خط آهن موصل به ترکیه؛ قدم اول در اتصال بندر فاو به ترکیه

میدل ایست نیوز: خبر آغاز اجرای پروژه خط آهن عراق و ترکیه از استان نینوا پرسش های بسیاری را درباره رابطه این پروژه با افتتاح گذرگاه مرزی مشترک میان عراق و ترکیه در خارج از اقلیم کردستان مطرح کرده است. بسیاری کارشناسان معتقدند که این پروژه و اتصال آن به بندر بزرگ فاو موجب یک جهش بزرگ در درآمدهای اقتصادی عراق می شود.

«باسم انطون»، کارشناس اقتصادی عراقی، تأکید می کند که این پروژه چیز تازه ای نیست و مکمل پروژه عظیم جاده ای است که به تقویت بندر بزرگ فاو کمک می کند.

«نجم الجبوری»، استاندار نینوا، در 20 سپتامبر گذشته اعلام کرد که کادرهای مهندسی و فنی با همکاری یک شرکت مهندسی ترکیه ای تا چند روز دیگر پروژه احداث خط آهن میان موصل (465 کیلومتری شمال بغداد) و ترکیه را آغاز می کنند.

در ژوئیه 2019، «عبدالله لعیبی»، وزیر حمل و نقل سابق عراق، گفته بود که کشورش تصمیم دارد ازطریق ریلی به ترکیه متصل شود.

به گفته باسم انطون، اين پروژه شامل سه بزرگراه می شود که در غرب دجله ترکیه را به موصل متصل می کند و می تواند به شاهراهی برای انتقال کالا از بندر فاو به ترکیه و از آنجا به اروپا تبدیل شود.

یک منبع مطلع تأکید می کند که موصل در حال حاضر ارتباط مستقیم با ترکیه ندارد و گذرگاه مرزی موجود در مناطق مورد مناقشه میان دولت مرکزی و اقلیم کردستان قرار دارد.

«نوری الدلیمی»، وزیر برنامه ریزی سابق عراق، تأکید می کند که این خط آهن منافع بسیاری برای عراق خواهد داشت و موجب افزایش اهمیت بندر فاو می شود و اهمیت عراق را به لحاظ ژئوپلتیک دوچندان می کند و می افزاید که جاده های مرتبط با آن باید طوری طراحی شود که سالان دو میلیون کانتینر را منتقل کند.

این در حالی است که ایران و کویت می کوشند که با اتصال شبکه ریلی به بصره از اهمیت بندر فاو بکاهند و بنادر خود را جایگزین این بندر کنند بدین ترتیب که کالاها در بنادر ایران و کویت بارگزاری و سپس به صورت ریلی به بصره و از آنجا به ترکیه منتقل شود.

عراق که شبکه جاده ای فرسوده ای دارد می کوشد که طرح بازسازی جاده های خود و ساخت شبکه ریلی را در معرض سرمایه گذاری بین المللی قرار دهد اما تاکنون در این باره توفیقی به دست نیاورده است.

کارشناسان سیاسی و اقتصادی تلاش های کشورهای گوناگون برای کشاندن مسیرهای جاده ای و ریلی در عراق را نشان دهنده اهمیت استراتژیک عراق در خطوط ارتباطی جهان می دانند. به خصوص که چین نیز اعلام کرده که عراق بخشی جدایی ناپذیر از پروژه راه ابریشم جدید خواهد بود.

این جاده ها البته ابعاد سیاسی بسیار مهمی هم دارند. ازجمله آزادراه بین المللی عراق که امریکا پروژه بازسازی آن را در اختیار گرفته است. برخی کارشناسان تأکید کرده اند که توسعه مسیرهای جاده ای عراق می تواند این کشور را از درآمدهای نفتی بی نیاز کند.