خبر اولمقالاتنگاه خاورمیانه

اهداف عملیات نظامی جدید ترکیه در شمال سوریه چیست؟

ترکیه در عملیات احتمالی خود در شمال سوریه به دنبال ایجاد منطقه امن در عمق 30 کیلومتری سوریه، بازگرداندن آوارگان سوری ساکن در ترکیه و تامین امنیت مرزهای جنوبی خود است.

میدل ایست نیوز: شورای امنیت ملی ترکیه اخیرا در بیانیه ای اعلام کرد که عملیات نظامی کنونی و عملیات احتمالی در طول مرزهای جنوبی کشور، ضرورتی برای امنیت ترکیه محسوب می شود و حاکمیت همسایگان ترکیه را هدف قرار نمی دهد.

بیانیه صادر شده از نشست شورای امنیت ملی ترکیه به ریاست رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه تاکید کرد که آنکارا همواره به روح و قوانین اتحادهای بین المللی پایبند بوده و به همان اندازه مسئولیت پذیری و راستی از سوی متحدانش انتظار دارد.

اردوغان پیشتر گفته بود که ترکیه به زودی اقداماتی در رابطه با فعالیت های تکمیل نشده که برای ایجاد مناطق امن در عمق 30 کیلومتری در طول مرزهای جنوبی با سوریه آغاز کرده، انجام خواهد داد.

وی اشاره کرد که مناطقی که از آن به ترکیه حمله می شود و مناطق امن، در راس اولویت های عملیات نظامی احتمالی ترکیه خواهد بود و به محض پایان مقدمات ارتش، دستگاه اطلاعاتی و نیروهای امنیتی، این عملیات آغاز خواهد شد.

هر بار پیش از هرگونه تحرک ارتش ترکیه در سوریه، تحلیل ها و گفته های زیادی درباره اهداف احتمالی عملیات ترکیه مطرح می شود؛ عملیات ترکیه غالبا با مذاکرات با طرف های موثر در امور سوریه نظیر روسیه و امریکا انجام می شود و در نتیجه توافقات همانند آنچه در عملیات نبع السلام رخ داد یا تحقق اهداف مورد نظر همانند عملیات درع الفرات و غصن الزیتون، متوقف می شود.

جنگ یا فشار سیاسی؟

ترکیه از شرایط کنونی برای فشار بر پرونده سوریه و حضور نظامی استراتژیک خود در آنجا سوء استفاده می کند؛ آن هم به دلیل تغییرات جهانی که ماه هاست رخ می دهد و به صورت مستقیم بر سوریه و عملیات ترکیه در آن تاثیر می گذارد، از جمله حمله روسیه به اوکراین و خروج برخی نیروهای روسی از سوریه و مشغول بودن جهان به این جنگ علاوه بر مخالفت ترکیه با پیوستن فنلاند و سوئد به پیمان ناتو. ترکیه سعی دارد از این تحولات سوء استفاده کرده و منافعی را از جمله منطقه امن در مرزهای جنوبی خود کسب کند.

یک مسئول امریکایی فاش کرد که نیروهای روسیه چند هفته ای است که در حال خروج تدریجی از مناطق مختلفی از سوریه و به طور مشخص از پایگاه هوایی حمیمیم در لاذقیه هستند.

وی اشاره کرد که عملیات خروج از سوریه شامل هزاران نفر از یگان های پیاده نظام، نیروی هوایی و واحد مهندسی می شود که برای تقویت جبهه رو به فروپاشی روسیه در اوکراین خارج می شوند.

از طرفی دیگر ترکیه در تلاش است از طریق مذاکراتی که بین فنلاند و سوئد از یک سو و خود از سویی دیگر در جریان است، توافقی با ناتو برای ایجاد منطقه امن در سوریه کسب کند. ترکیه با ورود فنلاند و سوئد به ناتو به دلیل آنچه ترکیه حمایت از تشکلات تروریستی مخالف خود عنوان می کند، مخالفت می کند.

در صورتی که توافقی بین طرفین صورت بگیرد، تحرکات ترکیه علیه کردها در شمال سوریه متفاوت از عملیات گذشته این کشور و بدون مخالفت ناتو انجام خواهد شد؛ علاوه بر اینکه ممکن است ترکیه بابت ایجاد منطقه امن در شمال سوریه و بازگشت آوارگان سوریه در ترکیه، حمایت شود.

