش بهای نفت از 87 دلار در ماه اکتبر به 60 دلار در ماه نوامبر، از سیاست های ریاض در اوپک ناخرسند است، این سخنی است که کشورهای دیگر هم بر آن اتفاق نظر دارند.

ریاض در ماه های اخیر در راستای توییت ترامپ مبنی بر لزوم افزایش تولیدات نفتی عربستان از 10 ملیون بشکه در روز به بیش از 11.4 بشکه، بدون مشورت با دیگر اعضای اوپک، بر تولیدات نفتی خود افزود و سایر کشورهای عضو در اوپک نیز چاره ای جز همراهی با ریاض، موسکو و واشنگتن نداشتند.

در هین موازات، «جان کیمپ» تحلیلگر نفتی اعلام کرد: سه کشور روسیه، عربستان و امریکا کنترل بازار نفت را به دست گرفته اند و در نتیجه نه اوپک، بلکه این سه کشور هستند که میزان تولید نفت و بهای آن را تعیین می کنند.

روزنامهٔ فاینانشیال تایمز می گوید: ریاض به دلیل حمایت ترامپ از ولیعهد سعودی در پی ماجرای ترور «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد عربستانی، مجبور به امتیاز دهی به رئیس جمهور امریکا شده است، این همان علت اصلی کاهش شدید بهای نفت است.

طبق آمارهای سازمان انرژی جهانی، سه کشور یاد شده 40 درصد از تولیدات نفتی جهان را بدون احتساب نفت عربستان در عرصه جهانی، را برعهده دارند به طوری که هر یک از آنها، روزانه بیش از 11 ملیون بشکه نفت تولید می کنند. از همین رو نشست های سازمان اوپک در پایتخت کشورهای عربی و دیگر کشورها صوری است و تنها برای تایید نقطه نظر ریاض و موسکو تشکیل می شود.

مضافا باید به افزایش تولیدات نفت صخره ای امریکا نیز اشاره داشته باشیم که در رویکردهای بازار نفت تاثیرگذار بوده است.

بر مبنای این فاکتورها، قابل پیش بینی است که اختلافات میان سایر اعضای اوپک و عربستان در نشست آینده وین، خودنمایی کند، به ویژه آنکه «خالد فالح»، وزیر نفت سعودی بر لزوم کاهش تولید سایر اعضا تاکید کرد تا این چنین بهای نفت سیر صعودی خود را طی کند.

کیمپ افزود: عربستان خواهان کاهش تولید نفت اوپک به میران یک ملیون بشکه در روز است، اما نمی خواهد این کار را به تنهایی انجام دهد بلکه از سایر کشورها نیز می خواهد در این کاهش تولید مشارکت داشته باشند، این در حالی است که اعضای اوپک، عربستان را مسئول مازاد تولید نفت می دانند که منجر به کاهش شدید در بهای طلای سیاه شده است به طوری که بدون مشورت با کشورهای عضو اوپک و هم چنین بدون مد نظر قرار دادن منافع این کشورها، تولید خود را افزایش داد، از همین رو این عربستان است که باید مسئولیت کاهش تولید را برعهده بگیرد.

تولید نفت عربستان در نوامبر امسال به 11.4 ملیون بشکه در روز رسید، این مقدار تولید در راستای باج دهی هایی انجام گرفت که ریاض برای پیروزی ترامپ در انتخابات میان دوره ای کنگره مجبور به تن دادن به آن بود.

قابل پیش بینی است که خروج قطر از سازمان اوپک، تاثیر چندانی بر بهای نفت، بر جای نگذارد، زیرا قطر از تولیدکنندگان بزرگ نفت محسوب نمی شود، کما اینکه این کشور علیرغم نقش مثبتی که در گذشته، در ایجاد سازش در میان اعضای اوپک ایفا کرد، بازیگر تاثیرگذاری در اوپک قلمداد نمی شود.