میدل ایست نیوز: به نوشته وبگاه الجزیره، کشور عراق در میان دارندگان بیشترین ذخایر فسفات در جهان در رتبه دوم قرار دارد و بر اساس گفته سازمان زمین شناسی عراق، ذخایر صحرای غربی عراق بیش از 10 میلیارد تن تخمین زده می شود و این بدان معنی است که این کشور، 9 درصد از کل ذخایر جهانی این ماده را در اختیار دارد.
کشور مراکش با داشتن 70 درصد ذخایر جهانی این ماده در رتبه اول و پس از آن چین با داشتن 5 درصد ذخایر جهانی این ماده و سپس کشورهای سوریه و الجزایر با 3 درصد و پس از آنها، روسیه و آفریقای جنوبی و ایالات متحده آمریکا و مصر و اردن با 2 درصد قرار دارند و کشور پرو با داشتن 1 درصد از ذخایر جهانی فسفات در پایان این فهرست قرار دارد.
«احسان علی صالح»، معاون مدیرعامل شرکت فسفات می گوید: کارخانه های مجتمع شیمیایی که در سال 1978 در زمینی به مساحت 3 میلیون متر مربع و با قرارداد اولیه یک میلیارد دلار تأسیس شده اند، شامل کارخانه هایی برای تولید کودهای فسفات به عنوان محصول نهایی هستند.
به گفته صالح، این کارخانه ها برای تولید سالانه یک میلیون و 250 هزار تن کود مونو آمونیوم و سوپر فسفات و کودهای مرکب به عنوان محصول نهایی طراحی شده اند.
معدن عکاشات (غرب مرز القائم با سوریه) در حال فرآوری سنگ معدن خود از 5 معدن اصلی حاوی ذخایر سنگ آهک فسفات در مساحتی به وسعت 50 کیلومتر مربع با ذخیره بیش از 700 میلیون تن است.
درباره تلاش دولت برای بهترین استفاده از ماده فسفات، صالح از تلاش دائم برای بازگشایی کارخانه های شرکت که در پی تخریب توسط گروه تروریستی داعش در سال 2014، فعالیت و تولید آنها به طور کامل تا زمان حاضر متوقف شده است، صحبت می کند.
صالح به وبگاه الجزیره از آماده سازی یک پرونده سرمایه گذاری برای بازسازی این شرکت و کارخانه های آن خبر می دهد، ولی این موضوع تا زمانی که برخی اصلاحات در قانون سرمایه گذاری معدن متناسب با ماهیت سرمایه گذاری جدید انجام شود به تعویق افتاده است.
«عبداللطیف الحلبوسی»، معاون رئیس اداره سرمایه گذاری انبار، علت اصلی تعلیق قرارداد بازسازی کارخانه های فسفات را که بین وزارت صنعت و معدن به نمایندگی شرکت فسفات با کشورهای چک و ترکیه امضا شده است، همه گیری بیماری کرونا عنوان می کند، همان طور که در همه کشورهای جهان باعث توقف فعالیت های عمرانی و سرمایه گذاری شد.
در همین راستا، « احمد الراوی»، استاد دانشگاه اقتصاد، تعدادی از دلایل و عواملی را که مانع سرمایه گذاری صنعتی در بخش فسفات می شود بیان می کند، از جمله این موارد، فرسودگی خطوط تولید در کارخانه های فسفات و آسیب رسیدن به آنها در نتیجه حملات افراد مسلح بوده است.
وی در گفتگو با وبگاه الجزیره می افزاید که از دست دادن تعداد زیادی از کارکنان فنی با سابقه صنعتی بالا در شرکت فسفات در نتیجه اصلاح قانون بازنشستگی در سال 2019 یکی دیگر از موانع توسعه کارخانه های فسفات بوده است.
وی در ادامه عامل سیاسی را به آن می افزاید و می گوید که این عامل مانعی برای موفقیت هر سرمایه گذاری است، علاوه بر دخالت های خارجی و منطقه ای در تصمیمات اقتصادی عراق.
درباره بازده مالی سرمایه گذاری فسفات، «فؤاد الدجیلی»، مهندس مشاور می گوید: تولید کود در دهه هشتاد قرن گذشته به بیش از یک میلیون تن در سال رسیده بود.
وی در ادامه به این نکته اشاره می کند که اگر قیمت یک تن فسفات خام را در نظر بگیریم که از 60 دلار در ماه فوریه به 152 دلار در ماه ژوئیه سال 2021 رسید، مبالغ بسیار زیادی را به بودجه اضافه خواهد کرد.
با تخمین ذخایر فسفات در عراق که حدود 10 میلیارد تن برآورد شده است و با قیمت متوسط 140 دلار برای هر تن فسفات، ارزش ذخایر فسفات به یک تریلیون و 400 میلیارد دلار می رسد.
الدجیلی در ادامه می افزاید که استخراج ماده فسفات با میانگین 100 میلیون تن در سال و با قیمت فروش 140 دلار برای هر تن، 14 میلیارد دلار را برای کشور به همراه دارد که 9 تا 12 درصد از کل بودجه عمومی عراق را شامل می شود.