اما شرایط آنطور که برخی معتقدند برای ترکیه برای آغاز عملیاتی جدید در سوریه هموار نیست و هنوز موانعی بر سر راه آن وجود دارد؛ یک گزارش حاکی از آن است که ارتش امریکا مجددا در پایگاه خراب عشق در شهر عین العرب مستقر شده است و تجهیزات و دستگاه های امریکا مرمت این پایگاه و برداشتن تپه های خاکی از اطراف آن را آغاز کردند. و این درحالیست که در سال 2019 و در چارچوب خروج از برخی مواضع در منطقه پس از عملیات نبع السلام ترکیه از این پایگاه خارج شده بود.

همزمان با آغاز عملیات میدانی در ترکیه، ند برایس، سخنگوی وزارت خارجه امریکا گفت که هر حمله جدید در شمال سوریه، ثبات منطقه ای را در سطح گسترده تری از بین می برد و کارزار علیه داعش را در معرض خطر قرار می دهد.

برایس افزود که امریکا احتمال می دهد ترکیه که عضو ناتو است، به بیانیه مشترک صادره در اکتبر 2019 درخصوص عملیات نظامی هجومی در سوریه پایبند باشد.

لازم به ذکر است که ترکیه عملیات نظامی گذشته را بدون رضایت کامل بین المللی آغاز کرد اما توانست از طریق تفاهماتی با برخی کشورهای تاثیر گذار در سوریه نسبتا به آنچه می خواهد، دست یابد.

ترکیه اکنون نیز همزمان با راه حل و فشارهای سیاسی، به حملات نظامی خود در مناطق شرق سوریه و به طور مشخص مناطق حضور نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) که دشمن اصلی ترکیه در منطقه است، ادامه می دهد.

این کشور برجسته ترین فرماندهان قسد را با پهپاد هدف قرار داده و آنطور که برخی منابع می گویند 6 فرمانده بلندپایه قسد در عملیات ترکیه کشته شده اند و مقر حضور آنها نیز هدف حملات ترکیه قرار گرفته است.

نیروهای ترکیه حملات توپخانه و موشکی خود علیه مواضع قسد در روستاهای حومه شمالی حلب را به ویژه در اطراف شهرک تل رفعت تشدید کرده است؛ این عملیات با عملیات ارتش ترکیه علیه عناصر کرد حاضر در مناطق متینا، زاب و افشین – پاسیان در شمال عراق همزمان شده است. در همین رابطه رئیس جمهور ترکیه اشاره کرده بود که عملیات در شمال عراق ممکن است گسترش یابد و مناطقی از سوریه را نیز شامل شود.

نیروهای دموکراتیک سوریه نیز همواره نیروهای ترکیه را در سوریه هدف قرار می دهد که اینگونه شمار زیادی از نیروهای نظامی ترکیه در حملات کشته می شوند علاوه بر اینکه مناطق مسکونی محل حضور نیروهای اپوزوسیون نیز هدف حملات قسد قرار می گیرد؛ شاید این عملیات ترکیه را بر آن دارد تا عملیات جامعی در این مناطق آغاز کند؛ امری که طی روزهای آتی مشخص خواهد شد.

در همین راستا مرکز مطالعات «جسور» بیان کرد که ترکیه انگیزه های متعددی در سوریه و در سطح بین المللی برای آغاز عملیات جدید در شمال سوریه دارد. در سطح بین المللی، ترکیه در تلاش برای فشار بر امریکا پس از اعلام مخالفت با پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو است و سعی می کند بهایی از امریکا در مقابل موافقت خود با عضویت دو کشور در ناتو کسب کند؛ چرا که موافقت با این امر، تاثیر منفی بر روابطش با روسیه می گذارد.

این مرکز اشاره کرد که ترکیه می داند شرایط بین المللی ناشی از حمله روسیه به اوکراین اجازه مذاکره مجدد با همه طرف ها و تفاهم جدید درخصوص سوریه را به او می دهد در نتیجه به دنبال تقویت و گسترش دستاوردهای خود است تا دستاورد سیاسی مهمی را یکسال قبل از انتخاباتی که مهم ترین اتفاق در تاریخ معاصر ترکیه محسوب می شود، کسب کند.

