اسرائیل و مذاکرات هستهای ایران؛ غایب در میز مذاکره و حاضر در پشت صحنه
در حالی که نشانههایی از پیشرفت ملموس در روند مذاکرات میان ایران و امریکا به چشم میخورد، رژیم صهیونیستی با نگرانی زیادی، مذاکرات هستهای جاری میان تهران و واشنگتن که اخیراً در سفارت عمان در رم، پایتخت ایتالیا برگزار شد، را دنبال میکند.

میدل ایست نیوز: در حالی که نشانههایی از پیشرفت ملموس در روند مذاکرات میان ایران و امریکا به چشم میخورد، رژیم صهیونیستی با نگرانی زیادی، مذاکرات هستهای جاری میان تهران و واشنگتن که اخیراً در سفارت عمان در رم، پایتخت ایتالیا برگزار شد، را دنبال میکند.
به گزارش الجزیره، بر اساس برآورد تحلیلگران نظامی و پژوهشگران حوزه امنیتی، این پیشرفت که تلآویو با تردید به آن مینگرد، بار دیگر بحث در مورد گزینههای رژیم صهیونیستی در برابر آن چه که «تهدیدی استراتژیک و وجودی» مینامد را مطرح کرده است.
از نظر راهبردی، اسرائیل همچنان بر این باور است که برچیدن کامل برنامه هستهای ایران، چه از طریق حمله نظامی گسترده و چه از طریق مذاکرات که به «سرنگونی نظام ایران» منجر شود، تنها راه تضمین امنیت ملی تل آویو است.
بر اساس تحلیلهای اسرائیلی، این دیدگاه بر این باور مبتنی است که بر اساس آنچه که برای رژیم معمر القذافی در لیبی رخ داد، پایان یافتن نظام جمهوری اسلامی ایران به تنهایی میتواند به جاهطلبیهای هستهای تهران، پایان دهد.
حالت آماده باش و احتیاط
با وجود آنکه دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا به بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی مخالفت کشور خود -در حال حاضر- با حمایت از هرگونه اقدام نظامی علیه تاسیسات هستهای ایران را اعلام کرده است، منابع اسرائیلی عالی رتبه میگویند که اجرای حمله محدود همچنان روی میز است.
نظر تحلیلگران این است که افشای نیات تل آویو در خصوص «حمله محدود» به تاسیسات هستهای ایران، اتفاقی نبوده و بلکه پیامی برای فشار بر تهران در چارچوب مذاکرات و تلاشی برای جلوگیری از «امتیازدهی احتمالی» واشنگتن در روند گفتوگوها بوده است.
با توجه به این فضا، رژیم صهیونیستی در حالت آماده باش و احتیاط باقی مانده و نگران است که هرگونه توافق هستهای جدید به تحکیم نفوذ نظام ایران به جای تضعیف آن منجر شود در حالی که اگر تل آویو ببیند مذاکرات به سمتی میرود که به نفع منافع امنیتی آن نیست، به بررسی گزینههای جایگزین، از جمله اقدام نظامی، ادامه میدهد.
طرح سرنگونی نظام
در تحلیل منتشر شده توسط رون بن یشای، کارشناس نظامی و امنیتی در روزنامه یدیعوت آحارونوت، بعد واقعی طرح در حال اجرای رژیم صهیونیستی برای حمله به تاسیسات هستهای ایران فاش شده است.
بنا بر اعلام بن یشای، هدف از این طرح تنها به انهدام زیرساخت هستهای ایران محدود نمیشود بلکه فراتر از آن تلاش برای سرنگونی خود نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان اولین ضامن تداوم پروژه هستهای، است.
وی همچنین اشاره کرد که نهاد سیاسی و امنیتی اسرائیل در این امر اجماع دارد که حمله به تاسیسات هستهای ضربه مهلکی برای نظام ایرانی خواهد بود و شاید در نهایت منجر به فروپاشی آن شود. نهاد امنیتی این باور را به صراحت اعلام و تاکید کرد اگر در ماههای آتی اقدام نکنیم، امکان دارد فرصتی راهبردی که هر روز کمیاب تر میشود را از دست بدهیم.
ناامیدی رژیم صهیونیستی
اما از دید تل آویو این فرصت در شرایط کنونی ضعف اقتصادی و اجتماعی ایران، به وجود آمده بود که با تصمیم ترامپ به حالت تعلیق درآمده است.
