آیا شورای همکاری می‌تواند با فشار به امریکا مانع جنگ منطقه‌ای شود؟

میدل ایست نیوز: کشورهای شورای همکاری با توجه به تشدید تنش‌ها در منطقه و نگرانی از پیامدهای زیانبار جنگ برای همگان، از امریکا خواسته‌اند مانع هرگونه حمله رژیم صهیونیستی به چاه‌های نفتی ایران شود.

به گزارش العربی الجدید، خبرگزاری رویترز به نقل از سه منبع وابسته به کشورهای شورای همکاری خبر داد، تعدادی از کشورهای عضو این شورا واشنگتن را تحت فشار قرار داده‌اند تا از حمله احتمالی اسرائیل به تاسیسات نفتی ایران ممانعت به عمل آورد زیرا نگران این هستند که در صورت عملی شدن حمله اسرائیل و تشدید تنش و اوج گیری درگیری‌ها، تاسیسات نفتی این کشورها نیز با خطر حملات گروه‌های متحد با تهران روبه‌رو شود.

این سه منبع نزدیک به محافل دولتی اعلام کردند، کشورهای شورای همکاری از جمله از جمله عربستان سعودی، امارات و قطر به عنوان بخشی از تلاش‌ها برای عدم تمایل و جلوگیری از ورود به جنگ، به واشنگتن اطلاع داده‌اند که در هر گونه حمله احتمالی اسرائیل به ایران اجازه استفاده از حریم هوایی خود را نخواهند.

این در حالی است که اسرائیل وعده داده است، ایران بابت حمله موشکی خود اخیر خود تاوان سنگینی را متحمل شود و در عین حال تهران هم تهدید کرده است، هرگونه پاسخی با حملات گسترده‌تر و ویرانگر روبه‌رو خواهد شد که همین موضوع نگرانی از وقوع یک جنگ گسترده‌تر در خاورمیانه را افزایش داده است و ممکن است پای امریکا نیز به این جنگ کشیده شود.

امکان استفاده رژیم صهیونیستی از حریم هوایی کشورهای شورای همکاری

العربی الجدید نوشت، این تحرکات کشورهای شورای همکاری پس از یک کارزار دیپلماتیک توسط ایران برای متقاعد کردن کشورهای این شورا برای استفاده از نفوذ خود نزد واشنگتن صورت می‌گیرد، در حالی که موج نگرانی‌ها درباره احتمال حمله اسرائیل به تأسیسات تولید نفت ایران رو به افزایش است.

در همین ارتباط، یک مقام و دیپلمات ارشد ایرانی به رویترز گفت: تهران در نشست‌های اخیر خود با مقامات عربستان سعودی هشدار داده است، در صورت هرگونه کمکی به اسرائیل برای انجام حمله، نمی‌تواند امنیت تأسیسات نفتی در این کشورها را تضمین کند.

علی الشهابی، تحلیلگر سعودی نزدیک به دربار پادشاهی عربستان در این باره خاطر نشان کرد: ایرانی‌ها به صراحت اعلام کرده‌اند، اگر کشورهای شورای همکاری، حریم هوایی خود را به روی اسرائیل باز کنند، آن را یک اقدام جنگی قلمداد خواهد کرد.

این دیپلمات ایرانی تصریح کرد: تهران پیام روشنی به ریاض ارسال و طی آن تاکید کرد، در صورتی که اسرائیل از حمایت منطقه‌ای برای مقابله با ایران برخوردار شود، متحدان جمهوری اسلامی در کشورهایی مانند عراق و یمن ممکن است به این نوع حمایت و همکاری واکنش نشان دهند.

در همین حال منابع ایرانی و شورای همکاری تصریح کردند: مذاکرات اخیر میان محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی و سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران که برای جلب حمایت‌های کشورهای این شورا به منطقه سفر کرده است، بر موضوع حمله احتمالی اسرائیل متمرکز بوده است.

از سوی دیگر، یک منبع نزدیک به محافل دولتی کشورهای شورای همکاری به رویترز گفت: سفر وزیر خارجه ایران، در کنار تماس‌ها و ارتباطات سعودی-امریکایی در سطح وزارتخانه‌های دفاع، در چارچوب یک تلاش هماهنگ برای بررسی و جلوگیری از وقوع بحران انجام می‌گیرد.

در همین زمینه یک منبع آگاه در واشنگتن تاکید کرد: مقامات شورای همکاری با همتایان امریکایی خود تماس‌هایی برقرار کرده و درباره دامنه و سطح پاسخ احتمالی و مورد انتظار اسرائیل ابراز نگرانی کرده‌اند.

این در حالی است که کاخ سفید از پاسخ به این سؤال که آیا کشورهای شورای همکاری از واشنگتن خواسته‌اند اطمینان حاصل کند که پاسخ اسرائیل حساب شده و متفکرانه خواهد بود یا خیر، خودداری کرده است.

در همین خصوص، جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در تماس تلفنی اخیر خود درباره واکنش اسرائیل صحبت و هر دو طرف آن را مثبت توصیف کردند.

«جاناتان بانیکوف»، یکی از مقامات سابق خاورمیانه در آژانس اطلاعات ملی امریکا که اکنون در اندیشکده شورای آتلانتیک در واشنگتن فعالیت می‌کند، بر این باور است که نگرانی کشورهای شورای همکاری احتمالاً نقطه اصلی بحث با همتایان اسرائیلی در تلاش برای متقاعد کردن این رژیم به دادن یک پاسخ کاملاً حساب شده، خواهد بود.

