میدل ایست نیوز: به علت بروز تنش های منطقه ای و دیگر بحران ها، زنجیره های عرضه جهانی محصولات ممکن است دچار اختلال و نوسان شود که این امر می تواند به وقوع تغییرات در نقشه تجارت جهانی به طور عام و تغییرات برای کشورهای شورای همکاری به طور خاص، منجر شود.
به گزارش الخلیج آنلاین، در سایه تحولات شتابان اقتصادی و سیاسی در جهان، صادرات کشورهای شورای همکاری به امریکا یکی از شاخصهای حیاتی در زمینه سلامت و استحکام روابط تجاری میان دو طرف قلمداد می شود اما در ابتدای سال گذشته، این روابط شاهد یک تحول بسیار محسوس بوده است بگونه ای که حجم صادرات این کشورها به بازارهای امریکا با کاهشی 27 درصدی همراه بوده است.
کاهش محسوس
کشورهای شورای همکاری جزو مهمترین شرکای تجاری امریکا در خاورمیانه به شمار می آیند به نحوی که دارای منابع و ثروتهای طبیعی هنگفتی هستند و برای تنوع بخشی به اقتصاد خویش به دور از وابستگی کامل به نفت و گاز تلاش می کنند ولی با این حال ، کاهش صادرات آنها در سال 2023 نشان از وجود چالش هایی است که ممکن است برای منطقه و روابط این کشورها با امریکا، دارای ابعاد و اهمیت استراتژیک باشد.
طبق آمار و داده های وزارت بازرگانی امریکا، حجم صادرات کشورهای شورای همکاری به امریکا طی سال گذشته با 26.8 درصد کاهش به رقمی معادل 29.05 دلار رسید در حالی که این میزان در مقایسه با سال 2022، رقمی معادل 39.68 میلیارد دلار بود.
بر همین اساس، ارزش واردات بسیاری از این کشورها از امریکا نیز طی سال گذشته با کاهش 37.11 میلیارد دلاری همراه بوده است در حالی که این میزان در مقایسه با سال قبل از آن یعنی در سال 2022 حدود 41.73 میلیارد دلار بود که همین امر تا حدود زیادی به تعدیل تراز تجاری میان کشورهای مربوطه منجر شده است.
بنابراین مازاد تجاری امریکا با شش کشور عضو شورای همکاری در سال 2023 افزایش یافت و به حدود رقم 8.066 میلیارد دلار رسید در حالی که در سال 2022 کسری تجاری امریکا رقم 2.055 را نشان می داده است و می توان گفت این تغییرات نشان از بهبود تجارت خارجی امریکا با این کشورها و افزایش صادرات و کاهش واردات به آنها یا هردوی آنها باهم است.
چالش ها و فرصت ها
«احمد صدام»، یکی از کارشناسان اقتصادی منطقه بر این باور است که کاهش صادرات کشورهای شورای همکاری به امریکا، بویژه در سال 2023، یک امر طبیعی است چرا که این کاهش ناشی از کاهش قیمت نفت و گاز مایع است که بخش زیادی از صادرات کشورهای شورای همکاری به خارج را تشکیل می دهند.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد کاهش صادرات به کشورهای شورای همکاری در این حالت، نمی تواند بر سطح روابط سیاسی و اقتصادی با امریکا یا دیگر کشورها تاثیر گذار باشد. وی با توجه به وجود فرصت های اقتصادی دیگر برای افزایش صادرات کشورهای عضو شورای همکاری به دیگر کشورها به فرصت های اقتصادی پیش رو با چین اشاره و تصریح کرد در صورت امضای توافقنامه تجارت آزاد بین چین و کشورهای شورای همکاری در آینده نزدیک، این فرصت ها در مسیر توسعه قرار خواهند گرفت و چنین توافقی می تواند فرصت های سرمایه گذاری و تحرک و پویایی تجاری بین دو طرف را بیش از پیش گسترش دهد و در افزایش و توسعه بازارهای کشورهای شورای همکاری و ارتقای سطح رقابت پذیری در زمینه جذب سرمایه گذاری های چین و انتقال سرمایه سهم عمده ای داشته باشد. این کارشناس بر این باور است که توافق تجارت آزاد بین کشورهای شورای همکاری و چین، سطرح روابط اقتصادی و سیاسی را در آینده نزدیک بین دو طرف افزایش خواهد داد.
