خبر اولسیاسی

نقش پشت پرده ترکیه در انتخاب دوباره «محمد الحلبوسی» به ریاست مجلس عراق

الحلبوسی از ماه اوت سال گذشته سفرهایی را به اردن و مصر و امارات و ترکیه انجام داد و با سران این کشورها دیدار کرد تا ریاست خود بر مجلس را تضمین کند.

میدل ایست نیوز: روز یکشنبه در جلسه‌ای بحث‌برانگیز «محمد الحلبوسی» بار دیگر به ریاست مجلس عراق انتخاب شد.

این جلسه که نخستین جلسه دوره پنجم مجلس عراق بود، به ریاست «محمود المشهدانی» آغاز شد اما با تلاش وی برای به تعویق انداختن جلسه به بهانه مطرح شدن یک شبهه حقوقی از جانب یکی از نمایندگان جلسه به تنش کشیده شد و المشهدانی به بیمارستان منتقل شد.

پس از آن، جلسه به ریاست «خالد الدراجی»، رئیس سِنی علی البدل برگزار شد و هرچند نمایندگان عضو چارچوب هماهنگی نیروهای سیاسی شیعه و شماری از نیروهای سیاسی اهل سنت و کرد و تشکل «اشراقة کانون» حاضر به مشارکت در جلسه نشدند و برگزاری آن به ریاست فردی غیر از المشهدانی را غیر قانونی دانستند، اما جلسه با 228 نماینده (از 329 کرسی مجلس) رسمیت پیدا کرد.

الحلبوسی (زاده 1981) جوان‌ترین رئیس مجلس عراق و اولین رئیس مجلسی است که برای بار دوم به این سمت انتخاب می‌شود.

او  که تا پیش از سال 2013 چندان شناخته‌شده نبود، در سال‌هایی اندک وارد صحنه سیاسی عراق شد و خیلی زود توانست خود را به عالی‌ترین مقام سیاسی که اهل سنت در عراق به آن دست می‌یابند برساند و در این مسیر توانست چهره‌های شاخصی همچون «اسامه النجیفی» و «خالد العبیدی» را از میدان به در کند.

پس از انتخابات 2018، محمد الحلبوسی از سران ائتلاف بناء بود که با نیروهای ائتلاف فتح (شاخه نظامی الحشد الشعبی) متحد شد و با رأی همین گروه به ریاست مجلس رسید. در آن زمان، وی نامزد پیشنهادی «خمیس الخنجر»، سیاستمدار و بازرگان بانفوذ اهل سنت عراق، بود.

او با فاصله‌ای اندک پس از ریاست مجلس به امریکا سفر کرد و توانست روابط خوبی با دولت امریکا برقرار کند. او همچنین در دوره ریاست اولش بر مجلس عراق سفرهای متعددی به کشورهای عربی به خصوص اردن داشت و روابط خوبی نیز با سران عربستان و امارات برقرار کرد. اما خیلی زود از متحد سابق خود، خمیس الخنجر، فاصله گرفت چندان که بعد از دو سال، روابطشان چنان تیره شد که پیام‌هایی سراسر دشنام میانشان رد و بدل شد و به رسانه‌ها هم راه یافت و در حکم یک رسوایی سیاسی بود.

اواخر سال 2020 الخنجر و شماری از سران سیاسی اهل سنت ائتلاف سیاسی تازه‌ای راه‌اندازی کردند که عملا تنها مأموریت آن تلاش برای برکناری الحلبوسی از ریاست مجلس بود. آنان حتی وارد فاز جمع‌آوری امضا در مجلس شدند، اما همه این تلاش‌ها خیلی زود نقش بر آب شد.

این کشمکش‌ها در تبلیغات انتخاباتی عراق به اوج خود رسید و چند روز مانده به انتخابات، الحلبوسی و الخنجر با فاصله چند ساعت به ترکیه سفر کردند و جلسه ای 2 ساعته با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، داشتند. آنان همچنین جلسه ای مفصل تر با «هاکان فیدان»، رئیس دستگاه اطلاعات ترکیه، به مدت 4 ساعت برگزار کردند. نتیجه این جلسات این توافق بود که هر گروهی که کرسی های بیشتری به دست آورد ریاست مجلس و دیگری معاونت ریاست جمهوری را به دست آورد.

