میدل ایست نیوز: «منجر به آسیب دیدن مناسبات آلمان با لبنان و دولت این کشور خواهد شد»، گزاره‌ای که نهادهای تصمیم‌گیر در آلمان طی سال‌های گذشته همیشه از آن به عنوان دلیلی برای مخالفت با درج شاخه سیاسی حزب‌الله در فهرست سازمان‌های تروریستی استفاده کرده‌اند چرا که این حزب اکنون بخشی از دولت لبنان و یکی از تاثیرگذارترین گروه‌هادر سپهر سیاسی این کشور به شمار می رود.
اما در این میان، این پرسش مطرح می شود که علت عقب‌نشینی آلمان و اقدام وزارت کشور آن در اعلام ممنوعیت فعالیت‌های حزب الله در آوریل گذشته چیست؟
این پرسش به خاطر دو دلیل اساسی دارای اهمیت ویژه‌ای است؛ نخست آنکه حزب‌الله دارای پایگاه مردمی پررنگی در آلمان است و دستگاه‌های اطلاعاتی آلمان این گروه را مجموعه‌ای عقیدتی و برخوردار از سازماندهی بسیار عالی در زمینه فعالیت سیاسی یا غیرسیاسی توصیف می کنند.
دوم آنکه برلین در مقایسه با دیگر کشورهای غربی دارای مناسبات متفاوتی با حزب‌الله لبنان است، آلمان در گذشته نقش کانال ارتباطی و میانجی برای مذاکره میان کشورهای غربی و این حزب از یک سو و اسرائیل و حزب‌الله از طرفی دیگر را برعهده داشت.
آلمان با تصمیم اخیر خود در ممنوعیت فعالیت حزب الله به صف کشورهایی نظیر ایالات متحده امریکا، بریتانیا، کانادا، استرالیا و کشورهای امریکایی لاتین پیوست که پیشتر این تصمیم را اتخاذ کرده بودند، بدین ترتیب بکارگیری هر گونه نماد حزب الله و یا داشتن ارتباط با اعضای این گروه چه شاخه سیاسی یا نظامی آن در آلمان جرم تلقی خواهد شد.
آغاز این تصمیم به موافقت پارلمان آلمان با پیشنهادی برای اعمال ممنوعیت بر همه فعالیت‌های حزب الله در اراضی آلمان مربوط می شود که با این توجیه انجام شد که این حزب در سوریه اقدامات تروریستی انجام می دهد.
اما این توجیه که هیچ سند رسمی برای اثبات آن ارائه نشده، نمی تواند پاسخ واقعی برای ناظران امر در این باره باشد چرا که فعالیت‌های حزب الله از جمله داشتن ارتباط با ایران از سال‌های پیش برای آلمان معلوم بوده است اما مناسبات مذکور میان تهران و حزب‌الله می تواند موضع آلمان را دستخوش تغییر کند و بخشی از سیاست «فشار حداکثری» باشد که کشورهای غربی به رهبری ایالات متحده امریکا علیه ایران اجرا می کنند.
سیاست‌های امریکا
در راستای این انگاره، «حسن منیمنه»، پژوهشگر امور سیاسی لبنانی که در امریکا اقامت دارد، بر این باور است که تصمیم برلین در راستای سیاست‌های امریکا در نحوه تعامل با حزب الله اتخاذ شده است.
وی با اشاره به گفت‌وگوها در درون نهادهای تصمیم‌گیر امریکا در ارتباط با اینکه باید همه فعالیت‌های حزب الله، رهبران و مسئولان آن و حتی وزرای منتسب به آن تحت فشار شدید قرار گیرند، افزود: «واشنگتن اکنون به این دیدگاه رسیده که هر گونه سستی یا تساهل در اعمال تحریم‌ها نتیجه مطلوبی در گذشته به همراه نداشته و مانع از فعالیت گروه‌های همسو با ایران نشده است لذا همه فعالیت‌های این گروه که با تهران رابطه تنگاتنگی دارد، باید مورد سخت‌ترین محدودیت‌ها قرار گیرد.»