مقایسه مبادلات تجاری
عربستان سعودی از لحاظ بالاترین ارزش صادرات خود طی سال گذشته در صدر فهرست کشورهای شورای همکاری قرار گرفته است به طوری که ارزش صادرات این کشور در سال 2023 به رقم 15 میلیارد و 877 میلیون دلار رسید در حالی که همین رقم در بازه زمانی سال 2022 چیزی حدود 23 میلیارد و 273 میلیون دلار بود. در همین حال ارزش واردات این کشور از امریکا در سال 2023 به حدود یک میلیارد و 145 میلیون دلار رسید در صورتیکه این رقم در سال دو هزار و بیست و دو ، 11.4 میلیارد دلار بود.
پس از عربستان سعودی، امارات متحده عربی در فهرست صادرات دومین رتبه را به خود اختصاص داد به طوری که ارزش صادرات آن در سال 2023 رقمی معادل 6 میلیارد و 578 میلیون دلار بود و همین رقم در سال 2022 بالغ بر 6 میلیارد و 883 میلیون دلار بود. در همین زمینه ، ارزش واردات امارات از امریکا نیز در سال گذشته حدود 24.85 میلیارد دلار بود در حالی که این میزان در مدت مشابه سال 2022 بالغ بر 20.83 میلیارد دلار بود.
در ادامه این فهرست ، عمان از نظر ارزش صادرات به امریکا، در رتبه سوم قرار دارد به طوریکه ارزش صادرات این کشور در سال گذشته یک میلیارد و 651 میلیون دلار بوده در حالیکه این رقم در سال 2022 حدود 2.87 میلیارد دلار بوده است. در همین خصوص، ارزش واردات عمان از امریکا در سال 2023 به حدود 1.86 میلیارد دلار بود در حالیکه این رقم در سال 2022، یک میلیارد و 468 میلیون دلار بوده است.
قطر نیز در این فهرست جایگاه چهارم را به خود اختصاص داد به طوری که میزان صادرات این کشور به امریکا در سال گذشته حدود 2.47 میلیارد دلار و در سال 2022 حدود 2.87 میلیارد دلار بود. از سوی دیگر، میزان واردات قطر از امریکا در سال گذشته 4.658 میلیارد دلار و در سال 2022 حدود 1.048 میلیارد دلار بوده است.
در این فهرست بندی، کشور بحرین در رتبه پنجم قرار گرفته است و ارزش صادرات آن به امریکا در سال گذشته 1.18 میلیارد دلار و در سال 2022 بالغ بر 1.9 میلیارد دلار بود. از سوی دیگر، ارزش واردات بحرین از امریکا در سال گذشته به حدود 1.676 میلیارد دلار رسید در حالی که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال 2022 مبلغ 950 میلیون دلار بوده است.
کشور کویت نیز در این رتبه بندی، در جایگاه ششم قرار گرفت و ارزش صادرات این کشور به امریکا در سال گذشته حدود 1.72 میلیارد دلار بود در حالی که همین رقم در مدت مشابه در سال 2022، مبلغی معادل 2.040 میلیارد دلار بوده است. در خصوص ارزش واردات کویت از امریکا نیز باید گفت این رقم در سال 2023 مبلغی معادل 2.92 میلیارد دلار در مقایسه با رقم 3.4 میلیارد دلار در سال 2022 بوده است.
عوامل کاهش
این منبع در ادامه به بررسی دلایل کاهش صادرات کشورهای شورای همکاری به امریکا پرداخت و نوشت دلایل کاهش صادرات به چندین عامل متراکم و در هم تنیده شده بر می گردد که برجسته ترین آن، تغییرات تقاضای جهانی است. عوامل اقتصادی جهانی نظیر کاهش رشد اقتصادی در جهان یا تغییر الگوی مصرف جهانی بر تقاضای محصولات و تولیدات کشورهای شورای همکاری در بازار امریکا تاثیرگذار بوده است کما اینکه نوسانات قیمت نفت که اقتصاد کشورهای شورای همکاری عمدتا متکی به آن است به شکل بسیار زیادی بر صادرات نفت و گاز و رقابت پذیری کالاهای کشورهای شورای همکاری در بازارهای جهانی تاثیر فراوانی گذاشته است.
از سوی دیگر تنش های ژئوپلیتیکی و منازعات مستمر در منطقه مانند تجاوز رژیم صهیونیستی به غزه یا جنگ روسیه و اوکراین و همچنین سایر بحران ها، تأثیر قابل توجهی بر پویایی و تحرک تجارت جهانی داشته است.
به علت بروز این تنش ها، زنجیره های عرضه جهانی محصولات ممکن است دچار اختلال و نوسان شود که این امر می تواند به وقوع تغییرات در نقشه تجارت جهانی به طور عام و تغییرات برای کشورهای شورای همکاری به طور خاص، منجر شود.
