خاورمیانه در گرو انتخابات اسرائیل

میدل ایست نیوز: یک ماه مانده به انتخابات پارلمانی پیش از موعد در اسرائیل، رقابت های انتخاباتی شدت گرفته است. «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر کنونی اسرائیل با سه حزب کوچک راست افراطی ائتلاف کرده، از آن سو، سه رئیس سابق ستاد ارتش و «یر لپید» تشکیل ائتلافی را اعلام کرده اند که قرار است با لیکود، حزب نتانیاهو، رقابت کند.

این همه برای انتخاباتی است که نه فقط برای اسرائیل، که در هر حال برخوردار از حمایت امریکاست، که نیز برای پرونده صلح در خاورمیانه و امنیت سرتاسر منطقه نقطه عطف شمرده می شود.

دو قطبی چپ ها و انتهای طیف راست در اسرائیل پس از آن شدت گرفت که دو رقیب اصلی نتانیاهو، بنی گانتز و یر لپید اعلام ائتلاف کردند تا نتانیاهو را در انتخابات 9 آوریل شکست دهند.

همچنان در نظرسنجی ها نتانیاهو و حزب لیکود در صدر هستند، اما احتمال دارد که دادستان اسرائیل تا پیش از 9 آوریل اتهامات فساد نتانیاهو را رسمی کند. موضوعی که بی تردید بر انتخاب وی سایه خواهد افکند.

بر اساس توافق میان بنی گانتز و یر لیپد، در صورت پیروزی در انتخابات و تشکیل دولت، پست نخست وزیری پس از دو سال و نیم از کانتز به لیپد منتقل خواهد شد.

گانتز اخیرا حزب میانه  روی «انعطاف اسرائیل» را تأسیس کرده و یر لپید رئیس حزب «ایش عتید» (آینده ای هست) است که هم اکنون از 120 کرسی پارلمان 11 کرسی را در اختیار دارد.

کابوس «معامله قرن»

متغیرهای منطقه ای و جهانی به انتخابات اسرائیل اهمیت ویژه ای بخشیده است. این انتخابات به احتمال قوی تأثیر مستقیم بر طرح موسوم به «معامله قرن» خواهد داشت که قرار است رئیس جمهور امریکا برای حل مناقشه فلسطین و اسرائیل آن را مطرح کند.

با اینکه بسیاری از تحلیلگران همچنان کفه بنیامین نتانیاهو را در انتخابات آینده سنگین تر می دانند، اما بر آن اند که نتانیاهو از هم اکنون تلاش های خود برای متقاعد کردن نیروهای راست سیاسی برای پذیرش معامله قرن که قرار است پس از انتخابات مطرح شود آغاز کرده است.

اگر نتانیاهو نتواند دست راستی ها را به این طرح متقاعد کند، حتی اگر در انتخابات پیروز شود هم نمی تواند دولتی تشکیل دهد و در این حالت ناچار خواهد شد که ائتلاف های تازه ای با احزاب میانه رو و چپ که هم اکنون رقبایش هستند ایجاد کند.

این تحلیلگران در بحث درباره آزمون دشوار نتانیاهو، به فرصت طلایی ای اشاره می کنند که رئیس جمهور امریکا با اعزام مشاور ویژه خود «جارد کوشنر» به کنفرانس ورشو و تعویق اعلان معامله قرن به پس از انتخابات اسرائیل در اختیار وی نهاد. به نظر بسیاری ناظران این اقدام با این هدف انجام شد که دست راستی ها در انتخابات به نتانیاهو پشت نکنند.

همزمان اسرائیل دولت فلسطینی را به دخالت در انتخابات با راه انداختن واسطه هایی میان نمایندگان عرب برای ایجاد ائتلاف میان آنها جهت ناکام گذاشتن معامله قرن متهم می کند. ریاست حکومت خودگردان فلسطین نسبت به این اتهامات واکنش نشان داد و تأکید کرد که خودداری از دخالت در امور داخلی اسرائیل از اصول ثابت «محمود عباس» است.

