آیا انتشار گزارش قتل خاشقجی، مناسبات بریتانیا با عربستان را تحت الشعاع قرار میدهد؟
پس از آنکه امریکا گزارشی امنیتی از جزئیات قتل فجیع خاشقجی و ارتباط مستقیم ولیعهد عربستان با این قتل منتشر کرد، بریتانیا برای بازبینی در مناسبات خود با این کشور در معرض فشار قرار گرفته است.
میدل ایست نیوز: پس از آنکه ایالات متحده امریکا گزارشی امنیتی از جزئیات قتل فجیع «جمال خاشقجی»، روزنامهنگار منتقد سعودی و ارتباط مستقیم «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان با این قتل منتشر کرد، بریتانیا برای بازبینی در مناسبات خود با این کشور در معرض فشار قرار دارد.
بریتانیا در برابر تعارض منافع
بریتانیا سال گذشته 20 فرد سعودی مرتبط با جنایت ترور خاشقجی را مورد تحریم قرار داد اما تنها یک روز پس از اعمال تحریم، فروش تسلیحات به ریاض به ارزش بیش از 1.39 میلیارد دلار را از سر گرفت.
روزنامه بریتانیایی The Times در گزارش روز گذشته خود نوشت: بریتانیا مجددا در خصوص روابط با ریاض در معرض فشارها قرار دارد اما علیرغم این موضوع، دیپلماتهای بریتانیایی و سعودی تصریح دارند که هیچ چیز در این باره دستخوش تغییر نخواهد شد چرا که روابط تجاری و امنیتی دو کشور بسیار حائز اهمیت است.
اما در این میان، تصمیم اخیر بایدن در انتشار گزارش قتل خاشقجی و بازبینی روابط امریکا با کشورهای شورای همکاری و تصمیم به توقف فروش تسلیحات به ریاض، معضلی واقعی برای دولت بریتانیا درست کرده است.
در همین رابطه، کارشناسان هشدار دادهاند اگر بریتانیا تحریمهای بیشتری علیه مسئولان سعودی اعمال نکند یا اقدام سختگیرانهتری درخصوص فروش تسلیحات به ریاض اتخاذ نکند، روابط خود با نزدیکترین متحد خود یعنی امریکا را تضعیف خواهد کرد.
ریاض یکی از مهمترین شرکای تجاری لندن به شمار میرود و حجم کالاهاهای صادراتی و خدمات ارائه شده بریتانیا به عربستان در سال 2018 میلادی که خاشقجی کشته شد، بیش از 8 میلیارد دلار بوده است.
عربستان همچنین طی یک دهه گذشته مشتری نزدیک به 40 درصد از صادرات تسلیحات بریتانیا را بوده است که این میزان ریاض را بزرگترین خریدار تسلیحات بریتانیایی در جهان کرده است، لندن در سپتامبر سال گذشته قراردادی به ارزش تقریبی 2 میلیارد دلار برای فروش بمب و موشک به عربستان امضا کرد.
اما بریتانیا این قراردادها در زمانی امضا کرد که «دونالد ترامپ»، رئیس جمهوری امریکا بود و ضمن عقد قراردادهای چند میلیارد دلاری فروش تسلیحات به عربستان، از انتشار گزارش اطلاعاتی امریکا درخصوص قتل خاشقجی خودداری میکرد اما اکنون صدور گزارش مذکور منجر به بروز جار و جنجال در وزارت امور خارجه بریتانیا درخصوص موضع این کشور در قبال پرونده قتل خاشقجی شده است به خصوص که بایدن سیاست امریکا در این باره را تغییر داد.
بریتانیا چکار می کند؟
وزارت امور خارجه بریتانیا پس از انتشار گزارش خاشقجی در بیانیهای اعلام کرد لندن از مدتها پیش در خصوص جنایت ترور خاشقجی موضعی آشکار داشته و آن را «جنایتی هولناک» توصیف کرده است اکنون نیز خواهان انجام تحقیقاتی شفاف در این باره است.
همچنین منبعی آگاه در وزارت امور خارجه بریتانیا به روزنامه The Tımes گفت: بریتانیا در حال بررسی اعمال تحریمهای مشابه امریکا علیه 76 شخصیت سعودی است که در تهدید مخالفان سعودی در خارج از عربستان نقش داشتهاند و این موضوع تنها شامل عاملان جنایت خاشقجی نمی شود.
منابع مذکور اظهار داشتند: دولت بریتانیا هیچ قصدی برای توقف فروش تسلیحات به عربستان یا قطع مناسبات خود با این کشور ندارد.
منابع مذکور درخصوص محاکمه ولیعهد سعودی گفت: پادشاه عربستان اگر محمد بن سلمان را برکنار نکند، وی تا پنجاه سال بعد قدرت را در عربستان در اختیار خواهد داشت و بهتر است بریتانیا درخصوص هر گونه اقدامی که میتواند روابطش با عربستان را تخریب کند، احتیاط کند.
این رویکرد، منجر به بروز خشم سازمان مبارزه با تجارت تسلیحات شده است که در بیانیهای اعلام کرد: عربستان از مدتها پیش در مقابل خرید گسترده تسلیحات از بریتانیا از حمایت لندن برخوردار است، این امر تنها به معنای ضعف سیاسی و تبانی است.
از سوی دیگر، «سنام وکیل»، معاون مدیر موسسه «چتهام هاوس»، گفت: بریتانیا پس از خروج از اتحادیه اروپا، امیدوار بود از مناسبات قوی خود با شرکایش در سراسر خلیج از جمله عربستان استفاده کند.
در همین رابطه، منابع بریتانیایی به روزنامه The Tıme گفت که از زمان انتشار گزارش قتل خاشقجی هیچ چیز تغییر نکرده است و روند تحویل تسلیحات بریتانیایی به عربستان بدون هیچ مشکلی در جریان است.