سیاسی

آشکار شدن شکاف ها در اخوان المسلمین با درگذشت «محمد مرسی»

پس از درگذشت «مرسی»، «دفتر عمومی» اخوان المسلمين بیانیه ای صادر کرد که با اعتراض بسیاری از چهره های شاخص آن مواجه شد.

میدل ایست نیوز: در 29 ژوئن گذشته، کمتر از دو هفته بعد از درگذشت «محمد مرسی»، رئیس جمهور معزول مصر، آنچه «دفتر عمومی جماعت اخوان المسلمین» خوانده می شود با صدور بیانیه ای خواستار «اتحاد نیروهای انقلابی» دربرابر «حاکم نظامی» شد.

در این بیانیه که همزمان با ششمین سالروز اعتراضات 2013 علیه حکومت مرسی منتشر شد آمده که اخوان المسلمین دست به بازبینی های متعدد در تشکیلات خود زده و در این بازبینی ها «اشتباهات خود در مرحله انقلاب و حکومت و اشتباهات متحدان و رقبای انقلابی که باعث شد نیروهای انقلاب معکوس قدرت را به دست گیرند» شناسایی شده است. در این بیانیه به اعضا اجازه داده شده که «با پیوستن به گروه ها و احزاب مخالف وارد فعالیت سیاسی شوند» بی آنکه هیچ سخنی درباره فعالیت سیاسی خود حزب و چارچوب آن داده شود. این در حالی است که اخوان پیشتر به اعضای خود فقط اجازه فعالیت در چارچوب حزب «الحریة و العدالة» (آزادی و عدالت) را می داد که بازوی سیاسی اخوان المسلمین است و از کودتای ژوئن 2011  فعالیت های آن ممنوع شمرده می شود.

این بیانیه که اولین بیانیه یکی از شاخه های اخوان پس از درگذشت مرسی بود، به روشنی خواستار پشت سر گذاشتن موضوع «مشروعیت انتخاباتی» که مرسی آن را نمایندگی می کرد و رفتن سراغ «مشروعیت انقلابی»  یا «مشروعیت میدانی» شده است.

این بیانیه چنانکه از واکنش ها به آن آشکار شد نشان دهنده شکافی عمیق در اخوان است که از چند سال پیش آغاز شده. برخی از نیروهای اخوان از آن استقبال و برخی دیگر به آن اعتراض کردند و بسیاری نیز سکوت اختیار کردند.

یکی از تأییدکنندگان این بیانیه «اشرف عبدالغفار» بود که از نیروهای قدیمی اخوان و اکنون ساکن ترکیه است. او در مصاحبه با «بی بی سی» تأکید کرد که این بیانیه بازتاب دهنده استراتژی و رویکرد اخوان در مرحله آینده است، چیزی که 6 سال بود سخنی درباره آن گفته نمی شد.

او از شکاف درون اخوان سخن گفت و افزود: «آنها جوان اند و ما پیرمردیم، چرا پیرمردها کنار نروند و کار را به جوان نسپارند؟».

«عباس قباری»، سخنگوی دفتر عمومی اخوان المسلمین، در اظهاراتی مطبوعاتی در ترکیه تأکید کرد که مشروعیت انتخاباتی انقلاب ژوئن (علیه حسنی مبارک) است و اکنون با وفات محمد مرسی به ملت بازگشته است. «دیگر مشروعیت مشروعیت محمد مرسی نیست بلکه مشروعیت انقلاب است… آنچه می خواهیم کنار گذاشتن اختلافات و بازگشت به انقلاب است».

اما «طلعت فهمی»، سخنگوی اخوان المسلمین در ترکیه، انتساب این بیانیه به اخوان را رد کرد و در صفحه اجتماعی رسمی اخوان المسلمین نوشت: «بدین وسیله اعلام می کنیم که مواضع اخوان آن چیزی است که مسئولان و سخنگویان شناخته شده آن بیان می کنند».

فهمی نماینده چهره های شاخص مانند قائم مقام «مرشد» اخوان و دبیر کل و مقاماتی از این دست است.