در همین راستا، حزب لیکود در واکنش به ائتلاف رقیب نتانیاهو در بیانیه ای اعلام کرد: «گزینه ها کاملا روشن شده: دولتی دست چپی بین لپید و گانتز که از حمایت احزاب عرب برخوردار است؛ دولتی دست راستی به رهبری نتانیاهو».

آینده روابط اسرائیل

نظرسنجی ها تا اینجای کار نشان می دهد که نتانیاهو پیروز انتخابات آینده خواهد بود. اما او رقیبی بسیار جدی به نام بنی گانتز دارد که حضور او می تواند هندسه سیاسی اسرائیل و روابط اسرائیل با کشورهای جهان را تغییر دهد.

مرکز مطالعات سیاسی و امنیتی استراتفورد، در گزارشی تأکید کرد که رئیس آینده اسرائیل شاهد شدت گرفتن تنش ها میان غزه و کرانه باختری و نیز در سوریه و همچنین در روابط اسرائیل و ایران خواهد بود.

بر اساس این گزارش، اسرائیل باید روابط دوستانه و همکاری های خود با امریکا را ادامه دهد، به خصوص که هردو حزب حاکم در امریکا نگران توسعه روابط اسرائیل با چین هستند و برخی دموکرات های کنگره درباره استراتژی های اسرائیل به شک افتاده اند.

بعید نیست که انتخابات آینده اسرائیل آغاز مرحله تازه ای از سیاست های آن باشد. هیچ بعید نیست که در فرصت پیش رو نارضایتی ها از نتانیاهو و حزب راست چنان شدت گیرد که راه برای رقیب چپ وی، بنی گانتز باز شود و او با رسیدن به نخست وزیری در روابط دور و نزدیک اسرائیل تجدید نظر اساسی کند.

صرف نظر از اینکه چه کسی پیروز می شود، نخست وزیر بعدی با دو موضوع مهم نزاع با ایران و با فلسطینیان در کرانه باختری و غزه رو به روست، موضوعاتی که با جرقه ای می تواند به درگیری گسترده تبدیل شود. همچنین باید فکری برای انتقادات دولت امریکا از روابطش با چین کند.

انتخابات 2019 چه بسا راه را برای چپ میانه رو بازکند که بعد از چند دهه نادیده گرفته شدن دوباره دولت را به دست گیرد. برای همین است که نتانیاهو و دولت دست چپی او ضعیف و ائتلافش شکننده به نظر می آید. رأی دهندگان مذهبی دست راستی با حامیان ناسیونالیست وی اختلاف شدید دارند و جنگ های مکرر او با حماس در غزه در سال 2018 درباره توانایی های او در مقام یک فرمانده امنیتی تردیدهایی در پی داشته است.

در گزارش مرکز استراتفورد آمده که بنی گانتز که پیش تر رئیس ستاد ارتش اسرائیل بوده از خشم اسرائیلی ها بابت طولانی شدن دوره نخست وزیری نتانیاهو بیشترین استفاده را می برد. نظرسنجی ها امکان پیروزی او در انتخابات را منتفی نمی کند، به خصوص اگر اتهامات نتانیاهو رسمیت پیدا کند.

وحدت نظر درباره ایران

این دو گروه با همه اختلافاتشان درباره ایران و خطر آن برای اسرائیل اتفاق نظر دارند. به خصوص که ایران در پی بهره بردن از تغییرات منطقه ای در سوریه و عراق و یمن و لبنان است.

بر اساس گزارش مؤسسه استراتفورد، نخست وزیر آینده اسرائیل هرکه باشد باید طرحی برای تهدیدهای ایران برای اسرائیل بچیند.

در گزارش مؤسسه استراتفورد تأکید شده که اسرائیل در سال های آینده نمی تواند همان شیوه های گذشته را حفظ کند و برای حفظ جایگاه خود در منطقه باید به فکر راه های تازه باشد.