تکاپوی ملک عبدالله دوم برای مقابله با معامله قرن
دکتر شهاب المکاحله، نویسنده و تحلیلگر سیاسی اردنی در یادداشتی به بررسی تغییرات صورت گرفته در نهادهای امنیتی و نظامی اردن و نیز تحرکات منطقه‌ای و بین‌المللی ملک عبدالله دوم پرداخته است.
میدل ایست نیوز: دکتر شهاب المکاحله، نویسنده و تحلیلگر سیاسی اردنی در یادداشتی به بررسی تغییرات صورت گرفته در نهادهای امنیتی و نظامی اردن و نیز تحرکات منطقه‌ای و بین‌المللی ملک عبدالله دوم پرداخته است:
در ماه‌های ژوئن و ژوئیه هر سال، تحلیلگران امور سیاسی به بررسی سفر ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن به ایالات متحده امریکا می پردارند که معمولا سفری خانوادگی است که در آن دیدارهایی با شماری از تصمیم‌گیران و بازرگانان امریکایی نیز انجام می شود، اما برخی امسال، تغییرات صورت گرفته در پست‌های نظامی و امنیتی اردن را به این سفر ارتباط داده اند، در این باره باید گفت که تغییرات در ساختار نیروهای مسلح و دستگاه‌های امنیتی در سایه اوج‌گیری بحران‌های سیاسی منطقه‌ای و مواضع جدید کشورها برای دست یافتن به منافع راهبردی خود صورت گرفته است تا این پیام را به دیگر کشورها برساند که ائتلاف‌های قدیم در دست بررسی و دگرگونی قرار دارد.
در 24 ژوئیه، پادشاه اردن طی فرمانی رئیس جدید ستاد کل نیروهای مسلح این کشور را تعیین کرد، ملک عبدالله دوم پیشتر دستور تغییر مدیر دستگاه اطلاعاتی این کشور را صادر کرده بود، این تغییرات در دستگاه‌های امنیتی و نظامی اردن چیز جدیدی نیست اما نشانگر احتیاطی است که ملک عبدالله آن را برای مرحله آتی مناسب می بیند، مرحله‌ای که در آن شاهد تنش‌های فزاینده منطقه‌ای خواهیم بود که به صورت مستقیم جغرافیای سیاسی اردن را تحت تاثیر قرار می دهد، این امر درخواست‌های فرانسه و اتحادیه اروپا برای حمایت از اردن به منظور کنترل مرزهای شرقی خود با عراق را تفسیر می کند، در همین ربطه هشدارهای مداوم ایالات متحده امریکا مبنی بر اینکه گروه‌های تروریستی هنوز در عراق و سوریه قوی و تاثیرگذار هستند، موجبات نگرانی اردن را فراهم آورده است. این موضوع در صورتی که اتفاق ناگواری در منطقه رخ دهد و ایران در معرض حملات نظامی قرار بگیرد، شدت بیشتری به خود خواهد گرفت.
در دو ماه گذشته، دو سفر ملک عبدالله به ابوظبی و سفر او به ایالات متحده امریکا توجه ناظران امر را به خود جلب کرده است، این سفرها در حالی انجام شد که مقامات اردن، مصر، عربستان، امارات، قطر و اسرائیل منتظر سفر جراد کوشنر، مشاور ویژه رئیس جمهور امریکا به منطقه هستند تا به تبیین بخش سیاسی معامله قرن پس از برگزاری بخش اقتصادی آن در منامه، بپزدارد.
با نزدیک شدن به اعلام بخش سیاسی معامله قرن، اردن به تلاش‌های خود برای گشودن همه خطوط ارتباطی با کشورهای عربی و اسلامی به منظور کاستن از فشارها علیه خود به ویژه در بخش اقتصادی، شتاب بخشیده است، بازگشت سفیر اردن به قطر را می توان در همین چارچوب تفسیر کرد. همچنین خبرگزاری رویترز در همین رابطه از نشست مقامات بلندپایه اردن و ترکیه در امّان برای تقویت مناسبات دوجانبه نه فقط در سطح دیپلماتیک بلکه در حوزه امنیتی خبر داد؛ در همین راستا، رئیس دستگاه اطلاعاتی، وزیر دفاع و رئیس ستاد ارتش ترکیه دیدارهایی با همتایان اردنی خود ترتیب دادند. هدف اردن از این اقدامات دوری از متحدین سنتی خود در منطقه یا جهان نیست بلکه امّان در پی حمایت از منافع و دستاوردهای خود و نیز بازگرداندن مساله بیت المقدس به کانون توجهات است به خصوص پس از انکه برخی کشورها تلاش کردند این مساله را در میان دیگر پرونده‌های منطقه‌ای مورد بی توجهی و فراموشی قرار دهند.
در کمتر از دو ماه گذشته، ملک عبدالله دوم دو بار به ابوظبی سفر کرده است، یکبار برای آغاز آموزش‌های نظامی نیروهای ویژه اردنی و بار دوم برای رایزنی درباره تازه‌ترین تحولات منطقه‌ای از جمله معامله قرن. بسیاری از راهبردنویسان این سفرهای پادشاه اردن به ابوظبی را به سود مناسبات خلیجی و نیز روابط کشورهای عربی با ترکیه توصیف می کنند، چرا که اردن در حال حاضر در سایه افزایش تنش میان امریکا و ایران، تبدیل به میانجی مقبول در میان همه طرف‌ها در منطقه تبدیل شده است.
تعیین سفیر اردن در دوحه بدین معنی است که امّان خواهان تمرکز بر منافع کارگران اردنی در کشورهای خلیجی است، چرا که این کشور نیاز مبرمی به ارزهای حاصل از این کار احساس می کند که 5 میلیارد دلار برآورد می شود، مجله اکونومیست پیشتر در گزارشی به بررسی میزان بیکاری و فقر در اردن پرداخت و اعلام کرد که میزان بیکاری در میان جوانان اردنی به 41 درصد رسیده است و یک میلیون اردنی زیر خط فقر قرار دارند، این تلاش‌های اردن در چارچوب مقابله با فشارهای اقتصادی برای پذیرش معامله قرن قابل تفسیر است
در پایان باید گفت که ملک عبدالله دوم خواهان رساندن این پیام به طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است که چشم پوشیدن از بیت المقدس به معنای چشم پوشیدن از نماد اساسی موجودیت اردن است چرا که پادشاهی اردن مشروعیت خود را از بیت المقدس می گیرد، بنابراین رادن راهکاری جز مخالفت با معامله قرن ندارد زیرا با پذیرش آن، اردن هویت و موجودیت خود را از دست خواهد داد.
