میدل ایست نیوز: «هایکو ویمن»، مدیر پروژه لبنان و سوریه و عراق در گروه بین المللی بحران با انتشار مقاله ای نسبت به هرگونه تعلل در کمک به دولت لبنان هشدار داد.
او در این مقاله نوشت که در اول مه لبنان از صندوق بین المللی پول درخواست کمک کرد. درخواستی که از آغاز با واکنش منفی واشنگتن رو به رو شد زیرا یکی از سه گروه تشکیل دهنده دولت فعلی لبنان حزب الله است.
ایالات متحده حزب الله را گروهی تروریستی می داند و در چارچوب سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران ومتحدانش در منطقه بر فشارهای خود بر حزب الله افزوده است.
طبیعی است که قرار نیست صندوق بین المللی پول در فعالیت های خود مسائل سیاسی را در نظر بگیرد، اما امریکا که بیشترین سهم را در این صندوق دارد و بیش از 16 رصد رأی درون صندوق از آن اوست سابقه ای طولانی در استفاده سیاسی از این موضوع داشته است.
شکست مذاکرات لبنان با صندوق بین المللی پول که باعث تضعیف موضع لبنان دربرابر دیگر نهادهای کمک کننده بین المللی خواهد شد، فاجعه بار خواهد بود. براساس گزارش گروه بین المللی بحران، اقتصاد لبنان در آستانه فروپاشی کامل قرار دارد و سیاست های بی ثبات آن به مسیری فاجعه بار پیش می رود.
در مارس گذشته لبنان اعلام کرد که قسط بدهی 31 میلیارد دلاری خود را نخواهد پرداخت. بانک مرکزی لبنان ذخایر خود را از دست داده و احتمالا به زودی ارز لازم برای واردات کالاهای اساسی را نداشته باشد.
نتیجه این وضعیت سقوط 60 درصدی ارزش لیره دربرابر دلار در چند ماه گذشته بود. در کنار این باید توجه داشت که لبنان 80 درصد کالاهای مصرفی خود را واردات می کند و این بدان معناست که قدرت خرید اکثریت مردم لبنان به نصف رسیده است.
شیوع کرونا و تدابیر ناشی از آن نیز بر وخامت اوضاع افزوده است. تا پیش از کرونا، 20 درصد از نیروی کار لبنان بیکار شده بودند و کرونا این وضعیت را تشدید خواهد کرد.
در چنین شرایطی پیش بینی آینده و پیامدهای این وضعیت دشوار نیست. از ماه آوریل اعتراضات در لبنان از سر گرفته شد و خیلی زود به تظاهراتی گسترده در اعتراض به وضعیت معیشیتی تبدیل شد که به حملات پی در پی به بانک ها انجامید.
وقتی اعتراض های اجتماعی به شورش گرسنگان تبدیل شود دیگر کار چندانی از نیروهای امنیتی بر نمی آید، به خصوص اگر این نیروها هم به علت مشکلات دولت چند ماه حقوق دریافت نکرده باشند. این وضعیت به فروپاشی سریع نهادهای خدماتی مانند بهداشت و آموزش و برق هم خواهد انجامید.
اما وقتی تحلیل ها و اظهارات مقامات امریکایی درباره تحولات لبنان را می خوانیم می بینیم که آنها همچنان بر حزب الله تمرکز کرده اند و اینکه چگونه حزب الله می کوشد که از این بحران برای گسترش نفوذ خود استفاده کند.
این بسیار عجیب است به خصوص که بسیاری از دیگر گروه های لبنانی که به نهادهای تصمیم گیرنده در غرب نزدیک هستند سهم بسیاری در شبکه های وابستگی و فساد در لبنان دارند و اگر بنا بر اصلاحات واقعی در این کشور باشد آنها در مقایسه با حزب الله آسیب کمتری نخواهند داد.
تمرکز بر به حاشیه راندن حزب الله که پایگاه اجتماعی آن را از تعداد کرسی هایش در مجلس می توان فهمید نتیجه ای نخواهد جز اینکه اوضاع لبنان را از کنترل خارج کند. این موضوع برای اروپایی ها بسیار نگران کننده خواهد بود، به خصوص اگر در نظر داشته باشیم که لبنان میزبان یک و نیم میلیون پناهنده سوریه ای است.
ازسوی دیگر باید توجه داشت که ازکارافتادگی نهاد دولت هم به هیچ وجه نمی تواند به اصلاحات بینجامد یا جنبشی مدنی در این کشور ایجاد کند که قدرت حزب الله را به چالش بکشد. بلکه اتفاقی که افتاد آن است که هرچه دولت ضعیف تر شود و نهادهایش از هم گسیخته شوند و وضعیت امنیتی از کنترل خارج شود طرف هایی که منابع مالی لبنان را در اختیار دارند نفوذ و قدرت خود را بیشتر خواهند کرد.
تجربه های سابق در همه کشورهای منطقه نشان داده که تضعیف نهاد دولت و فروپاشی اقتدار آن پیامدهای بسیار پرمخاطره و پرهزینه ای خواهد داشت و دست زدن ریسک نابودی یک کشور دیگر در خاورمیانه با هدف دستیابی به اهداف ژئوپلتیک حماقت محض خواهد بود.
لبنان نیازمند حمایت فوری خارجی است تا نهادهای حکومتی در آن از هم نپاشد و بحرانی انسانی در آن رخ ندهد. پرداخت کنندگان این کمک ها می توانند دولت را به اجرای اصلاحاتی وادار کنند که ریشه فساد را در کشور بکند.
اینکه حزب الله در آینده لبنان چه نقشی داشته باشد بهتر است به خود مردم لبنان و انتخابات سالم و شفاف آنان واگذار شود.