در همین ارتباط، «ریچارد گرینل»، سفیر سابق امریکا در آلمان و مشاور کنونی ترامپ در سپتامبر گذشته خواستار ممنوعیت فعالیت سیاسی حزب الله در آلمان شده بود درست همانطور که بریتانیا و هلند این کار را انجام دادند.
گرینل در همان مقطع در یادداشتی برای روزنامه آلمانی «دی ولت» نوشت: «این اقدام مانع از این خواهد شد که حزب الله بتواند طرفداران خود را جمع کند یا افزایش دهد و کمک‌های مالی برای خود گردآورد و به آلمان این امکان را خواهد داد تا پیامی قوی و تند با این محتوا بدهد که با خشونت، کینه و انتقام‌جویی از نژاد سامی و تروریسم در اروپا مخالف است.»
«مایک پمپئو»، وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا هم در سفر سال گذشته خود به برلین اظهار داشت امیدواریم برلین نیز همانند بریتانیا فعالیت‌های حزب الله را ممنوع اعلام کند.
از همین زاویه می توان توجیه «هایکو ماس»، وزیر امور خارجه آلمان در ممنوعیت فعالیت حزب الله لبنان را مورد خوانش قرار داد که گفت: «حزب الله حق موجودیت اسرائیل را به رسمیت نمی شناسد.» این توجیه کاملا با رویکرد حمایتی امریکا از اسرائیل هماهنگ و همسو است.
منابع تامین مالی حزب الله
با پیوستن آلمان به صف کشورهای عضو فشار حداکثری علیه ایران، قابل پیش‌بینی است که درج حزب الله لبنان در سیاهه سازمان‌های تروریستی گام پایانی آلمان در این باره باشد به طوری که به احتمال زیاد در ادامه منابع و شبکه‌های تامین مالی این حزب در آلمان مورد هدف قرار خواهد گرفت که این احتمال در اتهام‌زنی دستگاه اطلاعاتی آلمان به حزب الله در سوء استفاده از این کشور برای جمع کردن پول به نفع خود از طریق مجموعه‌های اقتصادی، قابل رویت است.
در همین ارتباط، بسیاری از گروه‌های دینی و سیاسی به آلمان به عنوان مکانی برای فعالیت‌های اقتصادی پرسود نگاه می کنند، «خلیل الحلو»، تحلیلگر سیاسی لبنانی در این باره اظهار داشت هزاران لبنانی به همراه دیگر گروه‌های سیاسی و دینی در آلمان مشغول فعالیت هستند و پول‌هایی که به دست می آورند را به لبنان ارسال می کنند.
فشار تاکتیکی
در این میان انگاره دیگری وجود دارد که معتقد است موضع آلمان در این خصوص در چارچوب «فشار تاکتیکی» بر حزب الله اتخاذ شده تا از حجم فشارهای امریکا و اتحادیه اروپا بر خود بکاهد، انگاره‌ای که سایت «دویچه وله» بدان پرداخته و عنوان کرده است: «دور از ذهن نیست که حزب الله لبنان سازمان جدیدی با نامی دیگر تاسیس کند. اما این اقدام موجب خواهد شد این حزب بسیاری از طرفداران مردمی خود یا علامت تجاری و تبلیغاتی خاص خود را از دست بدهد ولی در نهایت خواهد توانست فعالیت‌های خود را از کانال‌های دیگر پی بگیرد.»
این انگاره بر این امر استوار است که درج حزب‌الله لبنان در فهرست سازمان‌های تروریستی تاثیر منفی بر مناسبات آلمان با لبنان خواهد داشت چرا که این حزب در دولت لبنان حضور فعال دارد، این همان چیزی است که حزب چپگرای آلمان به هنگام مخالفت با این تصمیم در پارلمان این کشور به آن اشاره کرده بود.
در سایه مطالب پیش گفته، در روزهای آینده با توجه به اقدامات آتی برلین در ایجاد یا عدم ایجاد محدودیت در مسیر تلاش‌های حزب الله برای سازماندهی فعالیت‌هایش در آلمان مشخص خواهد شد که تصمیم آلمان در قرار دادن این حزب در فهرست سازمان‌های تروریستی در راستای فشاری تاکتیکی بوده یا اینکه آلمان عملا در مخالفت با همه فعالیت‌های حزب الله جدی و مصمم است.
