میانگین مطالعه در عراق

میدل ایست نیوز: به نوشته وبگاه خبری روزنامه البصائر آمارهای مربوط به میانگین مطالعه در جهان عرب، به حجم بحران فرهنگی کشورهای عربی اشاره دارد، به ویژه در مقایسه با آمارها و شاخص های مشابه در کشورهای غربی و کشورهای پیشرفته شرق آسیا، چنانکه میانگین مطالعه در کشورهای عربی از ربع صفحه برای هر شخص در سال تجاوز نمی کند و آن بر اساس نتایج به دست آمده توسط کمیته مربوط به امور نشر، وابسته به شورای عالی فرهنگی مصر است.

این شاخص پایین و نسبت به سال های گذشته کاهش داشته است، چنانکه به عنوان مثال در سال 2003 بر اساس گزارش توسعه انسانی صادرشده از سازمان یونسکو، هر 80 شخص عربی یک کتاب در سال مطالعه می کنند، در حالی که هر شهروند اروپایی 35 کتاب در سال مطالعه می کند.

شاخص های سال 2003 در چند سال گذشته بسیار کاهش داشته است و بر اساس گزارش توسعه فرهنگی سال 2011 که توسط بنیاد اندیشه عرب صادر شده است، هر شهروند عربی با میانگین 6 دقیقه در سال مطالعه می کند درحالی که شخص اروپایی با میانگین 200 ساعت در سال مطالعه می کند و این میانگین ها شامل مطالعه کتاب های درسی مدارس و گزارش کار و قرآن کریم نیستند.

«فراس حمدون»، کتاب فروش، در گفتگویی با روزنامه البصائر می گوید: هیچ آمار رسمی و غیر رسمی از میانگین مطالعه در عراق و موسسه دولتی یا سازمانی که به این موضوع بپردازد، وجود ندارد.

حمدون که مدت 30 سال صاحب یک کتاب فروشی در خیابان متنبی بغداد است، می افزاید: مطالعه کتاب در عراق، در دو دهه گذشته در نتیجه شرایط بد ناامنی و اوضاع سخت اقتصادی و رقابت اینترنت و شبکه های اجتماعی کاهش بسیاری را شاهد بوده است.

وی همچنین افزود شاهد بی میلی بسیار به کتاب و مطالعه در میان نسل جدید هستیم، چنانکه می توانیم هزاران جوان را بیابیم که حتی یک کتاب خارج از موضوع درسی خود نخوانده اند.

دلایل متعددی در ایجاد بحران مطالعه در عراق وجود دارد، شاید مهم ترین آنها افزایش سطح بی سوادی در کنار مشکلات اقتصادی است که زمان لازم و پول کافی را برای خریدن کتاب و مطالعه در اختیار آنها قرار نمی دهد و همچنین کمبود نشر کتاب و عدم تشویق روش های تدریس و تربیت خانواده است.

براساس گزارش سازمان مرکزی آمار وابسته به وزارت برنامه ریزی عراق درسال 2018، درصد بی سوادی در میان جوانان عراقی در گروه سنی 15 تا 29 سال به 8.3 درصد رسیده است.

«علی رافع»، استاد زبان عربی در گفتگویی با روزنامه البصائر می گوید دلایل جدید دیگری در کاهش میانگین مطالعه در کشورهای عربی به طور کل و درعراق به طور خاص وجود دارد و از آن جمله رقابت اینترنت و شبکه های اجتماعی با کتاب است، چنانکه شهروند عراقی بیشتر وقت خود را به جای مطالعه کتاب به گشت و گذار در اینترنت و فیسبوک می گذراند.

«حسین الطائی» کارشناس روانشناسی تربیتی در گفتگویی با روزنامه البصائر می گوید: مثلث سرکوب و جهل و فقر باعث دوری شهروند عراقی از مطالعه و کتاب شده است.

وی در ادامه افزود: تدریس در عراق به اردوگاه دانشجویان تبدیل شده است که مدرسین با دانشجویان به مانند سربازانی دریک واحد نظامی رفتار می کنند و این امر باعث شده است اکثر دانشجویان از هر چه به درس و مطالعه مربوط می شود متنفر شوند.

طائی افزود: خانواده نقش مهمی در تشویق نسل جدید برای مطالعه دارد، چنانکه روحیات مردم عراق تا حدی تغییر یافته است و جامعه عراقی شاهد کاهش میانگین دیدارهای خانوادگی است و در نهایت نبود هدایت تربیتی خانواده و همه این دلایل به کاهش مطالعه منجر شده است.

«انمار العبیدی» کارشناس اقتصادی در گفتگو با روزنامه البصائر تاکید می کند درس و مطالعه به فضای مناسب خود نیاز دارد ازجمله وجود محیط اقتصادی و مادی و اجتماعی مناسب و امن که عراق سالهاست از کاهش همه این موارد رنج می برد، چنانکه میانگین بیکاری درعراق بر اساس آمارها به میزان ترسناکی در حدود 30 درصد رسیده است و غیر منطقی است که شخص فاقد کار از مطالعه لذت ببرد درحالی که قادر به سیر کردن شکم خود نیست.

به نوشته پایگاه خبری اولترا عراق ، میزان مطالعه بعد از پشت سر گذاشتن شرایط سخت و جنگ ها و فقر و نبود ثبات سیاسی درعراق کاهش یافت، علاوه بر انحصار قدرت درحوزه فرهنگ و انتشارات و ممانعت از رواج کتاب هایی که مورد پسند حکومت نبود و خالی کردن کتابخانه های عمومی از هر آنچه موافق آن نبودند و یا موافق میل یک مرد و یک حاکم یعنی «صدام حسین»، رئیس جمهور سابق عراق نبود، با این حال گروهی از مردم به اندازه امکانات موجود درکتابخانه های عمومی همچنان به تلاش برای مطالعه درخفا یا آشکارا ادامه دادند.

پس از حمله آمریکا و سقوط حکومت صدام هرج و مرج حاکم شد، علاوه بر جنگ داخلی و نبود ثبات به طورکل، نقش مطالعه کاهش یافت و کتابخانه های عمومی مورد بی توجهی قرار گرفتند و کاملا خالی از مطالعه کنندگان شدند و مردم در میان کوچه های بغداد و استان های دیگر در جستجوی اجساد پراکنده بودند ولی از سال 2008 پس از برقراری ثبات و امنیت نسبی، کتابخانه های عمومی به مرور فعالیت خود را از سر گرفتند و مردم به گشت و گذار در خیابان متنبی بغداد بازگشتند.
پس از آن جنگ با داعش فرا رسید ولی جوانان فعال تلاش کردند با استفاده از امکانات موجود، درمیان شعله های آتش جنگ مجال مناسبی برای مطالعه بیابند.

به گزارش وبگاه خبری الصدی نت «رغدان عدنان»، پژوهشگر و استاد دانشگاه بغداد می گوید: بی شک مطالعه معیار اصلی سنجش میزان پیشرفت ملت ها و شکوفایی آنها و کلید دانش و آگاهی و منشا خلاقیت و نوآوری است ولی با تاسف بسیار شاهد بی میلی به مطالعه در جوامع خود هستیم.