سناریوها

درباره سناریوهایی که ترکیه در تلاش برای انجام آن است باید گفت که یکی از آن سناریوها، عملیات نظامی جامع و فراگیر در مرز با سوریه است که ترکیه از طریق آن طرح خود برای ایجاد منطقه امن و کنترل عمق 30 کیلومتری سوریه در طول 460 کیلومتر مرز را اجرایی و امنیت مرزهای خود را کاملا تامین می کند.

سناریو دیگر نیز عملیات نظامی محدود همانند عملیات گذشته است که عملیاتی را برای کنترل بر یکی از شهرهای اصلی انجام می دهد تا در مذاکرات با طرف های دیگر عامل فشار داشته باشد همانند آنچه در عملیات نبع السلام رخ داد و این عملیات با توافق با امریکا در زمان ریاست جمهوری ترامپ و سپس توافق با روسیه متوقف شد.

مذاکرات جدید بدون نیاز به جنگ نیز از دیگر سناریوهایی است که امکان دارد توسط ترکیه اجرا شود که با وجود آنکه ترکیه می گوید قصد انجام عملیات نظامی را دارد اما از فرصت عقب نشینی روسیه از پرونده سوریه و مشغول شدن به جنگ اوکراین سوء استفاده می کند.

در این صورت ترکیه می تواند دستاورد بزرگی از طریق مذاکره با روسیه کسب کند چرا که روسیه از تعامل مثبت با ترکیه برای حفظ موضع بی طرفی این کشور در رابطه با تحریم های جهانی اعمال شده بر خود استقبال می کند.

ترکیه چه اهدافی را دنبال می کند؟

رئیس جمهور ترکیه گفت که کشورش اقداماتی را در رابطه با فعالیت های باقیمانده که برای ایجاد منطقه امن در عمق 30 کیلومتر در طول مرزهای جنوبی با سوریه آغاز کرده، انجام خواهد داد.

روزنامه ینی شفق ترکیه نوشته است که ترکیه همه مقدمات برای انجام عملیات نظامی جدید در شمال ترکیه برای ایجاد منطقه ای امن و پاکسازی مناطق از تروریست ها را فراهم کرده است.

این روزنامه همچنین نوشته است که اهداف احتمالی نیروهای مسلح ترکیه و ارتش ملی سوریه، مناطق تحت اشغال گروه تروریستی پ ک ک/ ی  پ گ، یعنی شهر تل رفعت، عین العرب، عین عیسی و منبج خواهد بود و با پاکسازی و آزادسازی همه این مناطق، از راس العین تا عفرین، خالی از تروریست ها خواهد شد.

علاوه بر اهداف ذکر شده، ترکیه از این طریق به دنبال اجرای عملی طرح بازگرداندن آوارگان سوری است که اخیرا توسط اردوغان اعلام شد و ترکیه قصد دارد یک میلیون آواره سوریه را از ترکیه به مناطق امن در سوریه انتقال دهد.

به گفته عمر اوزکیزیلجیک، تحلیلگر مسائل سیاسی و امنیتی، ترکیه از طریق کنترل بر مناطق جدید می تواند شهرهایی که قصد اسکان آوارگان در آن را دارد، آماده کند علاوه بر اینکه باز پس گیری برخی مناطق نظیر تل رفعت و منبج ضامن بازگشت هزاران آواره به منازلشان است.

اما در رابطه با منافعی ویژه ترکیه، این عملیات بر رها کردن ترکیه از تهدیدهای امنیتی در مرزهایش متمرکز است.

مرکز مطالعات جسور نیز بیان کرده است که یکی از اهداف ترکیه در عملیات جدیدش، فشار نظامی بیشتر بر حزب کارگران کردستان در کل منطقه است به گونه ای که عملیات جدید علیه این گروه در سوریه می تواند منجر به از بین بردن بیشتر توانایی ها و منابع پ ک ک؛ آن هم همزمان با تداوم عملیات اخیر ترکیه در شمال عراق شود.

منبع
نون پست

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا