میدل ایست نیوز: به نوشته وبگاه الجزیره، هنگامی که در خیابان ها و کوچه های بغداد قدم می زنی با بنایی در کنار رودخانه دجله از سمت الرصافه رو به رو می شوی، در بالای آن لوحی وجود دارد که بر روی آن نوشته شده است «مدرسه نظامی رشدیه» و دقیقا در زیر آن نوشته شده است «مرکز فرهنگی بغداد» و این دو عنوان، بخشی از تاریخ فرهنگی بغداد را در گذر قرن ها حکایت می کند.
تاریخ ساخت این مدرسه به نیمه دوم قرن 19 باز می گردد، زمانی که نیروهای عثمانی پس از آنکه کودکان آموزش خود را از مکتب خانه ها دریافت می کردند، تصمیم گرفتند که مجموعه ای از مدارس جدید را در سرزمین های مختلف احداث کنند.
این بنا در دهه های گذشته برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است؛ چنان که در طول جنگ جهانی اول به عنوان بیمارستان و پس از آن به عنوان محل برگزاری دادگاه های مدنی و کیفری مورد استفاده قرار گرفت و سپس در دهه نود قرن گذشته به موسسه ای مذهبی تبدیل شد.
پس از بسته شدن درهای ساختمان در پی حمله نیروهای آمریکایی به کشور در سال 2003، این بنا در سال 2011 مورد مرمت قرار گرفت و بازگشایی شد تا به عنوان مرکزی فرهنگی درهای خود را به روی عموم مردم بگشاید و در آن، هر هفته رویدادها و فعالیت های فرهنگی مختلف برگزار می شود.
هنگامی که از دروازه چوبی آن عبور می کنی با راهرویی کوتاه و سپس محوطه ای بزرگ رو به رو می شوی که در گوشه ای از آن تعدادی از جوان ها تابلوهای نقاشی خود را به نمایش گذاشته اند و در گوشه ای دیگر دختران جوانی بازار خیریه ای را بر پا کرده اند و این مکان ممکن است گاهی میزبان جشنواره شعر یا اجرای تئاتر باشد.
در تالارهای ساختمان که نام شاعران، هنرمندان و متفکران عراقی را بر خود دارد به صورت هفتگی سخنرانی ها و سمینارهای فرهنگی برگزار می شود که بسیاری از مردم بغداد به طور مرتب در آن شرکت می کنند.
به گفته «زهرا حبیب»، یکی از شرکت کنندگان در بازار خیریه از زمان بازگشایی این بنا در حدود یک دهه پیش، این ساختمان به مکانی برای بسیاری از هنرمندان جوان تبدیل شده است که به دنبال محلی برای عرضه آثار خود به مردم هستند.
بر اساس برخی منابع تاریخی، بنای فعلی مدرسه رشدیه در اصل مدرسه ای بوده است که در اواخر عصر عباسی ساخته شده و به نام «مدرسه امیر سعاده»، خادم خلیفه المستظهر بالله شناخته می شده است.
در سال 1870 ، فرماندار مدحت پاشا تصمیم گرفت از آن به عنوان یک مدرسه نظامی جدید استفاده کند که تعدادی از جوانان بغداد را برای تحصیل در دانشکده نظامی استانبول آماده می کرد و این مدرسه در زمان فرمانداری عبدالرحمن پاشا در سال 1879 گشایش یافت.
مساحت بنا حدود 6 هزار متر مربع است و از دو طبقه با حیاطی بزرگ در وسط آن و 25 اتاق در ابعاد مختلف تشکیل شده است که بیشتر آنها به سالن هایی تبدیل شده اند که هر هفته پذیرای فعالیت های فرهنگی یا نمایشگاه های آثار نفیس و ارزشمند هستند.
به گفته «یاسر العبیدی»، پژوهشگر میراث فرهنگی، تحصیل در مدرسه رشدیه، 4 سال به طول می انجامید و شامل مواد درسی مختلف از جمله علوم دینی و دستور زبان ترکی و عربی و حساب و طراحی و تاریخ عمومی و تاریخ عثمانی و جغرافیا و غیره بوده است.
از مشهورترین کسانی که از مدرسه رشدیه فارغ التحصیل شده اند، «جعفر العسکری» ملقب به ابوالجیش العراقی است و دیگران، مناصب مهمی در نهادهای مدنی و نظامی دولت نوپا داشتند.
مدیران و همه معلمان و کارکنان شاغل در آن به جز معلمان دین و زبان همگی نظامی بودند.
العبیدی مانند تجارب مشابه کشورهای همسایه، سرمایه گذاری بناهای دیگر تاریخی و میراث فرهنگی در بغداد مانند کاخ عباسی و مدرسه مستنصریه و دروازه الوسطانی و غیره را برای مقاصد گردشگری پیشنهاد می کند.
«طالب عیسی»، مدیر مرکز فرهنگی می گوید که موسسه او سالانه بیش از هزار رویداد را در این ساختمان برگزار می کند و میانگین تعداد بازدیدکنندگان هفتگی این بنا بیش از 3 هزار نفر است.