«کمال الهلباوی»، سخنگوی سابق اخوان المسلمین در اروپا که در لندن به سر می برد گفت که بعضی صحنه را میدان جنگ حق و باطل می دانند «باید این ذهنیت ها عوض شود».

او گفت که صادرکننده این بیانیه هرکه هست «از عملکرد سابق خود عذرخواهی نکرده، باید از ملت بابت اشتباهات عذر واست… این نسلی است که از روش انقلابی حرف می زند نه روش اصلاحی و این اساسا خلاف جنبش اخوان المسلمین است».

او که در 2012 از عضویت در اخوان المسلمین استعفا داده، تأکید می کند که «شکاف های عمیقی داخل اخوان وجود دارد، به خصوص میان آنها که در ترکیه به سر می برند و آنها که در مصر و دیگر نقاط هستند، برای همین هیچ کس نمی تواند با قاطعیت بگوید این بیانیه از اخوان هست یا نیست».

«محمد ابو حامد»، سرپرست کمیسیون همبستگی در مجلس مصر، در واکنش به این بیانیه تأکید کرد که «این بیانیه مثل دیگر بیانیه های اخوان، سرشار از دروغ است و انگار یادشان رفته که کشور نهادهای قانونی انتخابی دارد و اوضاع مصر عوض شده است».

به نظر ابو حامد، اخوان می خواهد با صدور این بیانیه ها «اعلام موجودیت کند تا فراموش نشود، «اما چنین چیزی پذیرفته نیست چون اخوان به موجب حکم قضایی گروهی تروریستی است و حق حرف زدن درباره مشروعیت را ندارد».

او افزود که علت اصلی شکست انقلاب ژوئیه (علیه حسنی مبارک) عملکرد اخوان المسلمین بود برای همین دیگر کسی با اخوان کاری ندارد، «مسئله خود اخوان هم بیشتر رسیدن به قدرت از راه حقه بازی است».

«حسن نافعه»، استاد علوم سیاسی دانشگاه قاهره تأکید می کند که این اولین بار است که اخوان المسلمین از وجود اشتباه سخن می گوید.

به نظر نافعه، با درگذشت محمد مرسی، به نظر می آید که اخوان «از این فرصت برای اعلام استراتژی تازه استفاده کرده است و این موضع خوبی است اما به تنهایی کافی نیست چون اخوان گرفتار بحران اعتماد شدیدی در میان نیروهای انقلابی شده است».

کشمکش درباره این بیانیه نشان دهنده فصل تازه ای در اختلافات میان شاخه جوانان و شاخه کهنسالان اخوان است که سابقه ای بیش از 90 ساله دارد.

شاخه کهنسالان اخوان که «محمود عزت» آن را رهبری می کند با صدور بیانیه ای در همان روز بر «پایبندی به میراث مرسی» تأکید کرد و افزود که «دین و دنیای خود به فرومایگان نمی فروشیم و به نظر فاسدان عمل نمی کنیم».

همین شاخه 4 روز بعد در بیانیه دیگری تأکید کرد که «مقاومت مدنی مسالمت آمیز انتخاب ملت مصر و اخوان المسلمین است… و نمی گذاریم که کشور به درگیری داخلی کشیده شود».

در سال های گذشته بسیاری از دادگاه های مصر در حال درج نام بسیاری از فعالان اخوان در لیست های گروه های تروریستی هستند و بسیاری از اموال آنان را ضبط و مصادره کرده اند.

اما سؤالی که دشوار بتوان پاسخی برای آن یافت این است که از میان این همه نیروهای اخوانی، چه کسی اخوان را مدیریت می کند و قرار است اخوان به کجا شیده شود؟ آن هم در یکی از حساس ترین روزگارهایی که این تشکیل پس از 9 دهه فعالیت تجربه کرده است.

برخی نیروهای اخوان با انتشار مقالات و کتاب هایی این پرسش را مطرح کرده اند که آیا انحلال اخوان کمکی به حل مشکلات آن می کند.

در بیانیه اخیر «دفتر عمومی» از همه «ازجمله برادرانمان در جناح دیگر اخوان المسلمین» خواسته شده که اختلافات را کنار بگذارند. این بدان معناست آتشی زیر این خاکستر روشن است.

منبع
بی بی سی

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا