خبر اولدیدگاهسرخط خبرهاسیاسی

توسل به نهادهای بین‌المللی؛ آخرین چاره مصر و سودان در بحران سد النهضه

با به بن‌بست رسیدن مذاکرات سد النهضه و اعلام بی‌اعتمادی سودان به اتیوپی، مصر اعلام کرده است که کشورهای پایین دست سد النهضه پیش از آغاز مرحله دوم آبگیری، چاره‌ای جز توسل جستن به دیوان بین‌المللی لاهه و شورای امنیت ندارند.

میدل ایست نیوز: با به بن‌بست رسیدن مذاکرات بحران سد النهضه و اعلام بی‌اعتمادی سودان به اتیوپی، مصر اعلام کرده است که کشورهای پایین دست سد النهضه پیش از آغاز مرحله دوم آبگیری، چاره‌ای جز توسل جستن به دیوان بین‌المللی لاهه و شورای امنیت ندارند.

در این میان، اتیوپی خود را برای آغاز مرحله دوم آبگیری سد النهضه با ظرفیت 13.5 میلیارد متر مکعب از رود نیل آماده می‌کند تا آب جمع شده پشت این سد به 18.5 میلیارد متر مکعب برسد.

اتیوپی در 21 ژوئیه گذشته از تکمیل مرحله نخست آبگیری سد النهضه علیرغم عدم دستیابی به توافقی با مصر و سودان خبر داده بود.

سد النهضه در شمال غرب اتیوپی در نزدیکی مرزهای سودان بر روی رود نیل آبی ساخته شده است؛ رودی که در خرطوم با رود نیل سفید به هم می‌پیوند، این رود، منبع تنشی میان سه کشور از زمان آغاز ساخت سد النهضه در آوریل سال 2011 میلادی به شمار می‌رود.

مصر و سودان خواهان دستیابی به توافق الزام‌آور پیش از آبگیری مرحله دوم هستند اما اتیوپی اعلام کرده که عملیات آبگیری بخشی جدایی‌ناپذیر از ساخت سد است و نمی‌تواند آن را به تعویق بیندازد.

در همین رابطه، «جمال بشیر»، تحلیلگر امور سیاسی اتیوپی در گفت‌وگو با الحره تصریح کرد: کشورهای غربی و نهادهای بین‌المللی پس از سخنان تهدیدآمیز «عبدالفتاح السیسی» در رابطه با راهکار نظامی سد النهضه بر مصر اعمال فشار کردند به خصوص دولت ایالات متحده امریکا که موضع خود را تغییر داده است به طوری که ترامپ علنا از مصر حمایت می کرد اما اکنون دولت بایدن موضع بی‌طرفی در پیش گرفته است.

«حافظ الغویل»، مشاور سابق بانک جهانی هم تصریح کرد: توسل به دیوان بین‌المللی لاهه یا شورای امنیت و یا هر دوی آن بهتر از حمله نظامی به سد است.

الغویل گفت: قاهره و خرطوم در توسل به نهادهای بین‌المللی تاخیر کرده‌اند تا جایی که دیگر زمان زیادی برای مرحله دوم آبگیری سد النهضه باقی نمانده است.

وی گفت: دیوان بین المللی لاهه اگر تشخیص دهد مرحله دوم آبگیری سد به ضرر کشورهای پایین دست است، امکان دارد رای به عدم آبگیری بدهد تا حکم نهایی صادر شود اما فرایند رسیدگی این دادگاه به پرونده‌ها زمانبر است.

در این میان، علیرغم تلاش‌های مصر برای کشاندن پرونده سد النهضه به شورای امنیت، جمال بشیر، تحلیلگر امور سیاسی اتیوپی معتقد است که چین به دلیل سرمایه‌گذاری‌هایی که در پروژه‌های مربوط به سد النهضه انجام داده است، در کنار آدیس آبابا خواهد ایستاد، روسیه نیز از رای دادن در این مساله امتناع خواهد کرد. علاوه بر این، مصر امید زیادی برای حمایت امریکا از خود در شورای امنیت ندارد.

بشیر اظهار داشت: به دلیل زمانبر بودن روند رسیدگی در دیوان بین‌المللی لاهه، مصر علیرغم موانع پیش رو باز به شورای امنیت متوسل خواهد شد و این احتمال وجود دارد که این شورا، کمیته‌ای برای پیشبرد مذاکرات میان سه کشور تشکیل دهد یا اینکه فرستاده‌ای ویژه مشخص کند.

در مقابل، «دیوید فیلپز»، استاد دانشگاه کولومبیا در امریکا معتقد است که بهترین گزینه، باقی ماندن مذاکرات در سطح فنی است.

وی افزود:ارجاع پرونده به شورای امنیت یا دیوان بین‌المللی لاهه منجر به سیاسی شدن این مساله می شود و به دلیل عدم اعتماد سه کشور، دستیابی به راهکار مورد قبول سه طرف را دشوار خواهد ساخت چرا که سرانجام هیچ نهادی نمی‌تواند برخلاف رویکردها یا منافع یک کشور امری را بر آن تحمیل کند.

اما الغویل در پایان اظهار داشت:دیوان بین‌الملل یا شورای امنیت اگر رای به عدم آبگیری سد النهضه بزنند، شرکت‌های دخیل در این پروژه مشمول تحریم خواهند شد همچنین مصر می‌تواند از این شرکت‌ها درخواست خسارت کند، افزون بر این، بانک جهانی که بخشی از منظومه بین المللی است ملزم خواهد بود تا تصمیمات شورای امنیت را اجرا کند و به دولت اتیوپی وام ندهد اما در صورت حمله به سد، این کشور مورد تحریم قرار خواهد گرفت.

مصر در تامین 90 درصد از آب شرب خود به رود نیل وابسته است و هرگونه کاهش حقابه این کشور از نیل، آثار اجتماعی و اقتصادی ویرانگری بر مصر خواهد داشت، این در حالی است که آدیس‌آبابا تصریح دارد که سد النهضه با سرمایه‌گذاری 4.6 میلیارد دلاری در تبدیل این کشور به قطب انرژی منطقه نقش‌آفرین نقش‌آفرین است و می‌تواند علاوه بر درآمدزایی منجر به فقرزدایی در این کشور شود.

در این میان، اختلافات سه کشور بر سر مقدار آب رهاسازی شده از سوی اتیوپی در صورت بروز کم‌آبی متمرکز است، با عملیاتی شدن این سد، اتیوپی می‌تواند به بزرگترین کشور صادر کننده برق در آفریقا با تولید ۶۰۰۰ مگاوات برق تبدیل شود.

اتیوپی و سودان در این میان منافع خود را دارند. سد النهضه در ۲۰ کیلومتری سودان واقع شده و این کشور زیان آبی قابل توجهی نمی‌بیند بلکه برای جبران کمبود برق خود به ساخت این سد نیز امید دارد. اما مصر نگران پایین آمدن سهم آب خود است؛ آبی که آن را برای شرب، زراعت و صنعت به کار می‌گیرد.

منبع
الحره

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا