شکست ابتکار مکرون؛ پایانی بر قیمومیت خودخوانده فرانسه بر لبنان؟
سفر اخیر وزیر امور خارجه فرانسه به بیروت فارغ از خط و نشان کشیدن‌ها و تهدیدها عملا هیچ ایده تازه‌ای درخصوص بن‌بست موجود در سپهر سیاسی لبنان نداشت.
میدل ایست نیوز: سفر اخیر «جان اف لودریان»، وزیر امور خارجه فرانسه به بیروت فارغ از خط و نشان کشیدن‌ها و تهدیدها عملا هیچ ایده تازه‌ای درخصوص بن‌بست موجود در سپهر سیاسی لبنان نداشت؛ وی پیش از ورود به لبنان تهدید کرده بود پاریس علیه کسانی در مسیر تشکیل دولت جدید مانع‌تراشی می‌کنند، اقدامات تنبیهی نظیر ممانعت از ورود به اراضی فرانسه و بلوکه کردن دارایی‌شان در بانک‌های این کشور را اعمال خواهد کرد.
لودریان در سفر خود به لبنان، دیدارهای رسمی خود را تنها به ملاقات با «میشل عون» رئیس جمهوری، «نبیه بری» رئیس مجلس و «سعد الحریری» نخست‌وزیر مامور تشکیل کابینه اختصاص داد و در مقابل در دیدارهای غیررسمی خود با شخصیت‌های سیاسی و فعالان مدنی ملاقات کرد.
بر اساس اطلاعات موجود، وی در این دیدارها هیچ ایده تازه‌ای برای اجرای ابتکار «امانوئل مکرون»، رئیس جمهوری فرانسه مطرح نکرد؛ ابتکاری که مکرون هفت ماه پیش در دیدار با طبقه سیاسی لبنان برای تشکیل دولتی تکنوکرات و قادر به انجام اصلاحات مطلوب طرح کرده بود، در این میان تنها چیزی که مسئولان و مخاطبان لبنانی از لودریان شنیدند، پافشاری بر ابتکار مکرون، تهدید به اعمال تحریم‌ها، توبیخ مسئولان به دلیل رساندن وضعیت به مرحله کنونی بود و بس! بدون اینکه هیچ طرحی برای برون‌رفت لبنان از وضعیت بغرنج جاری ارائه دهد.
واقعیت آن است که سفر لودریان به بیروت و تهدید به اعمال تحریم‌ها، دو موضوع را آشکار کرد؛ نخست اینکه ابتکار فرانسه برای تشکیل «دولت تکنوکرات» شکست خورده است زیرا قرار بود این دولت ظرف مدت 15 روز یعنی در اواسط ماه سپتامبر سال گذشته تشکیل شود که نشد.
ثانیا این خط و نشان کشیدن‌ها، ناتوانی فرانسه در پیشبرد خواسته‌های خود در لبنان را نشان داد به طوری که نه ابتکار مذکور توانست افراد دخیل در عدم تشکیل دولت را به تحرک وادارد و نه تهدید به اعمال تحریم‌ها، و عملا شاهد هیچ تغییری در صحنه سیاسی لبنان نیستیم و تنها اوضاع این کشور در عرصه‌های اقتصادی،معیشتی، سیاسی و چه بسا امنیتی رو به وخامت دارد.
در همین رابطه باید به گفت که فرانسه تاکنون در متقاعد کردن اتحادیه اروپا برای اتخاذ اقدامات تنبیهی علیه مسئولان لبنانی ناکام مانده است لذا تحریم‌های احتمالی و مورد تهدید لودریان تنها از سوی فرانسه اعمال خواهد شد؛ امری که ظاهرا گروه‌های لبنانی ترسی از آن ندارند.
اما درخصوص ناتوانی فرانسه در ارائه راهکاری برای برون‌رفت لبنان از بحران کنونی باید گفت که بخشی از این ناتوانی به عدم اطلاع فرانسه از ماهیت فضای سیاسی لبنان باز می‌گردد و برخی برای اثبات این عدم اطلاع یا دستکم نبود آگاهی کافی فرانسه از تحولات و سپهر سیاسی لبنان به شتاب و عجله پاریس در مطرح کردن ابتکار مذکور پس از انفجار سهمگین بندر بیروت استناد می‌جویند، گویی که لبنان یکی از استان‌های فرانسه است و گروه‌های سیاسی این کشور هیچ تاثیرگذاری بر آن ندارند.
همچنین در بیان دلایل دیگر این ناتوانی فرانسه باید به نبود ابزارهای فشارهای کافی نزد این کشور علیه مسئولان لبنانی دخیل در روند تشکیل دولت و نیز وجود قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی دیگر که اثرگذاری مستقیم و پررنگی بر فضای سیاسی لبنان دارند، اشاره کرد؛ قدرت‌هایی که اجازه نخواهند داد فرانسه به راحتی بار دیگر لبنان را به زیر هیمنه خود در آورد.
در این میان، ناگفته پیداست که فرانسه بیش از آنکه به دنبال حل بحران سیاسی لبنان باشد، در پی به دست آوردن منطقه نفوذی در خاورمیانه است به خصوص که نفوذ و حضور این کشور در میادین دیگر به ویژه شمال افریقا رو به کاهش نهاده است و اینک پاریس به دنبال آن است که موقعیت خود در لبنان را هر طور شده، حفظ کند؛ لبنانی که همواره فرانسه بدان به عنوان سهم خود در منطقه خاورمیانه نگریسته است اما به نظر می‌رسد در سایه توازنات و دگردیسی‌های جاری و نقش‌آفرینی قدرت‌های دیگر، نخواهد توانست این سهم ادعایی خود را حفظ کند.
در پایان باید گفت لودریان که با تفاهم و هماهنگی با «آنتونی بلینکن»، همتای امریکایی خود و تلاش برای جلوگیری از نفوذ روسیه در لبنان و مقابله با نفوذ آشکار و تاثیرگذار ایران در لبنان و نیز ترکیه به این کشور سفر کرده بود، در تحقق هدف خود ناکام ماند و تحولات اخیر نشان داد که فرانسه قرن بیست‌ویکم دیگر همان فرانسه قرن بیستم نیست که با بریتانیا قلمرو امپراتوری عثمانی را میان هم تقسیم کردند و با ایجاد نظام سهم‌خواهی، لبنان را تحت هیمنه خود درآورد.
همچنین بخوانید:
