میدل ایست نیوز: عمان در سایه سلطنت «هیثم بن طارق آل سعید» توانسته از چالشهای کرونا و تأثیر شدید آن بر اقتصاد غلبه کند اما با چالشهای دیگری مواجه است که سیاست سنتی بیطرفیاش بهخصوص در قبال ایران و اسرائیل را با مسئله مواجه کرده است.
با شیوع کرونا در عمان، سلطان هیثم بن طارق به اقدامات قاطعی برای کنترل بیماری و مهار پیامدهای اقتصادی آن ازجمله کاهش قیمت نفت در کشوری با جمعیت 5 میلیون نفر که تقریبا نیمی از آنها مهاجرند دست زد.
عمان روی هم رفته کارنامه خوبی در مهار شیوع ویروس داشت هرچند از آغاز تاکنون 191 هزار مورد ابتلا به کرونا و 2 هزار مورد فوت براثر کرونا شاهد بوده است.
البته این کشور هنوز در زمینه واکسیناسیون ضعیف است و فقط 2.5 درصد از جمعیت عمان تاکنون واکسینه شدهاند.
اوضاع اقتصادی و پیامدهای کرونا آزمونی نه چندان آسان برای سلطان هیثم بود. او که در اوایل سال 2020 به قدرت رسید از آغاز نشان داد که تمایلی جدی به خارج کردن نهادهای حکومتی از حالت رکود دارد و اصلاحات اداری و اقتصادی را در کشور آغاز کرد.
با شیوع کرونا نیز دولت برای کاهش پیامدهای آن هزینه بسیاری داد، ازجمله پرداخت وامهای فوری بدون بهره به فعالان اقتصادی و معافیتهای مالیاتی و تسهیل در دریافت مالیات و ایجاد صندوق امنیت مشاغل برای حمایت از کارکنانی که مشاغل خود را از دست داده بودند.
براساس برآوردهای صندوق بین المللی پول رشد اقتصادی عمان در سال 2021 منفی 6.4 درصد خواهد بود و کسری بودجه این کشور نیز به معادل 10 درصد تولید ناخالص داخلی خواهد رسید ضمن اینکه بدهی های دولت از 61 درصد تولید ناخالص داخلی به 80 درصد میرسد.
عمان در نیمه ماه آوریل گذشته مالیات بر ارزش افزوده را به 5 درصد رساند و امیدوار است که از این راه حدود یک میلیارد دلار بر درآمدهایش افزوده شود.
در اکتبر گذشته عمان از قطر دو میلیارد دلار کمک مالی دریافت کرد و وعدههایی برای تشویق چین به سرمایهگذاری در عمان در چارچوب طرح کمربند و جاده داده است.
اما چالشی که عمان با آن مواجه است آن است که چنین توسعهای امکان دارد به سیاست بی طرفانه سنتی این کشور آسیب بزند.
دیگر بر کسی پوشیده نیست که عمان بازیگر اصلی در آغاز مذاکراتی میان ایران و امریکا بود که به توافق هستهای برجام انجامید.
به نظر میآید که عمان هنوز امکان این وساطت را دارد، بهخصوص که تیمی که در امریکا فعال است همان تیمی است که در سال 2014 با ایران وارد مذاکره شد.
«بدر البوسعیدی»، وزیر امور خارجه عمان، در فوریه گذشته در نشست شورای آتلانتیک گفت که عمان روابط بسیار خوبی با تهران و واشنگتن دارد و افزود که هیچ مانعی در مسیر فعال شدن دوباره کانالهای ارتباطی میان ایران و امریکا ازطریق عمان وجود ندارد.
در مورد رابطه با اسرائیل هم سلطان عمان باز خویشتنداری پیشه کرد. او دربرابر فشارهای دولت ترامپ برای علنی سازی روابطش با اسرائیل مقاومت کرد و نشان داد که میکوشد روابط دوستانهاش با اسرائیل آسیبی به روابطش با تهران نزند.
مسقط همواره بر این اصل تأکید کرده که امضای توافق رسمی با اسرائیل مشروط به پذیرش طرح صلح عربی ازسوی اسرائیل است که به موجب آن کشور مستقل فلسطینی در مرزهای 1967 با پایتختی قدس شرقی تشکیل میشود. عمان در عین تأکید بر این اصل، نقش چندان پررنگی در مسئله فلسطین ندارد و بدین ترتیب حساسیت اسرائیل را برنمیانگیزد.
عمان ضمن استقبال از عادیسازی روابط میان اسرائیل با امارات و بحرین و مراکش و سودان، تأکید کرد که از سطح کنونی روابطش با اسرائیل راضی است و نیازی به افزایش این سطح نمیبیند.