به گفته این تحلیلگر، نتانیاهو در جلسه با ترامپ هیچ نتیجه روشنی نرسید و به هیچ حمایت واضح یا تعهدی از جانب امریکا در خصوص طرح حمله به ایران دست نیافته است.
وی بر این باور است که مشخصه موضع کنونی امریکا به غیر از هدف اعلام شده مبنی بر جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هستهای، عدم وجود برنامهای مشخص برای مدیریت مذاکرات هستهای با ایران است. این موضع همان چیزی است که امید دولت نتانیاهو که انتظار داشت امریکا صراحتا حمایت از گزینه نابودی برنامه هستهای ایران را اعلام کند، ناامید کرد.
شیطان در جزئیات است
در تحلیلی که روزنامه هاآرتص با عنوان «خوشبینی در مذاکرات هستهای ایران برای پیشبرد توافق کافی نیست؛ شیطان در جزئیات است»، منتشر کرد، تسفی برئیل، تحلیلگر مسائل کشورهای عربی و خاورمیانه به موانع و پیچیدگیهایی اشاره کرد که پس از دور دوم مذاکرات نمایان شده است.
برئیل معتقد است فضای مثبت حاکم بر دور نخست مذاکرات که با پوشش پر زرق و برق رسانهها پیرامون «پیشرفت مفید» و «مذاکرات نتیجه بخش» تکمیل شده، با ورود به مرحله پیچیده فنی، اکنون رو به افول گذاشته است.
وی افزود در این مرحله، شیطان در جزئیات است چراکه عبور از بررسی چارچوب کلی و ورود به جزئیات فنی دقیق مانع بزرگی در برابر دستیابی به تفاهمات سیاسی میان دولت ترامپ و رهبری ایران به شمار میآید.
وی اشاره کرد که ماهیت مذاکرات دوجانبه و محرمانه میان تهران و واشنگتن موجب افزایش نگرانی دیگر طرفها شده است چرا که کشورهای اروپا که توافق هستهای را امضا کردند در آن حضور نداشتند و روسیه و چین و یا اسرائیل حتی به عنوان ناظر نیز مشارکت داده نشدند.
این به حاشیه راندن تل آویو را بر آن داشت که دیوید بارنیا، رئیس موساد و ران درمر، وزیر امور راهبردی را به رم بفرستد تا در جلسهای تقریباً محرمانه با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه امریکا به خاورمیانه و رئیس هیئت امریکایی دیدار، خواستههای اسرائیل را مطرح و تلاش کنند تا در روند مذاکرات تاثیر بگذارند.
کنترل اسرائیل توسط امریکا
در ارزیابی صادره از جانب مؤسسه ایمپکت برای راهبردهای اسرائیل، که به قلم حییم آسا، مدیر این مؤسسه نوشته و در پایگاه «زمان اسرائیل» منتشر شده است، چشماندازی بدبینانه برای آینده روابط میان تل آویو و تهران بر اساس احتمال تشدید تنش به سمت توازن «رعب هستهای» مطرح میشود.
اسا اشاره کرد صحبتهای رایج کنونی در محافل امنیتی اسرائیل حول محور حمله به تاسیسات هستهای ایران می چرخد که از جانب رئیس جمهور ترامپ خنثی شده است.
وی بر این باور است که پیام غیرمستقیم امریکا به ایران ممکن است این باشد که «ما اسرائیلیها را از حمله به شما بازداشتیم بنابراین شما باید قدردان این امر باشید و مذاکرات با ما را ادامه دهید».
وی افزود سؤال این نیست که آیا واشنگتن واقعاً مانع حمله اسرائیل به ایران شده است یا خیر بلکه مهمتر از آن تلاش واضح امریکا برای تاثیر گذاری بر ایران از طریق مذاکرات دوجانبه است.
این تحلیلگر، رژیم صهیونیستی را یک «ببر نظامی گرسنه» توصیف کرد که دارای قابلیت هجومی بالا از زمین و هواست اما فاقد تاثیرگذاری راهبردی واقعی است و در چارچوب مذاکرات تنها به عنوان نیروی نظامی به آن نگریسته میشود که در حال حاضر تحت محدودیتهای گسترده امریکا قرار دارد و بعید به نظر میرسد این محدودیتها در آینده نزدیک برداشته شود.