میدل ایست نیوز: صحنه فرهنگی عراق در سال 2020 در اثرپذیری از پیامدهای شیوع کرونا و تعطیلی بسیاری از فعالیت های فرهنگی و هنری تفاوت چندانی با دیگر کشورهای عربی و جهان نداشت.
با وجود این، نهادهای فرهنگی عراق به فعالیت هایی که با تصمیمات دولت برای جلوگیری از شیوع کرونا تعارضی نداشت ادامه دادند.
ازجمله کانون نویسندگان ادبی عراق و چند نهاد فرهنگی دیگر شب نشینی های فرهنگی هفتگی خود را در فضای مجازی برگزار کردند. نشست هایی که با اقبال قابل توجه مردمی همراه بود.
شاید مهم ترین حادثه فرهنگی عراق در سال 2020 با اعلام تشکیل دولت جدید در این کشور در پی استعفای دولت سابق به علت تظاهرات گسترده مردم رقم خورد. این اتفاق بر سر کار آمدن وزیر فرهنگی از دل جامعه فرهنگی عراق بود.
دکتر «حسن ناظم»، وزیر فرهنگ دولت جدید، چهره ای آکادمیک بود که پیش از انتخاب به وزارت، به عنوان پژوهشگر مهمان در دانشگاه جورج تاون امریکا به سر می برد و مدیر کرسی یونسکو در دانشگاه کوفه بود.
او کتاب های متعددی در حوزه ادبیات و زبان نوشته و چندین کتاب نیز ترجمه کرده است. او اولین وزیر فرهنگی بود که از دل جامعه فرهنگی عراق و به دور از سهمیه بندی های فرقه ای و حزبی بر سر کار می آمد.
ناظم اولین مأموریت خود را اصلاح نظام اداری پوسیده در وزارت فرهنگ و مبارزه با فساد و تعامل با کشورهای همسایه عراق برای مرمت و نوسازی آثار تاریخی عراق اعلام کرد.
جوایز
در این سال جایزه خلاقیت عراقی در بخش های ترجمه و هنرهای تجسمی و هنرهای دراماتیک و شعر و داستان و نقد ادبی برندگان خود را شناخت.
در عرصه جهان عرب نیز نویسندگان عراقی حضوری چشمگیر داشتند. رمان «التانکی» اثر عالیه ممدوح به لیست کوتاه جایزه ادبی بوکر عربی راه یافت و «ناظم مزهر» بابت رمان «اجنحة النار» برنده جایزه ادبی کتارا شد.
«صموئیل شمعون» نیز برنده جایزه شیخ زاید در بخش نشر شد. ضمن اینکه «حیدر قاسم مطر» نیز همین جایزه را در بخش تألیف برد.
تازه ترین حادثه فرهنگی عراق در 2020 برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب بغداد بود که مؤسسه فرهنگی رسانه ای المدی آن را برگزار می کند. این نمایشگاه سال گذشته به علت تظاهرات برگزار نشده بود.
این نمایشگاه با اقبال گسترده مردمی همراه شد که بسیاری ناظران آن را بی سابقه توصیف کرده اند. ضمن اینکه به لحاظ حضور ناشران نیز گسترده تر از دوره های دیگر بود و بیش از 300 ناشر داخلی و عربی در آن حضور داشتند.
این نمایشگاه با برنامه های جنبی بسیاری نیز همراه بود.
عراق امسال شاهد ربوده شدن و ترور تعدادی از شخصیت های فرهنگی که در تظاهرات نیز سهیم بودند بود، ازجمله «توفیق التمیمی»، روزنامه نگار، «مازن لطیف» ناشر، و «هشام الهاشمی»، روزنامه نگار.
سال 2020 همچنین با فوت شماری از چهره های فرهنگی و هنری عراق همراه بود. ازجمله درگذشت «صالح جیاد» (1947-2020)، هنرمند تجسمی که در پاریس به سر می برد و بنیان گذار یک مکتب در هنرهای تجسمی عراق و چهره ای شناخته شده در سطح جهانی بود.
همچنین «سامی عبدالمجید» در 92 سالگی درگذشت. او نیز یکی از پیشکسوتان هنرهای دراماتیک در عراق و جهان عرب بود که از آکادمی سلطنتی انگلستان دیپلم هنر دریافت کرده و در امریکا فوق لیسانس علوم نمایشی خوانده و ریاست اتحادیه نمایشنامه نویسان عرب را برعهده داشت.
شخصیت فرهنگی دیگری که عراق امسال از دست داد «عادل کاظم»، فیلمنامه نویس معروف عراقی بود که در 81 سالگی درگذشت.
