میدل ایست نیوز: کارشناسان مصری از انگیزه‌های مصر برای تقویت روابط با چین در شرایط کنونی تفسیرهای متفاوتی ارائه می‌کنند. روابطی که با برجسته کردن سفر رسمی عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر به پکن در ماه مه گذشته، برای شرکت در دهمین نشست مجمع همکاری عرب و چین، همزمان با دهمین سالگرد شراکت راهبردی جامع بین مصر و چین، بار دیگر توجه‌ها را به خود جلب کرد.
عصام عبدالشافی، استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، در گفت‌وگو با پایگاه «العربی الجدید» گفت که جهت‌گیری حکومت مصر برای تقویت روابط با چین زاییده شرایط کنونی نیست، بلکه از آغاز بر سر کار آمدن السیسی شروع شده است.
وی افزود که این موضوع نشان دهنده تمایل چین برای مشارکت در سرمایه‌گذاری در منطقه کانال سوئز به طور قابل توجهی، با شراکت مصر در گروه بریکس (یک گروه اقتصادی که شامل برزیل، روسیه، چین، هند و افریقای جنوبی است که ایران، مصر، اتیوپی، امارات متحده عربی و عربستان سعودی در اوایل سال جاری به آن پیوستند) است؛ گروهی که چین در کنار روسیه بنیان‌گذار آن دانسته می‌شود.
عبدالشافی با اشاره به تقویت روابط مصر با چین گفت: منافع حکومت مصر در روابطش با چین دو هدف اصلی دارد که اولین آن‌ها افزایش فرصت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری و به دست آوردن حمایت مالی و وام از دولت چین با توجه به بحران اقتصادی است که با گذشت زمان در مصر تشدید می‌شود. هدف دوم مربوط به افزایش سهم کشور از گروه بریکس و تمایل حکومت مصر برای تبدیل کشور به یکی از اصلی‌ترین مقاصد سرمایه بریکس در آینده است.
وی افزود: حکومت مصر همچنین به دنبال حرکت به سمت روابط با چین و روسیه به عنوان دو رقیب ایالات متحده امریکا به منظور یافتن جایگزینی برای آن، از باب مانور سیاسی در صورت ایجاد محدودیت از جانب واشنگتن یا از دست دادن حمایت آن است.
در مورد میزان اثرپذیری روابط مصر با امریکا از رفتن قاهره به سمت پکن به منظور برقراری توازن جدید و منابع تازه سرمایه‌گذاری و تأمین مالی از طریق بریکس، مریت مبروک، مدیر برنامه مصر در مؤسسه خاورمیانه در واشنگتن، گفت: «چنین گروهی می‌تواند منجر به نوعی توازن در روابط راهبردی بین‌المللی در درازمدت شود، اما ما همچنین نباید فراموش کنیم که مصر اجازه نخواهد داد که هیچ حرکت یا روابطی بر روابطش با امریکا تاثیر بگذارد».
مبروک افزود: من مطمئن هستم که مصر روابط خود با ایالات متحده را قربانی نخواهد کرد و تلاش بسیار زیادی برای حفظ این روابط انجام می‌دهد، اما چند سال است که تلاش می‌کند دامنه روابط بین‌المللی خود را در سایر مناطق جهان گسترش دهد تا وابستگی زیادی به یک کشور نداشته باشد.
عبدالله الاشعل، دستیار سابق وزیر امور خارجه مصر، نیز دراین‌باره گفت: «دولت مصر به هیچ وجه نمی‌تواند روابط خود را با ایالات متحده رها کند و تلاش برای تقویت روابط خود با چین ممکن است یک مانور غیر عمدی باشد».
او مانور قاهره در تقویت روابط با پکن را به این واقعیت نسبت می‌دهد که «چه بسا امریکا در موضوع خاصی مصر را تحت فشار گذاشته باشد» هرچند بعید دانست که سفر اخیر السیسی به پکن «به فشار بر اسرائیل مربوط شود، زیرا امکان ندارد که کشوری عربی علیه اسرائیل موضعی بگیرد و امریکا به روابط خود با آن ادامه دهد».
عمار فاید، پژوهشگر علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در دانشگاه ایدن استانبول، معتقد است که سفر السیسی از مدتی قبل برنامه‌ریزی شده است و فقط به تحولات جنگ در غزه مربوط نمی‌شود.
وی افزود که مصر «روابط خود را با چین حفظ می‌کند، این روابط از سال 2014 تا سطح مشارکت راهبردی جامع رسیده است».
این پژوهشگر علوم سیاسی و روابط بین‌الملل توضیح داد: «در سال ۲۰۲۳، دو طرف توافقنامه سواپ بدهی و همچنین تزریق سرمایه‌گذاری‌های چینی در مصر به ارزش بیش از ۱۵ میلیارد دلار برای تولید سوخت‌های سبز و ایجاد شهرک‌های صنعتی را امضا کردند» و افزود که مصر «مشتاق است از وزنه چین به عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد استفاده کند و به سازمان‌های بین‌المللی تحت رهبری چین مانند گروه بریکس و سازمان همکاری شانگهای (که شامل چین، قزاقستان، قرقیزستان، روسیه، تاجیکستان، ازبکستان، هند، پاکستان و ایران است) پیوسته است. با این حال، شراکت دو کشور محدودیت‌هایی دارد، زیرا قاهره تمایلی به تقویت روابط نظامی و امنیتی ندارد و مصر به روابط خود با ایالات متحده و اروپا در این جنبه‌ها در مقایسه با چین اولویت می‌دهد.
