میدل ایست نیوز: دولت «دونالد ترامپ»، مجموعه تحریم های جامعی با نام «قانون قیصر» در نیمه ماه ژوئن بر نظام «بشار اسد»، رئیس جمهوری سوریه اعمال کرد که در آن کسانی که با نظام سوریه روابط تجاری، نظامی داشته و در زمینه تولید نفت و گاز یا بازسازی سوریه همکاری می کنند را مورد تحریم قرار می دهد.
به همین منوال دستورالعمل اجرایی 13894 که ترامپ در 17 اکتبر 2019 به امضا رساند نیز شامل انزوا از سیستم مالی امریکا برای کسانی است که در درگیری سوریه مشارکت دارند یا برای سنگ اندازی در جهت آتش بس و حل سیاسی این بحران از سوریه حمایت مالی می کنند.
قانون قیصر شدیدترین تحریم ها علیه نظام سوریه تاکنون است که تحریم حداکثری علیه نظام سوریه برای اجرای کامل عملیات سیاسی در سوریه را اعمال می کند دقیقا همان روندی که امریکا در قبال شریک اصلی سوریه یعنی تهران در پیش گرفته است.
اما قانون قیصر نه تنها پیامدهای اقتصادی ویران کننده ای برای شهروندان سوریه ای که از جنگ خسته شده اند خواهد داشت بلکه مانع از ورود طرف های بین المللی برای مصالحه سیاسی در سوریه یا بازسازی این کشور خواهد شد و این موضوع مجال بیشتری برای همکاری ایران با سوریه می دهد زیرا ایران هم اکنون تحت فشار حداکثری امریکا قرار دارد.
گسترش روابط ایران و سوریه
قبل از اجرای قانون قیصر علیه سوریه، تهران به گسترش سهم 200 میلیاردی خود در بازار سوریه پس از جنگ امید داشت به خصوص اینکه فشار تحریم ها از سوی امریکا بر ایران بیشتر شد.
در این رابطه «حسن دانایی فر»، رئیس ستاد توسعه روابط اقتصادی ایران با عراق و سوریه در مصاحبه ای در اکتبر 2019 گفت: «با وجود روابط سیاسی برجسته ایران و سوریه اما روابط اقتصاد میان دو کشور که به صورت سنتی است به خصوص در زمینه بخش خصوصی ضعیف است.
دانایی فر که سفیر سابق ایران در عراق بود اشاره کرد که در سال گذشته 12 گروه متشکل از 22 تاجر ایرانی از سوریه بازدید کرده اند در حالی که تهران نیز شاهد حضور تاجران سوری برای عقد قراردادهای اقتصادی بوده است.
وی با تمرکز به نفوذ روسیه و چین در اقتصاد سوریه خواستار رقابت با این کشورها شد از این رو انتظار می رود روابط اقتصادی تهران و دمشق پس از اجرای قانون قیصر شاهد افزایش باشد.
در همان روزی که قانون قیصر اجرا شد یکی هیئت ایرانی به ریاست دانایی فر با «حسین عرنوس»، نخست وزیری سوریه دیدار و درباره گسترش روابط اقتصادی، فرهنگی و علمی گفت وگو کرد.
عرنوس در آن نشست تاکید کرد سوریه برای بالا بردن تحمل مردم در برابر تحریم ها و محاصره اقتصادی و مقاومت ملت سوریه، طرح جامعی برای توسعه صنایع کشاورزی و مواد غذایی خود دارد.
محدود کردن هم پیمانان امریکا
ورود اقتصادی فزاینده تهران در سوریه در زمانی رخ می دهد که انتظار می رود در سطح گسترده ای قانون قیصر هم پیمانان امریکا از کشورهای عربی را محدود کند.
امارات و بحرین به شکل خاصی توجه ویژه ای به عادی سازی روابط دیپلماتیک و اقتصادی با نظام سوریه و برای متعادل کردن نفوذ ایران و مقابله با ترکیه نشان دادند.
در اواخر ماه مارس «محمد بن زاید آل نهیان»، ولیعهد امارات در تماسی تلفنی با اسد درباره ویروس کرونا گفت که امارات از ملت برادر سوریه در این شرایط استثنایی حمایت می کند، همبستگی انسان ها در شرایط سخت از همه چیز مهم تر است و سوریه در این شرایط تنها نخواهد ماند.
اما در مقابل «جیمز جفری»، نماینده ویژه امریکا در امور سوریه به هم پیمانان امریکا از میان کشورهای عربی نسبت به تلاش برای نزدیک شدن به سوریه در همان روز اجرای قانون قیصر هشدار داد.
همین محدودیت نیز ممکن است بر روسیه که قوی ترین هم پیمان نظام سوریه محسوب می شود اعمال شود.
همکاری نظامی
تلاش های ایران برای تبدیل تهدید ها به فرصت در سوریه فقط در زمینه قدرت نرم در اقتصاد و تجارت خلاصه نمی شود بلکه همکری نظامی نیز بخش دیگری از تلاش های ایران برای گسترش روابط خود با سوریه است.
تهران و دمشق اخیرا و پس از سفر «محمد باقری»، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح ایران به سوریه و دیدار با «علی ایوب»، وزیر دفاع این کشور، قرارداد نظامی جامعی برای تقویت توانمندی های نظام سوریه در زمینه پدافند هوایی را امضا کردند.
ایوب با اشاره به تحریم های قانون قیصر و حملات هوایی اسرائیل به مواضع نظامی سوریه گفت: «این قرارداد عزم و اراده ما برای همکاری مشترک ضد فشارهای امریکا را بیشتر می کند.»
قانون قیصر اتکای نظام سوریه به ایران را همانند اقدام ونزوئلا پس از فشار حداکثری افزایش می دهد و از این رو انتظار می رود این قانون ایران را به یک بازیگر اساسی و برزگتر در سوریه تبدیل کند.
