میدل ایست نیوز: در تحولی خطرناک در پرونده سد النهضه، «دونالد ترامپ»، رئیس جمهوری امریکا اعلام کرد احتمال دارد مصر این سد را منفجر کند.
ترامپ در مراسم عادی سازی روابط اسرائیل و سودان گفت: این سد خیلی خطرناک است چرا که مصر دیگر نمیتواند به این زندگی ادامه دهد، من همیشه گفتهام مصریها این سد را منفجر خواهند کرد. اتیوپی خیلی پیش از آنکه سد را تکمیل کند باید روند ساخت آن را متوقف میکردند.
در همین رابطه، بسیاری از ناظران این سخنان ترامپ به مثابه موافقت ضمنی وی با هدفگیری سد النهضة قلمداد میکنند به طوری که «محمد نصرالدین العلام»، وزیر پیشین منابع آب مصر در صفحه فیسبوک خود نوشت:اظهارات رئیس جمهوری امریکا به معنای چراغ سبز به مصر برای تحرک نظامی به منظور مقابله با پرونده سد النهضة است.
چراغ زرد
از سوی دیگر، «سیمر غریب»، کارشناس مسائل راهبردی مصر تصریح کرد: اظهارات ترامپ بیانگر موضع شخصی وی نیست بلکه نشانگر دیدگاه امریکا در حق مصر در آب رود نیل است و تاکید می کند که گزینههای نظامی عملا برای حل و فصل بحران مذکور روی میز است چرا که این سد خطر بزرگی برای مصر به شمار می رود.
غریب در گفتوگو با شبکه الحره افزود: این اظهارات ترامپ چراغ سبز به مصر نیست بلکه تنها «چراغ زرد» برای تحرک نظامی است، رئیس جمهوری امریکا نسبت به انفجار سد موافقت نکرده بلکه در عین حال مانع از توسل مصر به گزینه نظامی برای حل این بحران نخواهد شد.
در همین رابطه، «انور ابراهیم»، نویسنده و تحلیلگر اتیوپیایی تصریح کرد: اظهارات ترامپ طرفداری کامل امریکا از طرف مصری است و مقامات اتیوپی نسبت به سخنان ترامپ بسیار معترض هستد اما بعید است که مصر سدت به اقدام نظامی بزند.
ابراهیم ادامه داد: شیوه تهدید به هیچ عنوان آدیس آبابا را به میز مذاکرات بازنخواهد گرداند بلکه تنها منجر به پیچیدهتر شدن و ملتهبتر شدن پرونده خواهد شد و این مداخلات خارجی است که پرونده سد النهصة را به بنبست رسانده است.
توقف کمکهای امریکا به اتیوپی
اتیوپی در 21 ژوئن گذشته از تکمیل مرحله نخست آبگیری سد النهصة علیرغم عدم دستیابی به توافق با مصر و سودان خبر داد.
ایالات متحده امریکا در پی این اقدام اتیوپی، در اوایل ماه سپتامبر اعلام کرد که بخشی از کمکهای مالی به این کشور را به حلت تعلیق درآورده است.
ترامپ در این باره تصریح کرد: «من برای آنها توافقی تدوین کردم اما اتیوپی متاسفانه آن را نقض کرد، آدیس آبابا نباید این کار را می کرد، این اشتباه بزرگی بود، آنها مادامی که به توافق مذکور پایبند نباشند، دیگر به آنها کمک مالی نخواهیم کرد.»
واکنش اتیوپی
در همین رابطه، نخستوزیر اتیوپی تصریح کرد: آدیس آبابا در برابر هیچ تجاوزی تسلیم نخواهد شد و ما توافقی که مبتنی بر معاهدات استعماری باشد، به رسمیت نمی شناسیم. (منظور وی، توافق کشورهای حوزه نیل در سال 1929 میلادی است که بسیاری از کشورهای افریقایی مستمره بریتانیا بودند.)
وی ادامه داد: این چنین اظهاراتی در وادارسازی اتیوپی به پذیرش شروط ناعادلانه نقش آشکار قوانین بین المللی است.
مصر برای تامین آب شیرین خود به میزان 90درصد به رود نیل وابسته است و تاکنون اتیوپی به درخواستهای قاهره برای تعیین حقابه این کشور از نیل پاسخ مثبت نداده و به تکمیل سد النهضة بر روی رود نیل ادامه داده است.
طرح مصر
به گفته کارشناس امور راهبردی مصر، در صورتی که قاهره به گزینه نظامی توسل جوید، میتواند این سد را نابود کند اما این کشور بر احترام به قوانین بین المللی اصرار دارد اما در صورتی که ناچار شود، همه سد را به صورت کامل نابود نخواهد کرد چرا که این امر نیازمند توان انفجاری بسیار بالایی است که احتمالا تنها در بمب اتمی خلاصه می شود.
وی با بیان اینکه مصر دست به حملات محدود برای ایجاد اختلال و مشکلات در سد خواهد زد تا سد غیرقابل استفاده شود، اظهار داشت: مصر دارای جنگندههایی است که می تواند در سایه شعف سامانه پدافندی اتیوپی بر فراز سد رسیده و آن را نابود کند.
در همین ارتباط، آدیس آبابا در اوایل ماه جاری اعلام کرد که سد النهضة و اطراف آن منطقه پرواز ممنوع است.
توانمندی اتیوپی
این کارشناس مصری در ادامه اظهار داشت: در صورت درگرفتن جنگ نظامی میان مصر و اتیوپی، قاهره در حملات خود بر اماکن حساس و حیاتی اتیوپی تمرکز خواهد کرد و آدیس آبابا به دلیل ضعف سامانه پدافندیاش که به دهه شصت یا هفتاد میلادی باز می گردد، قادر به دفاع نخواهد بود.
وی افزود: مصر می تواند حملات خود را از طریق پایگاه نظامی «برنیس» در دریای سرخ انجام دهد که یکی از نزدیکترین پایگاههای دریایی مصر به اتیوپی محسوب می شود.
برای مصر مسئله رود نیل به لحاظ تامین آب مورد نیاز، یک موضوع حیاتی است؛ این کشور با حدود ۱۰۰ میلیون نفر جمعیت تقریبا به طور کامل وابسته به منابع آبی نیل است.
احداث سد النهضة در اتیوپی جریان آب رودخانه نیل به سمت کشور همسایه را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد. کارشناسان مصری برآورد میکنند بسته به سرعت آبگیری این سد میزان آب ورودی به مصر بین ۱۴ تا ۲۲ درصد کاهش یابد و در بدترین حالت به خشک و صحرایی شدن ۳۰ درصد از کشتزارهای این کشور منجر شود.