الحلبوسی از ماه اوت سال گذشته نیز سفرهایی را به اردن و مصر و امارات و ترکیه انجام داد و با سران این کشورها دیدار کرد تا ریاست خود بر مجلس را تضمین کند.

در روزهای اول پس از برگزاری انتخابات، که نتایج نشان‌دهنده کسب 37 کرسی برای الحلبوسی و 17 کرسی برای ائتلاف عزم به ریاست خمیس الخنجر بود، الخنجر بار دیگر تحرکاتی را علیه الحلبوسی و با هدف رسیدن به ریاست مجلس آغاز کرد.

او در این راستا با جذب برخی افراد مستقل پیمانی از 34 کرسی مجلس تشکیل داد و بر حق خود در معرفی رئیس مجلس تأکید کرد.

همچنین سران ائتلاف عزم تلاش‌هایی را برای رسیدن به توافق با برخی گروه‌های عضو چارچوب هماهنگی نیروهای سیاسی شیعه آغاز کردند و حتی «فالح الفیاض»، رئیس سازمان الحشد الشعبی، در جلسات خصوصی به سران چارچوب هماهنگی اطمینان داده بود که الخنجر در پی ائتلاف با آنها درباره ترکیب حکومت جدید است و امکان ندارد که با الحلبوسی متحد شود.

اما چند روز بعد از برگزاری انتخابات، فضای سیاسی عراق ناگهان با بیانیه مشترک ائتلاف‌های «عزم» به ریاست «خمیس الخنجر» و «تقدم» به «محمد الحلبوسی»، مواجه شد.

پس از گمانه‌زنی‌ها درباره اینکه چه شد که این دو تشکل اصلی اهل سنت عراق چنین بی مقدمه و ناگهانی به توافق رسیدند، منابع مطلع خبر دادند که «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه و ملک «عبدالله دوم»، پادشاه اردن، در گفت‌وگویی توافق کردند که اختلافات الحلبوسی و الخنجر را برطرف و آنان را وادار به تشکیل ائتلاف متحد اهل سنت کنند.

در این میان «مسعود بارزانی»، رئیس حزب دموکرات کردستان، که روابط نزدیکش با ترکیه بر کسی پوشیده نیست و تنها یکی از شواهد نشان دهنده این رابطه، سکوت وی در برابر حملات تقریبا هر روزه ترکیه به خاک اقلیم کردستان است، هم نقشی اساسی در متحد کردن نیروهای سیاسی اهل سنت داشت.

یک روز پیش از برگزاری اولین جلسه مجلس، الحلبوسی و خمیس الخنجر به همراه هیئتی از سران سیاسی اهل سنت به دیدار مسعود بارزانی در اربیل رفتند و «روند سیاسی کشور و برگزاری نخستین جلسه مجلس» را بررسی کردند.

در این راستا، اظهارات «مشعان الجبوری»، از سران سیاسی اهل سنت، در مصاحبه‌ای تلویزیونی که توجه بسیاری را جلب کرد، گفت که مسعود بارزانی در اکتبر سال گذشته وی را به اربیل دعوت کرده و از او خواسته که برای متحد کردن نیروهای سیاسی اهل سنت همکاری کند.

او گفت: «ما (اهل سنت) از تجربه گذشته درس گرفته‌ایم و دیگر می‌دانیم که باید متحد باشیم و با چه کسی ائتلاف کنیم، دفعه قبل با کسانی متحد شدیم و از آنها ضربه خوردیم، الان متحدمان را عوض می‌کنیم».

البته مشعان الجبوری در مصاحبه تلویزیونی با شبکه الرشید (در تاریخ 29 دسامبر) به صراحت بیشتر از نقش ترکیه در متحد کردن نیروهای سیاسی اهل سنت پرده برداشت.

او گفت که اولین توافق میان محمد الحلبوسی و خمیس الخنجر در ترکیه و با حضور شخص رجب طیب اردوغان انجام شده و افزود که این توافق با حمایت و پیگیری ترکیه و امارات انجام شده «که اهتمام جدی به اتحاد مواضع اهل سنت به منظور تحقق اهداف خود در بازسازی مناطق آسیب‌دیده از جنگ» دارند.

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا