میدل ایست نیوز: در 19 ژوئیه «اتحادیه میهنی کردستان» مشارکت خود در پارلمان ایالتی کردستان را به تعلیق درآورد که عملا به معنای تعطیل کردن مجلس بود. این تازه ترین نمونه از تلاش های رهبران سیاسی محلی در شرایطی است که اقلیم کردستان عراق گرفتار مشکلات متعدد ازجمله بحران اقتصادی و ویروس کرونا و حملات ترکیه به اقلیم است.
اقلیم کردستان طی سه دهه متحد مورد اعتماد امریکا در عراق و در جنگ با تروریسم بود و هنوز هم نیروهای پیشمرگه که تابع اقلیم هستند نقش اساسی در تلاش ها برای جلوگیری از بازگشت داعش به عراق و منطقه دارند. اما اختلافات عمیق نیروهای سیاسی کرد باعث شده که از اهمیت اقلیم به عنوان متحد امریکا و از نفوذ کردها در بغداد کاسته شود.
در اقلیم کردستان تاکنون بیش از 11 هزار مورد ابتلا و 419 مورد فوت براثر کرونا ثبت شده است. مشکلات سخت مالی اقلیم نیز فشار سنگینی بر حکومت اقلیم وارد کرده است.
باندبازی های سیاسی و اقتصادی و ضعف بخش خصوصی باعث شده که 80 درصد بودجه اقلیم که بیش از 950 میلیون دلار در سال است صرف حقوق و مزایای 1.25 میلیون نفر شود که نیروی کار متورم در بخش دولتی یا بازنشستگان را تشکیل می دهند. بودجه اقلیم تا حد زیادی وابسته به صادرات نفت است و با کاهش قیمت نفت مشکلات شدیدی در تأمین بودجه پیش آمده است.
در ماه آوریل، «مسرور بارزانی»، رئیس دولت ایالتی کردستان گفت که درآمدهای نفتی اقلیم فقط 30 میلیون دلار بوده است. در چنین وضعیتی، اقلیم در سال جاری فقط 3 بار حقوق کارکنان خود را پرداخته است. آنچه شرایط را دشوارتر کرده این است که توافقات اربیل با بغداد نیز وضعیت نامعلومی دارد و عدم پرداخت پول از بغداد باعث توقف همه پروژه های زیرساختی و خدماتی شده است.
در این میان، ترکیه نیز عملیاتی نظامی در اقلیم آغاز کرده اند.
پیش از این چنین مشکلاتی باعث شده بود که سیاستمداران کرد با موضعی متحد وارد میدان شوند. اما این بار اتحادیه میهنی کردستان و حزب دموکرات به تبادل اتهامات بسنده کرده و هر یک مشکلات را به گردن دیگری می اندازد.
این اختلافات که از حدود 8 ماه پیش آغاز شده باعث شده که اتحادیه میهنی در اقدامی که یکپارچگی اقلیم را تهدید می کند، موضوع فدرالیسم در اقلیم را مطرح کند. در آوریل گذشته، نیروهای تابع حزب دموکرات در منطقه «زینی وارتی» با نیروهای تابع اتحادیه میهنی درگیر شدند و این باعث نگرانی شدید در میان کردهای اقلیم شده است.
این رقابت های سیاسی باعث شده که موضوع کرونا هم تا حد زیادی سیاسی شود. حزب دموکرات افزایش آمار مبتلایان به کرونا را نتیجه اقدام اتحادیه میهنی در بازگشایی مرزهایش با ایران دانسته است. اتحادیه میهنی نیز به نوبه خود حزب دموکرات را به احتکار مواد درمانی متهم می کند.
این نزاع ها درون خود احزاب هم جریان دارد. مثلا شاخه مسرور بارزانی، «نیچروان بارزانی» را به سوء مدیریت و ناکارآمدی در توزیع ثروت هایی نفتی متهم می کنند. این وضعیت بیش از هرچیز در مورد نیروهای پیشمرگه خطرناک است که احتمال ایجاد دسته هایی وابسته به فرماندهان را ممکن می کند.
چنین وضعیتی به مرور زمان باعث تضعیف اعتماد مردم به نظام حکومتی اقلیم می شود. از چند سال پیش کفه قدرت به نفع حزب دموکرات کردستان تقویت شد و این حزب توانست 45 کرسی در مجلس ایالتی به دست آورد، اما این تحول باعث تغییر چندانی در حکمرانی نشد و تقسیمات سابق درباره حوزه های نفوذ اتحادیه میهنی و حزب دموکرات به قوت خود ماند و حزب دموکرات همچنان اصرار دارد که وزنه ای همسنگ حزب دموکرات باشد.
وجه مشترک دو حزب نداشتن تسامح دربرابر مخالفان است. همچنین هردو حزب حاضر نیستند که نیروهای امنیتی تابع خود را در نیروهای پیشمرگه ادغام کنند. موضوعی که باعث شده به گروه های شبه نظامی در دیگر نقاط عراق نیز بهانه داده که به فعالیت های خودسرانه خود ادامه دهند.
در این میان، ایالات متحده همواره روابط خود با اقلیم را بر پایه مسائل امنیتی و آموزش نیروهای پیشمرگه تعریف کرده است. حمایت امریکا از اقلیم و عراق در جنگ با داعش، باعث شد که کردها چنین برداشت کنند که امریکا از تصمیم فاجعه بارشان درباره برگزاری همه پرسی حمایت می کند.