آیا وضعیت نفت با خطر مواجه است؟

سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) که عملاً توسط عربستان سعودی رهبری می‌شود، ظرفیت مازاد کافی برای جبران هرگونه خلأ ناشی از عرضه نفت ایران را دارد و در صورتی که واکنش اسرائیل به تخریب برخی از تاسیسات نفتی جمهوری اسلامی منجر شود، کشورهای شورای همکاری پتانسیل و ظرفیت مازاد را برای جبران نفت ایران خواهند داشت اما اگر تاسیسات نفتی مثلاً در عربستان سعودی یا امارات، هدف حمله قرار گیرند، جهان ممکن است با مشکل عرضه نفت خام مواجه شود.

با وجود این، عربستان سعودی پس از حمله به میدان آرامکو در سال ۲۰۱۹ که منجر به توقف بیش از ۵ درصد از عرضه جهانی نفت شد، نگران حمله ایران به تأسیسات نفتی خویش است. این در حالی است که ایران هرگونه دست داشتن در این حمله را رد کرده است و طی چند سال گذشته شاهد نزدیکی روابط میان پادشاهی سعودی و ایران بوده‌ایم، اما هنوز بحران اعتماد بین دو کشور وجود دارد ضمن آنکه کشورهای بحرین، کویت، قطر، عربستان سعودی و امارات نیز میزبان تأسیسات نظامی امریکا یا نیروهای این کشور هستند.

یکی دیگر از منابع شورای همکاری تصریح کرد، نگرانی‌ها درباره تاسیسات نفتی و احتمال وقوع یک درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر نیز در رأس توجه و کانون گفت‌وگو‌های مقامات اماراتی و همتایان امریکایی آن‌ها بوده است چرا که در سال ۲۰۲۲، گروه انصار الله یمن، موشک‌ها و پهپادهایی را به سمت کامیون‌های سوخت‌رسان در نزدیکی یک پالایشگاه نفت متعلق به شرکت ملی نفت ابوظبی «ادنوک» شلیک کرد و مسئولیت این حمله را نیز بر عهده گرفت.

این منبع تاکید کرد: کشورهای شورای همکاری، به اسرائیل اجازه استفاده از حریم هوایی خود یا حتی اجازه عبور موشک‌های اسرائیلی را نیز نخواهند داد در حالیکه همچنین این امید وجود دارد که حمله‌ای علیه تاسیسات نفتی صورت نگیرد.

سه منبع شورای همکاری که در ابتدا به آن‌ها اشاره شد، تاکید کرده‌اند: اسرائیل ممکن است حملات خود را از طریق اردن یا عراق انجام دهد، اما استفاده از حریم هوایی عربستان سعودی، امارات یا قطر به هیچ وجه مورد بحث نیست و به لحاظ استراتژیک هم اصلاً ضروری نیست.

تحلیلگران همچنین خاطرنشان می‌کنند اسرائیل گزینه‌های دیگری از جمله قابلیت سوخت‌گیری در هوا را دارد که به هواپیمای این رژیم امکان می‌دهد بر فراز دریای سرخ به سمت اقیانوس هند پرواز و سپس به سمت آب‌های جنوب ایران حرکت کنند و برگردند.

افزون بر این، دو مقام ارشد رژیم صهیونیستی نیز گفته‌اند: تل آویو در حال بررسی واکنش به حمله ایران است، اما هنوز تصمیمی برای حمله به میادین نفتی ایران نگرفته است در حالیکه این فقط یکی از گزینه‌های ارائه شده از سوی سازمان‌های دفاعی به مقامات اسرائیلی است.

با این حال، یوآو گالانت، وزیر دفاع این رژیم اخیراً اعلام کرده است: حمله ما به ایران مرگبار، دقیق و مهم‌تر از همه غافلگیرکننده خواهد بود به طوری که آن‌ها هرگز متوجه نمی‌شوند چه اتفاقی و چگونه رخ داده است. آن‌ها نتایج را خواهند دید.

این سه منبع در کشورهای شورای همکاری تاکید کردند، آرام کردن اوضاع برای عربستان سعودی اهمیت زیادی دارد، زیرا این کشور در کنار همسایگان تولیدکننده نفت خود نظیر امارات، قطر، کویت، عمان و بحرین یکی از صادرکنندگان عمده نفت است.

از سوی دیگر یک منبع دیگر در کشورهای شورای همکاری خاطر نشان کرد: ما در قلب یک جنگ موشکی قرار گرفته‌ایم به ویژه اگر حمله اسرائیل متوجه تأسیسات نفتی ایران باشد.

تأتیر جنگ بر چین و انتخابات امریکا

این منابع بر این باورند که هرگونه حمله اسرائیل به زیرساخت‌های نفتی ایران تأثیری جهانی، به‌ویژه بر چین، به عنوان بزرگترین خریدار نفت ایران خواهد داشت و این حملات قبل از هر چیز بر وضعیت کامالا هریس، نامزد دموکرات‌ها، قبل از انتخابات ریاست جمهوری امریکا در ۵ نوامبر تاثیر خواهد داشت که قرار است با دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق و نامزد حزب جمهوری‌خواه رقابت کند.

این منابع تاکید کردند: اگر قیمت نفت به ۱۲۰ دلار در هر بشکه افزایش یابد، این وضعیت به اقتصاد امریکا و شانس پیروزی هریس در انتخابات آسیب خواهد زد و از این رو آن‌ها اجازه نخواهند داد دامنه جنگ نفت گسترش یابد.

این منابع افزودند: با وجود سامانه‌های دفاع موشکی پیشرفته و سامانه‌های پاتریوت، حفاظت از تمامی تأسیسات نفتی همچنان یک چالش است، در نتیجه رویکرد اساسی تلاش دیپلماتیک با هدف اطمینان دادن به ایران خواهد بود مبنی بر اینکه کشورهای شورای همکاری هیچ تهدیدی برای این کشور نخواهند داشت.